Unieke inkijk in gestripte Kolenwasserij 4
De meeste kapotte of zwartgeblakerde ramen en gevels zijn al weg en ook de overbodige machinerie binnen is eruit gehaald. Kolenwasserij 4 is bijna gestript. We nemen u mee in het meest magische gebouw van de meest beschermde mijnsite.
De restauratie van kolenwasserij 4 in Beringen is in september gestart en kost ongeveer 5 miljoen euro. Eind september dit jaar zal aannemer THV Mijnbouw (Democo en Van Roey) het gebouw wind- en waterdicht opleveren. Daarna volgen nog voor ongeveer 7 miljoen aan renoveringswerken. Heel zeker is het nog niet wat de herbestemming van deze monolithische constructie wordt, maar hoogstwaarschijnlijk krijgen we er over een paar jaar een nieuw hotel en kantoren. Het wordt dan een mix van werken en verblijven met zicht op de schachtbok of terril, want daartussen ligt het imposante gebouw. Kolenwasserij 4 is 31 meter hoog en meet 35 op 40 meter.
Helder
“Dit wordt straks onze parel”, voorspelt directeur Jeroen Huysmans van be-Mine. “Iedereen ziet dit gebouw staan en meer dan 80 procent van de bezoekers zal via het centrale plein aan de pas gerestaureerde schachtbok naar beMine komen. De beste manier om ervoor te zorgen dat dit gebouw over honderd jaar nog bestaat, is het een economische herbestemming geven. Daarom hebben we met het Agentschap Onroerend
Erfgoed een goed akkoord afgesloten.”
Zo is er toestemming verkregen om het draadglas in de ramen te vervangen door helder glas. Twee van de drie productielijnen van de kolenwasserij mochten ook verwijderd, zodat er plaats vrij kwam voor de nieuwe bestemmingen. Eén volledige productielijn en nog enkele losse elementen elders, blijven staan. Ook de drie beschermde cockpits van de oude rolbruggen en de lampen aan het plafond hangen.
Zwaar water
Kolenwasserij 4 is het meest recente gebouw van de kolenwasserij in Beringen die vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw in fases is gebouwd. Zoals het woord zegt, werden de kolen hier vroeger ‘gewassen’ in een bad met zwaar water. Steenkool bleef dan bovendrijven, andere stenen zonken naar de bodem en werden op de terril gestort. Kolenwasserij 2 is jaren geleden al gerestaureerd en krijgt straks een herbestemming in het belevingscentrum van be-Mine Pit. Kolenwasserijen 1 en 3 stonden lange tijd op de slooplijst maar na massaal protest heeft minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) een consensusscenario uitgetekend. Hierin zouden delen van kolenwasserij 1 en heel kolenwasserij 3 behouden blijven. Be-Mine probeert die visie nu technisch uit te werken en tegen de zomer zou een definitieve beslissing vallen.
Stofzuiger
Het eerste wat de restaurateurs moesten doen om kolenwasserij 4 weer ‘leefbaar’ te maken, was het verwijderen van het achtergebleven steenkoolstof met een reusachtige stofzuiger. Daarna konden de twee productielijnen eruit getakeld. “Dat is gebeurd met een nieuwe rolbrug op de bestaande constructie. Ondanks de betonrot, zijn de balken en kolommen nog oersterk”, zegt Huysmans.
Die betonrot, veroorzaakt door corrosie van de bewapening wordt uiteraard hersteld. Alle staal dat zichtbaar blijft, wordt geschilderd. De machines en trechters krijgen een poetsbeurt en zullen niet langer wegroesten eens het gebouw wind- en waterdicht is.
Instagrammable
Het is nog moeilijk voor te stellen hoe het hotel of de kantoren er straks gaan uitzien omdat nagenoeg het hele gebouw nu in de stellingen staat. “Er zijn nu een zevental verdiepingen, maar daar kunnen we makkelijk eentje bijsteken. En alles is modulair opgebouwd met een kolomstructuur van 5,5 op 5,5 meter. Met vier wanden heb je dadelijk een kantoor of hotelkamer. Nu we bezig zijn met de restauratie, merken we plots wel nieuwe interesse van investeerders. Het gebouw is nu meer ‘instagrammable’, fotogeniek zeg maar. Tegen de zomer zullen we beslissen met welke investeerders we in zee gaan”, besluit Jeroen Huysmans.