Peter Vanvelthoven (sp.a) zegt politiek na 25 jaar vaarwel
HASSELT - “Ik ben dankbaar om de vele kansen die ik van sp.a heb gekregen. En ik ben niet verzuurd, ook al hebben sommige partijgenoten mijn vertrouwen de voorbije maanden geschaad. De manier waarop de lijstvorming voor 26 mei is verlopen, is de echte reden waarom ik er na 25 jaar mee stop. Met pijn in het hart, want politiek is altijd mijn passie geweest.” Dat zegt Kamerlid en Limburgs sp.a-boegbeeld Peter Vanvelthoven in zijn afscheidsinterview. “Ik ben 56 en het is tijd voor iets nieuws. Wat? Dat weet ik totaal niet.”
Sp.a-Limburg neemt in mei afscheid van zijn laatste absolute sterkhouder. Cijfers bewijzen dat Peter Vanvelthoven nog de enige Limburgse socialist is die in alle 42 gemeenten fors stemmen kan binnenhalen. In 2007 haalde hij als Kamerlijsttrekker ruim 40.000 naamstemmen, dubbel zoveel als Hilde Claes. In 2014 waren er dat 37.000, het dubbele van Meryame Kitir. Als Vlaams lijsttrekker deed hij in 2009 met ruim 30.000 naamstemmen bijna drie keer beter dan Els Robeyns en Chokri Mahassine. Zelfs bij de federale verkiezingen in 2010 haalde de Lommelse socialist 4.000 voorkeurstemmen meer dan lijsttrekker Ingrid Lieten. Dinsdag, net voor het provinciaal bestuur de modellijsten voor 26 mei zou goedkeuren, heeft het laatste rode stemmenkanon in deze provincie beslist dat het welletjes is geweest.
Waarom?
“Op de nieuwjaarsreceptie was ik nog van plan om plaats twee op de Kamerlijst te aanvaarden en zo onze twee nieuwe lijsttrekkers Meryame Kitir en Els Robeyns te steunen. Want dat doe ik voor de volle honderd procent. Maar de voorbije dagen kreeg ik het steeds moeilijker met de manier waarop de modellijsten vorm hebben gekregen. Op het provinciaal bestuur dinsdagavond heb ik bekendgemaakt wat ik eerder die dag had beslist: ik stop met de actieve politiek.”
In tegenstelling tot Paul Butenaerts die autoritair besliste over de kieslijsten heeft huidig provinciaal voorzitter Alain Yzermans een open dialoog georganiseerd, met heel wat emotie en conflicten als gevolg. Stoort u dat?
“Ik wil daar niet dieper op ingaan. Dit is de interne keuken. Nogmaals, zonder iemand te viseren ben ik het oneens met de manier waarop de lijstvorming verliep.”
Maar een lijstvorming verloopt altijd moeilijk, omdat kandidaten met ambitie ontgoocheld moeten worden, en al zeker als een partij in zwaar stormweer verkeert?
“Sp.a heeft het inderdaad moeilijk. Maar in Limburg hebben we het niet zo slecht gedaan. Bij de provincieraadsverkiezingen op 14 oktober haalden we 15,5 procent, bijna dubbel zoveel als sp.a in de provincie Antwerpen en ver boven de bijna 10 procent in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant en de 12,5 procent in West-Vlaanderen. We blijven veruit de roodste provincie.”
Heeft u de beslissing om te stoppen zelf genomen?
“Ja. Dinsdag heb ik even met mijn vader (Louis, nvdr) overlegd. Hij steunt me volledig, ook al betekent dit het einde van 55 jaar Vanvelthovens in de Limburgse en nationale politiek. En als je eigen kinderen dinsdagavond laat je opwachten om hetzelfde te zeggen, weet je waar het echt om draait.”
Met uw secondant Kris Verduyckt op plaats twee van de Kamerlijst en Loes Mispoulier als eerste opvolger voor het Vlaams Parlement heeft u wel mooie plaatsen voor jonge Lommelaren afgedwongen?
“Ja, ik heb hun kandidatuur op tafel gelegd. Het is tijd voor verjonging en vernieuwing. En met 30 procent heeft sp.a-Lommel nog altijd een sterke onderstroom, blijft ze een van de sterkste afdelingen van Limburg.”
Hebben de rampzalige gemeenteraadsverkiezingen ook meegespeeld: na 12 jaar speelde u uw sjerp in Lommel kwijt?
