Verslavingshulp niet langer gratis voor elke Limburger
Vanaf volgend jaar geldt een standaardtarief van 11 euro per consultatie voor mensen met verslavingsproblemen die bij Zorggroep Zin aankloppen. “Maar niet iedereen moet dat bedrag neertellen. Wie het financieel moeilijk heeft, betaalt 4 euro of zelfs niks.”
De zogenaamde cliëntbijdrage zal bij ons normaal gezien van kracht zijn vanaf 1 januari 2021. De gemeentes zijn volop bezig om daarvoor hun goedkeuring te geven. Al komt er hier en daar wel kritiek. “De toeslag van 11 euro per consultatie is een extra drempel in tijden waarin er sowieso al meer verslavingsproblemen zijn”, vindt Kim De Witte, PVDA-fractieleider in Hasselt. “Als je elke week op consultatie gaat, zit je al aan 50 euro per maand. Deze dienst zou gratis moeten zijn.” Ook Birgitt Carlier van sp.a plus in Lummen ziet de maatregel als een “kaakslag voor mensen in moeilijkheden”. Zowel De Witte als Carlier stellen voor dat de gemeente tussenkomt en de bijdrage betaalt voor elke inwoner.
De cliëntbijdrage is in Limburg wel al jaren in gebruik bij de vroegere Vereniging Geestelijke Gezondheidszorg (VGGZ). Ook in de andere Vlaamse provincies werken de centra voor geestelijke gezondheidszorg al lang met het systeem. “Het voormalige CAD Limburg is altijd een uitzondering geweest, omdat wij een overeenkomst met de gemeentes hadden voor een gratis dienstverlening”, zegt directeur Geert Vanham. “Maar na de fusie met de VGGZ tot Zorggroep Zin vorig jaar, moesten wij van de Vlaamse overheid ook de cliëntbijdrage invoeren. We gaan ervan uit dat alle gemeentes voor 1 januari hun goedkeuring geven om daarmee te beginnen.”
Niet iedereen betaalt
“Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat iedereen nu plots 11 euro moet betalen”, benadrukken zowel Geert Vanham als Karen Beuckx, directeurs van Zorggroep Zin. “De groep mensen die verslaafd zijn aan illegale drugs en daarnaast vaak ook financiële, relationele en andere psychologische problemen hebben, vallen niet onder dit systeem. Voor hen blijft de consultatie gratis. Voor de rest is het tarief normaal gezien 11 euro per consultatie (elk gesprek langer dan een halfuur). Maar in de meeste gevallen zal dat minder of zelfs niks zijn.” “Een verminderd tarief van 4 euro geldt voor wie recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming of in budgetbegeleiding, budgetbeheer of schuldbemiddeling zit. Ook mensen die ten laste zijn van hun ouders of voogd en zonder hun medeweten om hulp vragen, moeten maar 4 euro betalen. Consultaties blijven daarnaast gratis voor wie het niet kan betalen, zoals gedetineerden, asielzoekers en mensen zonder wettig verblijf. En als een OCMW laat weten dat iemand zich in een ‘behartigenswaardige’ situatie bevindt en met financiële moeilijkheden kampt, kan de consultatie op hun advies ook kosteloos zijn. Het is dus een rechtvaardig systeem.”
Geen remming
Vanham en Beuckx verwachten dat slechts een minderheid effectief 11 euro zal moeten betalen.
“Bij de vroegere VGGZ moest ongeveer de helft de afgelopen jaren het volledige tarief neertellen, de rest zat aan 4 of 0 euro”, zegt Beuckx. “We gaan ervan uit dat binnen de verslavingszorg nog minder cliënten 11 euro zullen betalen. Maar hoeveel dat er precies zijn, kunnen we nog niet voorspellen. We merken alleszins dat het tarief geen drempel is. De instroom van cliënten was even groot nadat ze moesten betalen, dus mensen voelden zich er niet door geremd.” Dat een gemeente zou inspringen voor haar burgers, is volgens Vanham en Beuckx geen goed idee. “Dan krijg je situaties waarbij een Lummenaar bijvoorbeeld wel moet betalen, maar een Truienaar niet. Het zou spijtig zijn als je tarief afhangt van je woonplaats en niet van je financiële draagkracht.”
“We merken alleszins dat het tarief geen drempel is. De instroom van cliënten was even
groot nadat ze moesten betalen,
dus mensen voelden zich er niet
door geremd”
Karen Beuckx
Zorggroep Zin