De tijden veranderen
The Times They Are a-Changin’. De tijden zijn aan het veranderen. Bob Dylan zong het begin jaren 60 al en in 2020 geldt die leuze meer dan ooit. Destijds was het nummer een krachtig protestlied voor de burgerrechtenbeweging in de VS en tegen de Vietnamoorlog. Vandaag is het de klimaatverandering die de wereld ingrijpend transformeert. Hoe gaan we om met onze aarde? Hoe kunnen we onze schaarse open ruimte vrijwaren, als buffer tegen de ongeziene gevolgen van de klimaatverandering?
Het dossier rond natuurgebied de Groene Delle is een goed voorbeeld van de veranderende tijdsgeest. Vijftien jaar geleden leek het opofferen van een waardevol bos naast het Albertkanaal de normaalste zaak van de wereld. Geprangd tussen de E313 en de waterweg, dichtbij het Klaverblad, was het een gedroomde plek voor de uitbreiding van het Economisch Netwerk Albertkanaal.
Vandaag wordt die keuze hoe langer hoe meer in vraag gesteld. Niet alleen door Greenpeace of Natuurpunt, maar nu ook door werkgeversorganisatie Unizo, die toegeeft dat een dossier als de Groene Delle vandaag nooit meer haar steun zou krijgen. Terwijl in Vlaanderen bij de minste droogte de alarmbellen afgaan, worden gebieden die ons hemelwater vasthouden nog altijd volgebouwd. En voor wat? Om een grote hal te zetten waar een of andere logistieke multinational zijn winsten gaat tellen? Terecht stelt Unizo de vraag wat de toegevoegde waarde is voor Limburg. Blijven we metalen dozen neerpoten of willen we een economie die een meerwaarde creëert voor de eigen inwoners? Eentje die rekening houdt met de veranderende tijdsgeest en verdergaat dan de paar honderd jobs waar telkens mee wordt geschermd (ook al staat nog lang niet vast wat er op de plaats van de gekapte bomen moet komen)?
Wie die oude strategie hanteert, is blind voor de toekomst. Ten eerste is de open ruimte meer dan ooit een kostbare economische winstfactor voor Limburg, vele malen belangrijker dan de zoveelste logistieke aanwinst. Ten tweede zal de aanstormende robotisering de komende jaren veel jobs overbodig maken. Niet in het minst in de logistiek.
Het is dus dringend tijd om op een andere manier na te denken over ons ruimtebeslag. Met plaats om te ondernemen, maar dan wel doordachter en vooral duurzamer. In het beste geval in een modus vivendi tussen economie en ecologie. Want elke boom beschermen kan niet en is ook niet wenselijk. Onbebouwde industriezones waar toevallig bos is gegroeid mogen niet eeuwig geblokkeerd blijven. Anders verzeilen we helemaal in een loopgravenoorlog, waarin op het einde alleen verliezers overblijven.