Open Vld spuit mist en rekent op Magnette
Open Vld wil zelf (nog) niet de keuze maken voor paars-groen. Openlijk houden de liberalen nog altijd alle opties open. Alle ogen zijn nu op informateur Magnette gericht, die tegen maandag een tekst op tafel moet leggen.
Nadat afgelopen weekend uitlekte dat de zes paars-groene partijen (PS, sp.a, MR, Open Vld, Ecolo en Groen) in het geheim hebben vergaderd, leek het erop dat de top van Open Vld de keuze had gemaakt voor een paars-groene regering. Het was daarom uitkijken naar het partijbureau van gistervoormiddag op het hoofdkwartier in de Brusselse Melsensstraat. Niet het minst omdat er binnen de eigen liberale rangen nogal wat weerstand is tegen een paars-groen scenario, onder andere van Kamerfractieleider Egbert Lachaert en de Kortrijkse burgemeester Vincent Van Quickenborne.
Na afloop van het partijbureau spoot de partij bewust mist over haar intenties. De ontmoeting tussen de paars-groene partijen werd tegelijk geminimaliseerd. “Voor ons primeert de liberale inhoud. Daar zal het van afhangen en daarvoor werken we samen met de liberale familie Open VldMR”, klonk het in een mededeling van de partij. Opvallend: in het persbericht werd ook benadrukt dat hoofdonderhandelaars Gwendolyn Rutten en Alexander De Croo de volledige steun genieten “van het unanieme partijbestuur”. Het is een publiek geheim dat de persoonlijke ambities van Rutten om premier te worden op gespannen voet staan met de wens van de achterban om de liberale huid duur te verkopen.
Alle opties openhouden
Tijdens het partijbureau was er wel grote eensgezindheid over de strategie die de liberalen hanteren. Rutten en co willen zich koste wat het kost bevrijden van het beeld dat Open Vld een bijhuis zou zijn van N-VA. De mededeling gisteren was daar ook duidelijk over: “Wij zullen als partij zelf wel bepalen wat we goed vinden en wat niet. En wat onze houding is tegenover een mogelijke regeringsvorming.”
Maar dat betekent dus nog niet dat de liberalen het licht op groen zetten voor paars-groen. Daarvoor is het nog altijd te vroeg, zo wordt geoordeeld in de Melsensstraat. Niet alleen intern moet de strijd nog worden beslecht, naar buiten toe zou een al te snelle keuze voor paars-groen de indruk kunnen wekken dat het Open Vld is die N-VA buitenspel zet. Dat cadeau willen de liberalen De Wever en co niet geven. En dus herhaalde Open Vld dat de partij nog altijd alle opties open houdt.
Rondje-De Wever?
Vanuit liberale hoek wordt daarom nadrukkelijk naar informateur Paul Magnette gekeken. Zijn opdracht loopt volgende maandag af, dan wordt hij op het paleis verwacht met een (eind)verslag van zijn werkzaamheden. De opdracht van Magnette nog verlengen, lijkt een onrealistisch scenario. De liberalen verwachten dat de PS-voorzitter in de nota voor komende maandag tegemoet zal komen aan een aantal eisen van hun kant, onder andere dat er een duidelijke aflijning komt van het budgettair kader en dat er voldoende liberale punten inzitten om hun eigen achterban te kunnen overtuigen. Mogelijk kan de eindnota van Magnette dan dienen als basis om de andere partijen kleur te doen bekennen. De koning zou dan geen andere keuze hebben om mee te gaan in die paars-groene richting en mogelijk een preformateur of formateur te benoemen. Als Open Vld die sprong (nog) niet durft te wagen, ligt er een alternatief scenario klaar waarin N-VA-voorzitter Bart De Wever als informateur op pad zou kunnen worden gestuurd. Zondag, na het uitlekken van de paars-groene bijeenkomst, zei De Wever dat hij niet weigerachtig staat om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Gisteren herhaalde hij dat: “Het klopt niet helemaal dat wij het initiatief hebben gehad (eerder waren Rudi Demotte (PS) en Geert Bourgeois (N-VA) al preformateurs, red.). Of toch niet vanuit het voorzitterschap. Dat ging niet voor de PS. Eerst kon Magnette zich niet engageren, daarna wou hij het alleen doen”, zei De Wever. Als informateur zal hij geen andere keuze hebben dan een paars-gele regering op de been proberen te brengen. De andere partijen rekenen erop dat de Vlaams-nationalisten dan kleur zullen moeten bekennen of ze effectief willen meeregeren of niet, iets wat ze tot nu toe altijd in het midden lieten. Open Vld kan dan ook nog altijd de keuze maken voor een regering met N-VA, maar eenvoudig wordt dat niet. De Wever had het gisteren over “een absolute vertrouwensbreuk met de top van Open Vld”.
Mislukt het rondje-De Wever en de paars-gele piste, dan kunnen Open Vld en CD&V makkelijker de stap zetten naar paars-groen, want tot nu toe is zeker voor de christendemocraten nog altijd onvoldoende aangetoond dat N-VA niet wil meeregeren.
Wat zit erin voor CD&V?
Het is daarom dat CD&V-onderhandelaar Koen Geens gisteren bleef pleiten voor paars-geel. “Ik begrijp niet waarom men Bart De Wever nog niet de kans heeft gegeven. De Wever wou samen met Magnette informateur worden, maar dat wou Magnette niet.” Maar: Geens sloot paars-groen niet uit. “Voor ons kan paarsgroen, maar dan alleen als de N-VA uitdrukkelijk niet wil.” Bij de paars-groene partijen rekent men in ieder geval op CD&V om als zevende partij de coalitie te vervoegen. Paars-groen zelf heeft immers maar 76 van de 150 Kamerzetels, de kleinst mogelijke meerderheid. Iedereen beseft dat dit onwerkbaar is. Met CD&V erbij zijn dat 88 zetels, en wordt de Vlaamse minderheid minder problematisch. De hamvraag is welke opening informateur Magnette maandag zal laten voor CD&V. Vooral op ethisch vlak mag de nota van Magnette dan niet te ver gaan, want dat zou de christendemocraten nog meer kunnen afstoten dan nu al het geval is door de oplaaiende discussies in het parlement over euthanasie en abortus.