Vijf jaar na Stevaerts dood is opnieuw iedereen socialist
ERFENIS
HASSELT mee gelachen, maar hij had wel gelijk.” Voor Kitir, die door Stevaert werd gelanceerd, ging 2 april dan ook niet zomaar voorbij. “Het verdriet is er nog altijd, het ongeloof dat hij er niet meer is. Maar terugdenken aan hem brengt ook een glimlach op mijn gezicht, want zijn ideeën leven voort.”
Ook voor Alain Yzermans, goede vriend van Stevaert en vandaag voorzitter van sp.a-Limburg, is 2 april elk jaar nog altijd een moeilijk moment. “Steve is een van de grootste iconen van het socialisme in Limburg. Hij was de laatste die ons naar een overwinning leidde. Een volksmenner die de taal van de mensen sprak, maar die hen ook een bewustzijn schopte. En vooral: hij had het hart op de juiste plaats. Herverdeling, dat was zijn boodschap. Daarom is de slogan ‘iedereen socialist’ erg actueel. Corona maakt geen onderscheid tussen ras of arm en rijk. Hieruit komen kan alleen als we solidair zijn.”
Goede onthouden
Mooie woorden dus, maar toch worstelt de sp.a ook met de erfenis van Stevaert. Zijn einde kwam er in een sfeer van beschuldigingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. De waarheid kwam door zijn dood nooit aan het licht. “Steve was een goede mens, iemand die graag werd erkend voor het goede dat hij deed”, zegt Herman Reynders, die erg dicht bij Stevaert stond en hem opvolgde als burgemeester en erna ook als gouverneur. “Op een bepaald moment moet dat beeld van zijn einde weggaan en moeten we alleen het goede durven onthouden. Steve is ook niet altijd op een correcte manier behandeld. Ik denk dat weinig mensen beseffen wat hij voor Hasselt en Limburg heeft gedaan. Een gezellig, mooi provinciestadje werd de hipste stad van het land. En als we vandaag de LRM en LSM hebben, of een universiteit die ambitie koestert, dan mogen we dat voor een stukje als de erfenis van Steve beschouwen. Hij was iemand die wilde samenwerken en compromissen sluiten. Dat missen we vandaag. En hij kon vooral een boodschap simpel en helder uitleggen. Daar is in de politiek altijd nood aan.”
Uitdeelsocialisme
“Stevaert verdient zeker een plek in de annalen van het Vlaamse socialisme, maar zijn erfenis voor de nationale politiek is niet zo indrukwekkend”, oordeelt politicoloog Carl Devos (UGent). “De verkiezingsoverwinning in 2003 was ongezien. ‘Steve is God’, kopte De Morgen. Maar uiteindelijk had hij op het hoogste niveau maar heel kort impact. Hij vloog heel hoog, maar zijn vleugels raakten snel verbrand. Herinner u dat hij een jaar later al werd uitgejouwd op de prijsuitreiking van Humo’s Pop Poll. Het gratisverhaal werd in vraag gesteld. Uiteraard zat er achter die gratis bussen een herverdelingsverhaal, maar dat vertelde hij er niet graag bij. Dat was te moeilijk. En hij wilde het bijvoorbeeld ook niet hebben over de multiculturele samenleving. Stevaert heeft de partij ook niet in een nieuwe ideologische richting gestuurd. Het ging te vaak over hem. Toen de spits er niet meer was, ging het achteruit. En sindsdien heeft sp.a nooit meer een verkiezing gewonnen.” Dat sommigen het vijf jaar later nog altijd moeilijk hebben om over Stevaert te praten, wijt Devos niet alleen aan de schandaalsfeer rond zijn dood. “Voor sommigen is dat verbrande imago misschien een reden, maar rond zijn figuur hangt vooral het imago van het uitdeelsocialisme. Ik denk dat daarom veel socialisten zich er niet meer mee willen associëren.”
Plaatjes draaien
Als Stevaert wel iets blijvends nalaat, is het volgens Devos dat hij het belang heeft aangetoond van communicatie. “Hij zei altijd: je moet plaatjes draaien die iedereen goed vindt en er dan iets tussen steken dat ze niet kennen. Rousseau heeft met Stevaert gemeen dat hij een zeer begrijpelijke, toegankelijke taal spreekt. Hij heeft onmiskenbaar communicatietalent en ik acht hem er zeker toe in staat om met de nieuwe boodschap rond herverdeling succes te oogsten.”
“Maar laat ons niet vergeten dat de omstandigheden bij Stevaert ook mee zaten. Hij werd omringd door een ongelooflijke equipe, met teletubbies Frank Vandenbroucke, Johan Vande Lanotte en Patrick Janssens. Tegelijk gaf het kartel met Spirit de partij een aureool van vernieuwing en dynamiek. De boodschap vandaag is veel brozer. Het politieke landschap is anders. En als deze crisis straks gedaan is, zullen we niet plots allemaal socialisten zijn.”
→ Wie vragen heeft rond zelfdoding kan terecht op de zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be