60 jaar Wiekslag: bijzondere jeugdzorg rekent op opvolger minister Vandeurzen

“We hebben met Jo Vandeurzen een goede minister en verwachten dat zijn opvolger minstens even goed voor de sector van de bijzondere jeugdzorg gaat zijn.” Algemeen directeur Liesje Reynders van de Wiekslag rekent er onder meer op dat het nieuwe beleid hun groepswerking voor ouders zal erkennen. De instelling is ook dringend op zoek naar vrijwilligers.

De Wiekslag organiseert zaterdag in Alken een boekvoorstelling over zijn 60-jarig bestaan. Het begon allemaal in 1958 met een eerste huis op het Kolonel Dusartplein in Hasselt waar enkele geëngageerde ‘juffrouwen’ een veilige en warme thuis voor uit huis geplaatste kinderen oprichtten. “Onze focus is in 60 jaar niet gewijzigd”, zegt Reynders. “In het begin was de samenwerking met het gezin onbestaande, maar die is er nu wel. “We doen aan gedeelde zorg met de ouders”, vullen directeurs hulpverlening en personeel Sophie Pousset en Ivan Nulens aan.

Wachtlijsten

De Wiekslag telt een negentigtal medewerkers die in Limburg 153 gezinnen begeleiden met in totaal ongeveer 375 kinderen van 2 tot 25 jaar. Er zijn leefgroepen voor maximaal tien kinderen in verschillende leeftijden. In Runkst is er ook een dagcentrum en in Bilzen hebben ze een afdeling voor begeleid zelfstandig wonen. Gezinnen worden ook thuis begeleid. “We hebben veel middelen, maar nog niet voldoende, want er zijn nog altijd wachtlijsten”, bevestigt directeur Reynders. “De wachttijd voor thuisbegeleiding bedraagt 1,5 jaar en voor een verblijf ruim een jaar. We krijgen ook veel oproepen voor crisisopvang, zelfs vanuit Oost- en West-Vlaanderen. Negen op de tien keer moeten we neen zeggen.”

Pionier

De complexiteit van onze samenleving zorgt volgens directeur Nulens voor een toename van zorgen in de opvoeding van kinderen. “Vroeger waren het meer de kansarme gezinnen die we begeleidden, maar dat is een minderheid geworden. Er is nu een grote verscheidenheid in gezinnen die we begeleiden als gevolg van hoge werkdruk, tekort aan kinderopvang, of mensen van buitenlandse afkomst, scheidingen of nieuw samengestelde gezinnen.” Waar vroeger een kind tot aan zijn trouw in een instelling verbleef, is nu de verblijftijd veel korter. “Zo kort als nodig”, zegt Liesje Reynders. “Sommigen verblijven hier 2 of 3 jaar, maar je kunt er echt geen gemiddelde op plakken. Ook al verblijft een jongere hier, het zal altijd een gedeelde zorg blijven met de ouders of grootouders. Vroeger werden de kinderen inderdaad groot in de Wiekslag, maar het was nooit een instituut. We zijn altijd pionier geweest met onze gezinsvervangende huizen.”

Geweldloos verzet

“Die kleinschaligheid hebben we nu nog, zodat de jongere warmte en geborgenheid blijft voelen”, zegt Sophie Pousset. “We proberen het normale, huiselijke zoveel als mogelijk na te streven. Daarbij passen we internationale modellen toe. Onder meer de Australische methodiek ‘signs of safety’, signalen van veiligheid, waarbij we zorgen dat het kind veilig is en in een netwerk kan blijven.” Ook de ideeën van het geweldloos verzet, ontleend aan Mahatma Gandhi en Martin Luther King, worden in de gezinnen en groepen gebruikt. “Dat betekent dat we aanleren om geweldloos om te gaan met kinderen met ernstige gedragsproblemen. Als ouder of begeleider moet je daar vasthoudend mee omgaan en zeker niet meegaan in het gedrag van de jongere”, legt Ivan Nulens uit. Dat geweldloos verzet past de Wiekslag ook toe in de groepswerking met ouders die ze om de 14 dagen begeleiden. “Het zijn een zestigtal ouders uit heel Limburg die we in kleine groepjes helpen. We doen dat bovenop onze werking. Het zou fijn zijn als de overheid deze manier van werken zou erkennen, dan kan het ook wat ruimer opgezet worden”, aldus Liesje Reynders.

Vrijwilligers

De tijd dat de eerste opvoedsters – jonge, ongehuwde ‘tantes’ – 24 uur per dag gratis voor de kinderen zorgden, is al lang voorbij. Maar alleen professionele begeleiding kan niet alles oplossen. De Wiekslag is dringend op zoek naar meer vrijwilligers die zich voor de jongeren willen engageren. “We zoeken volwassen vrijwilligers die van betekenis kunnen zijn voor de jongeren. Een beetje zoals de vroegere tantes of nonkels”, zegt Ivan Nulens. “Mensen die mee willen gaan sporten of wandelen en zo de verbinding tussen jongeren en volwassenen kunnen stimuleren. Het lijkt simpel, maar het is zeer sterk en noodzakelijk.”

→ Kandidaat-vrijwilligers kunnen mailen naar info@dewiekslag.be of bellen naar 011/31.27.43.

We zoeken volwassen vrijwilligers die van betekenis kunnen zijn voor de jongeren. Mensen die mee willen gaan sporten of wandelen

Ivan NULENS De Wiekslag