VUB-prof Djalali overgebracht naar executieplaats in Iran
Ahmadreza Djalali, de IraansZweedse professor die aan de VUB doceerde en in Iran gevangenzit, is overgebracht naar een beruchte gevangenis bij Teheran, de plek waar het regime executies uitvoert. Iran laat doorschemeren dat een ruil nog mogelijk is, voor hun diplomaat/spion die in Antwerpen terechtstaat. Maar dan moet het wel snel gaan.
Dat Ahmadreza Djalali naar een gevangenis in Karaj is overgebracht, baart grote zorgen. Het is daar dat de Iraanse autoriteiten hun executies uitvoeren. De rechter die toezicht houdt op de doodstraf liet bovendien verstaan dat Djalali nog een laatste bezoek van zijn familie zou mogen ontvangen voor hij terechtgesteld wordt. Alle alarmbellen gaan daarmee af bij Amnesty International en de VUB, waar de Iraans-Zweedse professor rampengeneeskunde gastdocent was. “Het is een kwestie van uren”, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Na meer dan vier jaar in onzekerheid lijkt de situatie nu extreem snel de slechte kant uit te gaan. Zolang Ahmadreza Djalali nog in leven is, is er nog iets mogelijk. Maar dan moet er wel massale druk komen van de Europese Unie en de Verenigde Staten.”
Djalali werd in 2016 opgepakt tijdens een werkbezoek aan Iran.
Hij werd beschuldigd van spionage en eind oktober 2017 ter dood veroordeeld. Amnesty International noemt zijn proces “fundamenteel oneerlijk” en zegt dat hij tot bekentenissen werd gedwongen na psychische folteringen. De man raakte in gevangenschap ook nog eens zwaar ziek.
Geheim agent
Er is mogelijk nog één manier om een executie te vermijden. Iran liet aan de advocaat van Djalali verstaan dat ze uit zijn op een ruil met diplomaat Assadollah Assadi. Die staat in ons land terecht voor zijn rol in een verijdelde aanslag in 2018. Assadi zou die aanval als geheim agent mee gepland hebben. “De situatie van Djalali verergert doordat België moeilijk doet over Assadi”, was de boodschap van de Iraanse autoriteiten. Iran probeert wel vaker zulke deals op poten te zetten.
“Het is koffiedik kijken”, zegt professor internationale politiek Tom Sauer (UA). “Iran zal wel niet verwachten dat er onmiddellijk reactie komt op het vlak van die diplomaat. Het is eerder ongewoon voor ons land dat er zo’n deal zou komen. Aan de andere kant is er wel uitgebreid gelobbyd vanuit politieke hoek.” Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) heeft er intussen al verschillende bemiddelingspogingen op zitten.
Joe Biden
Iran is al volledig geïsoleerd op het internationale toneel, dus op dat vlak heeft het land weinig te verliezen. Wel komt Joe Biden binnenkort aan de macht in de Verenigde Staten. Amnesty International heeft het dossier van Djalali intussen tot bij de verkozen president en zijn team gekregen. Als Biden de Irandeal nieuw leven in wil blazen, dan is de doodstraf van Djalali een verkeerd signaal. “Maar als Iran echt overtuigd is van de schuld van Djalali, dan bestaat de kans dat ze wel degelijk doorzetten”, zegt Sauer. “De man is veroordeeld voor spionage en wordt in verband gebracht met de dood van twee kernwetenschappers. Met zulke mensen heeft Teheran weinig geduld.”
Op VRT slaakte Djalali’s echtgenote Vide Mehrannia, die in Zweden verblijft, gisteren een noodkreet: “België, alstublieft, help mijn man. Begrijp dat zijn leven echt in gevaar is. Contacteer Teheran, praat met de verantwoordelijken daar. Wij hebben twee kinderen die hun papa al meer dan vier jaar niet gezien hebben.”