Kemphanen aan de feestdis
De NAVO viert morgen haar 70ste verjaardag in Londen.
Trump vs. Merkel
Iedereen in Londen hoopt dat Donald Trump stopt met emmeren over de te lage defensie-uitgaven bij de bondgenoten. Op de vorige top gaf de Amerikaanse president hen totaal onverwacht een veeg uit de pan. Tegen 2024 zou ieder lid minstens 2 procent van het binnenlands product aan defensie moeten uitgeven. België haalt nog geen 1 procent, maar het zijn vooral de Duitse uitgaven 1,36 procent - die Trump mateloos ergeren. Hij vindt dat de op een na grootste economie van het bondgenootschap meer dan één tandje moet bijsteken.
Nu heeft Duitsland in aanloop naar de top een geste gedaan om Trump te sussen. Onze oosterburen gaan evenveel bijdragen aan het NAVO-budget als de VS. Washington bespaart daarmee jaarlijks 120 miljoen euro, Duitsland zal 33 miljoen euro per jaar meer moeten ophoesten. Een kleine rekensom leert dat ook de andere lidstaten mee moeten betalen aan Trumps cadeautje. Alleen
Frankrijk doet dat niet. Emmanuel Macron vindt dat zijn land, dat vorige week nog 13 soldaten verloor in een helikoptercrash, meer dan zijn deel op het terrein doet. Het charmeoffensief mist zijn effect niet. Trump lijkt het geweer van schouder te wisselen. In plaats van de slechte leerlingen te beschimpen, wil hij de 9 lidstaten die wel de 2 procent halen belonen met een speciale photo-opportunity met de Amerikaanse president.
Merkel vs. Macron
Macron vergalde de sfeer helemaal door de alliantie begin november “hersendood” te verklaren. Met gevoel voor drama hekelde de Franse president de samenwerking binnen de NAVO. Bewijs? De VS die zich terugtrekken uit Noord-Syrië, zonder overleg. Of Turkije dat eigengereid hetzelfde land binnenvalt. Wat als dat een tegenaanval van het Syrische regime had uitgelokt? “Moeten wij dan Turkije verdedigen?”, vroeg Macron zich af in een interview met The Economist. “Gouden woorden”, noemde Rusland Macrons analyse. Reden te meer voor Angela Merkel om de Franse leider flink op zijn plaats te zetten. Als echte Transatlantikerin verdedigde ze het bondgenootschap. Meer dan Frankrijk is het kernwapenloze Duitsland afhankelijk van de NAVO als afschrikkingsmacht. In het beroemde artikel 5 van het NAVO-handvest staat dat een aanval op één lidstaat beschouwd zal worden als een aanval op alle lidstaten. Dat artikel wil Merkel absoluut niet in vraag stellen.
De uithaal van Macron kwam niet uit het niets. Hij is de drijvende kracht achter een Europese defensie en staat open voor toenadering tot Rusland. Deels omdat Trump zelf geen kans onbenut laat om de geloofwaardigheid van artikel 5 te tackelen door te dreigen Europa de rug toe te keren. Merkel weet dat het continent niet langer uitsluitend kan leunen op de brede schouders van de VS. Duitsland wil een Europees leger steunen, maar gezien de geschiedenis staan de Duitse bevolking en politiek huiverig tegenover een meer prominente militaire rol.
Macron vs. Erdogan
Om de feestelijkheden in Londen nog enigszins te redden trok NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg vorige week naar Parijs. Maar Macron nam geen gas terug. “Je kunt niet enerzijds zeggen dat je bondgenoten bent en solidariteit wenst, en anderzijds het in gevaar brengen van internationale antiterreuroperaties presenteren als een fait accompli”, zei Macron over Turkije.
De kritiek kwam hard aan bij Recep Tayyip Erdogan. Zo hard dat de Turkse president zich luidop afvroeg of Macron misschien zelf moet nagaan of hij hersendood is. Gevolg? Enkele dagen voor de feestdis staan de twee staatsleiders schuimbekkend tegenover elkaar. Turkije heeft een indrukwekkend leger – altijd interessant in een militair bondgenootschap – maar het is niet de meest soepele partner. Het land werkt nauw samen met Rusland in Syrië en kocht tot ontzetting van de VS zelfs een raketafweersysteem in Moskou. Dat Turkije weigert te tekenen voor een verdrag dat de Baltische staten moet beschermen tegen Russische invloeden valt overal in Europa verkeerd. “We zijn op zich niet tegen”, klinkt het in Ankara. Maar de bescherming die de Baltische staten krijgen, wil Turkije ook. Maar dan als ruggensteun tegen de Syrische Koerden. Gezien de woede-uitbarsting van Macron lijkt dat uitgesloten.
NOORD-KOREA