4,3 miljard voor Vlaams relanceplan
De Vlaamse regering trekt 4,3 miljard euro uit voor haar relanceplan ‘Vlaamse veerkracht’. Dat kondigde minister-president Jambon aan in zijn septemberverklaring. De investeringen moeten de gevolgen van de coronacrisis dempen en de regio voorbereiden op d
De eerste zitting van het Vlaams Parlement na het zomerreces zorgde meteen voor vuurwerk. Doordat parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) een coronatest moest ondergaan en voorlopig in quarantaine zit, moest ze de voorzittershamer overlaten aan ondervoorzitter Filip Dewinter (Vlaams Belang). Tot onvrede van oppositiepartijen sp.a, Groen, en PVDA. Zij wezen op de manifestatie van Vlaams Belang zondag op de Heizel, waar de coronamaatregelen niet altijd werden gerespecteerd. Sp.a-fractieleidster Hannelore Goeman, die in juni vrijwillig in quarantaine ging nadat ze aanwezig was op de Black Lives Matter-betoging in Brussel, vroeg dat de Vlaams Belang-fractie hetzelfde zou doen en het parlement zou verlaten. Ook Open Vld riep Vlaams Belang op om haar verantwoordelijkheid te nemen, maar daar hadden fractieleider Chris Janssens en Filip Dewinter geen oren naar. Dewinter maakte van het podium zelfs nog even gebruik om een monoloog af te steken over de nood aan Vlaamse onafhankelijkheid.
2,35 miljard tekort
Daarna was het aan minister-president Jan Jambon (N-VA). In zijn septemberverklaring, traditioneel de zitting waarop het beleid voor volgend jaar uit de doeken wordt gedaan, kwam hij eerst nog terug op “het onzalige jaar 2020”. Jambon gaf toe dat tijdens de bestrijding van de crisis “lang niet alles is gelopen zoals we het wilden”. Zo verwees hij naar het drama in de woonzorgcentra: “Als we toen de kennis en de ervaring hadden waarover we vandaag beschikken, dan zouden we het ongetwijfeld anders hebben aangepakt.” Door de coronacrisis vertoont de Vlaamse begroting volgend jaar een tekort van 2,35 miljard euro. Jambon wil zo snel mogelijk opnieuw naar een evenwicht gaan. Om Vlaanderen uit deze crisis te loodsen en tegelijk klaar te maken voor de toekomst, werkte de regering de afgelopen weken het relanceplan ‘Vlaamse veerkracht’ uit, met in totaal 4,3 miljard euro aan investeringen. Volgens Jambon zal een deel van die middelen uit het Europese herstelfonds moeten komen.
Zeven ambities
Het relanceplan schuift zeven ambities naar voor:
1. Zorg en welzijn: “De crisis heeft de zwakke plekken van het Vlaamse zorgsysteem blootgelegd”, zo gaf Jambon toe. Er wordt daarom fors geïnvesteerd, onder andere om de lonen in de zorg- en welzijnssector op te trekken en de wachtlijsten in te korten.
2. Slagkrachtigere overheid: “De overheid is soms te log”, aldus Jambon. Er komt extra budget voor rechters bij de raad voor vergunningsbetwistingen en de bureaucratie wordt aangepakt. Regels zonder meerwaarde worden herbekeken, subsidiekanalen gescreend op hun nut. “Elke euro zal twee keer worden omgedraaid.” De regering wil ook bekijken welke bevoegdheden naar het lokale niveau kunnen.
3. Digitale top: Vlaanderen moet voorop lopen in de digitale revolutie. “Daarom wordt een datanutsbedrijf opgericht .” Vlaanderen wil ook zo snel mogelijk 5G uitrollen.
4. Duurzaam: Vlaanderen moet de omslag maken naar een duurzame economie. Het gaat onder andere om investeringen in onderzoek en ontwikkeling, de al besliste Blue Deal om de regio te behoeden voor droogte (500 miljoen euro), maar ook om de grootschalige renovatie van woningen en extra investeringen in fietsinfrastructuur (150 miljoen).
5. Publieke investeringen: Er komt extra geld voor investeringen in scholen, ziekenhuizen, sport- en cultuurinfrastructuur en grote mobiliteitsprojecten zoals Oosterweel.
6. Coronacrisis: uiteraard moet er ook budget worden voorzien om de crisis het hoofd te blijven bieden. Samen met de federale regering wil Vlaanderen het crisis- en risicobeheer efficiënter aanpakken, om scholen en horeca zo lang mogelijk open te houden. Daarnaast krijgt ook de toerismesector (11 miljard euro verlies tot nu toe) hulp en worden er achtergestelde leningen en waarborgen voorzien voor noodlijdende bedrijven. Een Welvaartsfonds van 500 miljoen euro (helft Vlaanderen) moet beloftevolle bedrijven ondersteunen.
7. Mentaliteit: Vlaanderen moet volgens Jambon naar een mentaliteitswijziging. Hij verwees meermaals naar schilder Jan Van Eyck, die zijn werken tekende met “Als ich can”. “We wachten nog te vaak lijdzaam af”, zei Jambon, die oproep tot meer geloof in eigen kunnen. “Plus est en nous.”
Vivaldi?
Door de vertraging in de Vivaldionderhandelingen werd de septemberverklaring niet helemaal overschaduwd door de federale regeringsvorming, maar de uitsluiting van N-VA op het federale niveau zal de komende maanden en jaren ongetwijfeld nog voor spanningen zorgen binnen de Vlaamse regering. Jambon wees het Vlaams regeerakkoord in de hand - op “het verbond” dat zijn partij vorig jaar sloot met Open Vld en CD&V. “Dit staat in stenen tafelen gebeiteld. Wat daarin staat, gold gisteren, maar geldt ook nu en morgen.”