De serieleugenaar die Charles Manson nooit ontmoette
Het is een ontluisterend audiofragment op de site van de Franse krant Le Parisien. Na wekenlang ontkennen ging Stéphane Bourgoin vorige zondag compleet door de knieën. “Ik wilde dat iedereen me graag zag. Daarom heb ik gelogen en heb ik de zaken vaak mooier voorgesteld dan ze waren. Ik schaam me daarvoor. Maar ik ben opgelucht dat het abces doorgeprikt is. Ik ga het vanaf nu beter doen. En ik ga in therapie.” Op de vraag van de journaliste van Le Parisien of Bourgoin zich een mythomaan zou noemen, luidt het eerlijk: “Ja, ik ben een mythomaan. Want ik heb dingen verzonnen.”
Het is een pijnlijk verhaal voor Bourgoin zelf, maar ook voor de media. Er is geen enkele televisiestudio in Frankrijk en Franstalig België waar Stéphane Bourgoin - die veertig boeken over seriemoordenaars schreef en aan honderden debatten deelnam - de voorbije jaren niet minstens één keer langs is gegaan. Er is geen enkel Franstalig en Vlaams medium waarin hij de voorbije jaren niet minstens één keer als expert zijn licht heeft laten schijnen over seriemoordenaars als Michel Fourniret, Ronald Janssen of Marc Dutroux. Bourgoin, een autodidact, was dé Europese expert over seriemoordenaars. Twijfels over zijn expertise zijn er nooit geweest. Niet in Frankrijk, niet daarbuiten.
Vermoorde vriendin
Maar zelden is een gevierde expert zo van zijn voetstuk gevallen als Bourgoin de voorbije weken in Frankrijk. Bovendien bleken de leugens die hij tientallen jaren heeft opgedist zo grotesk dat het een mirakel lijkt dat ze niet eerder aan het licht zijn gekomen. Toch was er een onderzoek van het Franse Youtube-kanaal ‘4e Oeil Corporation’, acht anonieme cyberamateurs, nodig om de onwaarheden in zijn verhaal bloot te leggen en Bourgoin finaal te doen kraken.
De lijst met leugens over zijn levensloop en werk bleek schier eindeloos. Een van de meest groteske leugens is de anekdote die Bourgoin honderden keren in debatten en aan journalisten vertelde: dat hij in 1979 gefascineerd raakte door seriemoordenaars nadat zijn vriendin in 1975 in het Amerikaanse Daytona de prooi was geworden van een seriemoordenaar. Een verhaal dat Bourgoin navertelde met alle gruwelijke details. Niet altijd dezelfde details, blijkt nu. Meer nog: de vriendin in kwestie blijkt helemaal niet te hebben bestaan. De jonge Bourgoin verzon het verhaal om zich interessant te maken, zegt hij nu. Het verhaal was vaagweg gebaseerd op dat van de barmeid van het café dat hij in de jaren 70 geregeld bezocht, en met wie hij naar bed ging. Zij zou, toen Bourgoin al geen contact meer met haar had, door een seriemoordenaar zijn omgebracht. Maar zelfs dat laatste staat niet vast.
Bourgoin beweerde ook dat hij in zijn jeugd ooit voetbalde bij de Franse toenmalige eersteklasser Red Star Paris - nog een volledig verzonnen anekdote. En in de promotiefilmpjes voor zijn boeken en debatten ging Bourgoin er prat op dat hij 77 seriemoordenaars persoonlijk had ontmoet en gesproken, onder wie de beruchte Charles Manson, de moordenaar van Sharon Tate. Vandaag geeft Bourgoin toe dat hij maar een tiental seriemoordenaars in levenden lijve heeft gezien, Manson was geen van hen. “Die heb ik gekruist bij een bezoek in de gevangenis”, zegt hij nu. “Maar ik heb niets tegen hem gezegd.”
Netflix-serie
Bourgoin had, zo zei hij, ook een opleiding genoten bij de afdeling gedragswetenschappen van de FBI. Ook dat blijkt niet te kloppen. De Amerikaanse inlichtingendienst liet weten dat het onmogelijk is dat een niet-politieman toegelaten zou worden tot de opleiding. Bourgoin ging er prat op dat hij de FBI had geholpen bij het oplossen van verschillende moorden. Zo bezorgde hij naar eigen zeggen belangrijke documenten over seriemoordenaar Ted Bundy aan het Amerikaanse gerecht en dwong andere seriemoordenaars tot bekentenissen. Allemaal verzonnen of minstens zwaar overdreven.
Van de veertig boeken die Bourgoin schreef, zit een groot deel vol passages die hij kopieerde en vertaalde uit Amerikaanse werken. Veel van de verhalen die de Franse expert aan zichzelf toeschreef, blijken te komen uit het werk van ex-FBIagent John E. Douglas, de auteur van Mindhunter, het boek dat een Netflix-serie werd. Bourgoin heeft ondertussen openlijk toegegeven dat hij zich veertig jaar lang “een leven bij mekaar heeft verzonnen”. De kans is groot dat ook dat uitmondt in een Netflix-serie.