Facebook houdt woord: Zwarte Piet massaal gebannen
SINTERKLAAS HASSELT Facebook had het in augustus al aangekondigd, en voegt nu de daad bij het woord: vrijwel elke foto waarop Zwarte Piet te zien is, wordt verwijderd. Waarom mengt het sociaal netwerk zich in een discussie die enkel in de Lage Landen woedt?
Omdat Sinterklaas en zijn Pieten voor het eerst in vijftien jaar niet van deur tot deur konden gaan in Scherpenheuvel-Zichem, organiseerde Kurt Staels afgelopen weekend een stoet door 90 straten. Dat nieuws ging ook in de lokale Facebookgroep niet onopgemerkt voorbij. “Meer dan 600 mensen hebben een bericht en foto’s gepost”, zegt Staels. “Iedereen wilde van thuis uit of langs de weg naar de Sint komen zwaaien.” Sinterklaas had voor de gelegenheid enkele Zwarte Pieten - en geen roetpieten - opgetrommeld. En dat tolereerde Facebook niet. Alle foto’s werden uit de Facebookgroep verwijderd en bij herhaling dreigde ‘Ge zaa van Scherpenheuvel’ offline te worden gehaald.
Eén maand schorsing
Het is lang niet de eerste, en zeker niet de laatste ingreep van Facebook als het over Zwarte Piet gaat. Vorige week las u al in onze krant over Zonhovenaar Jef Driesen die door Facebook geblokkeerd werd na het posten van een familiefoto met Zwarte Piet. Ekselnaar Peter Janssens (61) werd om diezelfde reden zelfs al meerdere malen tijdelijk van het netwerk gegooid. “Dan kan je nog wel inloggen, maar niet meer liken of reageren”, zegt Janssens. “Als ik nu nog eens in de fout ga, krijg ik een maand schorsing. Maar ik ben niet van plan om op te houden. Als Zwarte Piet bij mijn kleinkinderen op bezoek komt, ben ik daar fier op en deel ik dat.” Ivo Konieczny (64) moest aanvankelijk één dag zonder likes en reacties leven na het delen van een Zwartepietenfoto. “Maar toen ik via mail uitleg vroeg, werden dat er prompt drie”, zucht de Maasmechelaar. “Ik heb daarna opnieuw een foto van Zwarte Piet gepost. Nu is het afwachten wanneer die verwijderd wordt en hoelang ik dan gesanctioneerd word.”
Blackface
Door streng op te treden houdt Facebook woord. In augustus kondigde het sociaal netwerk al aan dat Zwarte Piet niet langer welkom was. Hij wordt gezien als een voorbeeld van blackface, een theatertechniek uit de Verenigde Staten in de 19de en 20ste eeuw om door middel van een zwartgeverfd gezicht een karikatuur van een Afro-Amerikaanse slaaf op te voeren. “In ons beleid tegen haatverspreiding is nu een verbod op blackface opgenomen”, zegt Tineke Meijerman van Facebook. “Wie een overtreding ziet, kan dat melden. Eén van onze 35.000 moderatoren wereldwijd zal dan bekijken of die melding terecht is en ingrijpen indien nodig. De ernst van de overtreding bepaalt de sanctie.” Momenteel schieten die moderatoren enkel na een melding in actie, maar Facebook werkt wel aan een automatisch detectiesysteem. Het nieuwe beleid kwam tot stand na overleg met meer dan 60 experten en organisaties van over de hele wereld. Maar opvallend: daar waren geen Belgen of Nederlanders bij. Terwijl de traditie van Zwarte Piet enkel in de Lage Landen gekend is. “Facebook is en blijft een privébedrijf dat uiteindelijk zelf beslist wat er op het netwerk mag verschijnen en wat niet”, zegt social media-expert Sofie Verhalle. “Daarbij houden ze rekening met de gebruikers van hun netwerken, de adverteerders, de lokale wetgeving en globale menselijke waarden - veelal de Westerse. Dat is een evenwichtsoefening. Zwarte Piet komt zo terecht in een globale context en in de VS is dat in se blackface - een racistisch stereotype.”