Document dat Himmler de kop kostte voor het eerst tentoongesteld
De papieren waarmee SS-leider Heinrich Himmler tevergeefs door de geallieerde linies probeerde te glippen, zijn 75 jaar na zijn dood opgedoken. De familie van een Britse officier heeft het document aan een museum geschonken.
Op 22 mei 1945, twee weken na de capitulatie van de nazi’s, hielden Britse soldaten in het stadje Bremervörde, tussen Bremerhaven en Hamburg, drie vreemde snuiters in soldatenuniform tegen. Ze droegen lange groene jassen, zagen er wat verdwaasd uit en de twee die vooropliepen, bleven schichtig achteromkijken of de derde – een man met een ooglapje – wel volgde.
De drie werden staande gehouden en moesten hun papieren afgeven. Het waren eenvoudige onderofficieren, stond erop te lezen. De man met het ooglapje heette Heinrich Hizinger. Een feldwebel, of sergeant, uit München. Maar de Britten hadden haast onmiddellijk door dat er iets niet klopte. Hizingers uniform vertoonde geen enkel insigne. En de stempel op zijn Entlassungsschein, een ontslagbrief uit het leger, was vervalst.
De Britten wisten dat omdat hun inlichtingendiensten erachter waren gekomen dat SS’ers zo’n stempel hadden nagemaakt om te proberen vluchten tijdens de chaotische dagen na de capitulatie. Alle Britse soldaten hadden strikte orders gekregen om iedereen die rondliep met zo’n stempel meteen aan te houden.
Cyanidecapsule
Aanvankelijk hadden de Britten niet door dat ze de architect van de Holocaust in handen hadden.
Himmler had zijn kenmerkende snorretje afgeschoren en zijn bril vervangen door een ooglapje. Toen hij in de gevangenis werd verhoord door de Britse geheime dienst MI5 speelde hij open kaart. Hoopte hij op wat onderhandelingsruimte? Hij had in ieder geval al een poging ondernomen om zich enigszins sympathiek te maken door op het laatste moment gevangenen uit de concentratiekampen vrij te laten.
Een paar uur na zijn eerste ondervraging, waarop hij zijn echte identiteit had bekendgemaakt, onderging Himmler een medische keuring. De arts merkte daarbij iets vreemds tussen zijn tanden en zijn wang. Een klein blauw object. Maar voor de dokter het kon pakken, beet Himmler erop. Het was een cyanidecapsule. Enkele ogenblikken later was hij dood. Zijn lichaam werd ‘ergens’ in NoordDuitsland begraven, op een plek
die tot vandaag geheim is.
Erfstuk
De Entlassungsschein van Heinrich Hitzinger/Himmler werd al die jaren bewaard. De identiteit van de ondervragers is nooit vrijgegeven, maar wellicht was Sidney Noakes een van hen. De Britse luitenant-kolonel van de MI5 nam de vervalste ontslagbrief mee naar huis. Het werd een erfstuk in zijn familie, doorgegeven van generatie op generatie. Zijn achternicht schonk het onlangs aan het Military Intelligence Museum in Shefford. Daar zal de brief worden tentoongesteld zodra de lockdown in Groot-Brittannië achter de rug is.
Behalve die brief zullen op de tentoonstelling ook de bretellen te zien zijn die Himmler droeg bij zijn arrestatie. Tijdens de bevrijding was jagen op nazi-souvenirs vrij gewoon bij de geallieerden.
Een van de sergeanten die Himmler arresteerde nam bijvoorbeeld diens schoenen mee, en iemand anders pikte zijn scheerschuim en scheermesjes.