“Neen. Op 14 oktober hebben alle partijen in Lommel verloren, uitgezonderd CD&V die met 36,5 procent de grootste partij werd. Hoewel sp.a overeind bleef, wist ik onmiddellijk dat ik niet opnieuw burgemeester kon worden. Ook een schepenmandaat leek me geen goed idee. Ik geef toe dat dit me een knak heeft gegeven, omdat ik het niet had zien aankomen.”
Voorts klinkt het dat u die dag als voorzitter van sp.a-Limburg te zeer afwezig zou zijn geweest bij de coalitieonderhandelingen?
“Dit klopt niet. Er zijn afspraken gemaakt die die zondag niet werden nagekomen. Mijn vertrouwen in sommige mensen heeft toen een deuk gekregen. De dag nadien heb ik dan ook mijn ontslag als provinciaal voorzitter gegeven. Maar dit heeft niets te maken met mijn beslissing om te stoppen.”
Doelt u op partijgenoten van sp.a-Hasselt die zonder uw medeweten het door u mee ondertekende voorakkoord met CD&V uit 2016 hebben opgezegd om een coalitie te vormen met N-VA en Open Vld, waarna CD&V-voorzitter Wouter Beke wraak nam door sp.a in Berin- gen, Lommel en de deputatie naar de oppositie te verbannen?
“Ik wil daar niets over zeggen. Ik wil niet natrappen en ben absoluut niet verzuurd. Daarvoor heb ik de voorbije 25 jaar te veel kansen gekregen. Ik blijf mijn partij, mijn kiezers en mijn sympathisanten dankbaar.”
U was gemeenteraadslid, burgemeester, Limburgs sp.a-voorzitter, gedeputeerde, Vlaams Parlementslid, Kamerlid, staatssecretaris en federaal minister van Werk. Wat was de mooiste job?
“Elke functie heeft zijn mooie momenten. Het staatssecretariaat in 2003-2005 was mooi, omdat het de opstap was naar het ministerschap. Ik ben trots dat ik in die functie de elektronische identiteitskaart heb geïntroduceerd. Microsoft-topman Bill Gates is zelfs langsgekomen om te zeggen dat die kaart de toekomst zou zijn. Dat is ondertussen ook gebleken. Als federaal minister van Werk (2005-2007) ben ik erin geslaagd om het Generatiepact bij te schaven zodat het verteerbaar werd voor de vakbonden, waarna de sociale rust kon terugkeren. Maar zonder twijfel blijft mijn 12 jaar burgemeesterschap in Lommel het allermooiste, omdat ik mijn visie op de stad helemaal heb kunnen uitrollen. Lommel staat er en daar ben ik bijzonder trots op.”
En de donkere momenten?
“Toen ik bij de verkiezingen van 2010 op plaats twee 4.000 naamstemmen meer haalde dan lijsttrekster Ingrid Lieten en bij de top drie van best scorende socialisten in heel Vlaanderen hoorde. Toch maakte toenmalig voorzitter Caroline Gennez Ingrid Vlaams minister. Ik vond dat onterecht. Ook het ontslag van Hilde Claes als Hasselts burgemeester in 2016 heeft me erg geraakt.”
In tegenstelling tot uw grote voorbeeld Steve Stevaert focuste u veel meer op inhoud. Speelde het niet in uw nadeel dat u geen tafelspringer was die razendsnel op de actualiteit inpikte?
“Dat kan. Ik behoor tot de oude stempel, hé. Tegelijk stel ik vast dat inhoud steeds meer naar de achtergrond verdwijnt en dat de politiek steeds harder wordt. Dit is niet mijn stijl.”
Wat brengt de toekomst?
“Ik weet het echt niet. Eenvoudig zal het niet worden. Na 13 jaar opnieuw advocaat worden zie ik niet echt zitten. Maar ik sta open voor veel. Voorlopig ga ik mij focussen op mijn laatste weken in de Kamer. Daarna zien we wel.”
Door uw lange politieke carrière wordt u nog heel wat maanden doorbetaald?
“Ja, hoeveel maanden weet ik echt niet. Ik val dus niet zonder inkomen. Maar ik wil niet niksen, ik wil iets om handen hebben. De goesting om dingen aan te pakken is nog altijd veel te groot.”
Ik stel vast dat inhoud steeds meer naar de achtergrond verdwijnt en dat de politiek steeds harder wordt. Dit is niet mijn stijl
Peter VANVELTHOVEN