Experts doorbreken zwijgstaking en eisen “staatssecretaris van Corona”
Enkele corona-experts die dit weekend in zwijgstaking gingen, willen een “staatssecretaris van Corona” in de nieuwe federale regering. Daarmee eisen ze “eenheid van commando en een centraal aanspreekpunt”.
Geen bekende coronaexperts op de televisieschermen dit weekend. Marc Van Ranst, Erika Vlieghe, Pierre Van Damme, Geert Molenberghs: ze gingen allemaal in zwijgstaking om hun ongenoegen te uiten over het huidige coronabeleid.
Na één weekend hebben de wetenschappers die zwijgstaking zelf alweer opgeheven. Ze gingen opnieuw in op uitnodigingen van de televisiezenders, maar misschien nog belangrijker: ze overlegden opnieuw met de politici die het coronabeleid uittekenen. Gisterochtend om 7 uur was er al een digitale vergadering van het expertenclubje, waarop Vlieghe en haar collega’s aanbevelingen voor de toekomstige aanpak van de coronacrisis neerpenden. Die aanbevelingen zijn intussen overgemaakt aan premier Sophie Wilmès (MR).
Vivaldiregering
Motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste en epidemioloog Pierre Van Damme lanceerden gisteren al een eerste voorstel: de experts willen dat er in de nieuwe federale regering een aparte stoel komt voor “een staatssecretaris van Corona, die kan zorgen voor eenheid van commando”. Een idee waar ook biostatisticus Geert Molenberghs mee zijn schouders onder zet. Erika Vlieghe en Marc Van Ranst willen zich nog niet over het voorstel uitspreken, maar erkennen dat “centralisatie in deze crisis cruciaal is, zowel op bestuurlijk als op wetenschappelijk vlak”. Het tijdstip waarop dit voorstel gelanceerd wordt, is niet toevallig. De federale regeringsvorming zit in de laatste rechte lijn. De onderhandelaars probeerden vannacht de nieuwe Vivaldiregering te laten landen. Of daarin plaats zal zijn voor zo’n staatssecretaris van Corona, is nog onduidelijk.
Aan de onderhandelingstafel was gisteren wel al te horen dat er een verantwoordelijke voor het coronabeleid aangesteld zal worden. Maar een volledig staatssecretariaat aan corona wijden, zou toch moeilijk liggen. Wat immers na de coronacrisis? En wie neemt er in dat geval de eindbeslissingen: de premier of de coronasecretaris?
Regeringscommissaris
Wat wel zeker op tafel ligt: er zou sowieso een regeringscommissaris voor corona worden aangesteld. Maar dat moet dan een medische expert zijn, zonder de politieke verantwoordelijkheid die een staatssecretaris draagt. Daarom pleiten experts Vansteenkiste, Van Damme en Molenberghs voor een combinatie van beide voorstellen. De regeringscommissaris zou het veelvoud aan wetenzwijgstaking schappelijke bevindingen kunnen bundelen in concrete adviezen. De staatssecretaris neemt op zijn beurt de beslissingen en fungeert als politiek aanspreekpunt. “Die kan dan op een verbindende manier communiceren”, zegt Vansteenkiste. “Niet per definitie in het zog van een Veiligheidsraad.”
Barometer
De staatssecretaris is niet het enige wat de experts herwerkt willen zien in het coronabeleid. Ook Celeval, het adviesorgaan van de Nationale Veiligheidsraad, zou grondig gereorganiseerd moeten worden. Veel van de experts in zetelen immers niet meer in Celeval. Erika Vlieghe is het enige officiële lid. Er waren veel speculaties over haar eventuele ontslag bij Celeval, maar ze blijft voorlopig zitten. Vandaag zal ze dus aansluiten bij een belangrijke vergadering, want de veelbesproken barometer moet worden herwerkt. Het is nog koffiedik kijken of die barometer er effectief anders zal uitzien dan de versie die Celeval vorige week voorstelde aan de Veiligheidsraad. In elk geval moet er morgen iets nieuws op tafel komen, want de politiek wil vanavond al over de nieuwe tool debatteren.