Van Brexit naar Vlexit?

Onze Wetstraatjournalist Timmie van Diepen houdt ogen en oren voor u open in Brussel

Somber, dat is samengevat in één woord de teneur die gisteren in het Vlaams Parlement heerste, waar er gedebatteerd werd over de maatregelen die Vlaanderen kan nemen om de desastreuze gevolgen van de Brexit-chaos in het Verenigd Koninkrijk op te vangen. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA, foto) wond er geen doekjes om: de gevolgen zullen voor Vlaanderen “dramatisch” zijn. Bourgeois herhaalde nog eens de hallucinante cijfers: bij een harde Brexit, zonder akkoord, dreigt Vlaanderen maar liefst 2,6 procent van zijn bruto nationaal product in één keer in rook te zien opgaan, samen met 28.000 jobs. Dat zijn 15 ontslagrondes van het niveau Proximus. Zelfs als de Brexit ordentelijk verloopt, waar het op dit moment niet naar uitziet, gaat het om een verlies van 0,6 procent van het bnp en 6.500 jobs. Geen wonder dus dat Bourgeois blijft hopen dat de Britten tot inkeer komen en terugkomen op “de onzalige Brexit”, zo zei hij gisteren nog. Met de maandag aangekondigde kandidatuur van Bourgeois als Europees lijsttrekker is die uitspraak actueler dan ooit, want vanaf eind mei zal de ministerpresident die de Brexit betreurt, in dezelfde eurosceptische ECR-fractie zetelen als die waar ook de Conservative Party van de Britse premier Theresa May bijhoort. Tegelijk lanceerde N-VA afgelopen weekend opnieuw haar eigen interne Brexit, ook wel het confederalisme genoemd. Het is de aanloop naar een volledige Vlexit uit België. Hoewel het separatisme vandaag onuitgesproken blijft, is het nog altijd programmapunt nummer één van N-VA. Ook al is het - net zoals bij de Brexit - niet duidelijk hoe het confederalisme of een totale Vlexit gerealiseerd moeten worden. De droom van N-VA vereist een ingewikkelde grondwettelijke operatie, waarvoor er geen parlementaire meerderheid bestaat. N-VA-voorzitter Bart De Wever, wellicht de volgende Vlaamse minister-president, weet dat maar al te goed. Op communautair vlak, ooit de bestaansreden van zijn partij, is het - ondanks de monsterscores van meer dan 30 procent ter plaatste trappelen. Het enige alternatief is het moedwillig organiseren van een constitutionele crisis door als volgende Vlaamse regering een politieke van systematische obstructie te voeren. Net zoals de Brexit zou dat leiden tot een crisis zonder uitweg, maar hoe erg Bourgeois dat nu ook vindt, voor de hardliners binnen de N-VA is dat allerminst een doemscenario.

Herman De Bode, gewezen kabinetschef van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) lichtte eind vorig jaar in De Tijd een tipje van de sluier. “Ik hoop dat het land onbestuurbaar wordt”, aldus De Bode. “Het is de enige manier om het ten gronde te veranderen. Dat zal op korte termijn wel wat pijn doen en ons geld kosten. Maar als je daardoor tien jaar miserie en aanmodderen bespaart, dan is zo’n crisis dat zeker waard.” De Brexit als inspiratie voor de Vlexit? Het zou dus zomaar kunnen.