Een boterham in ruil voor een Russisch kunstwerkje
Een kunstwerk dat wijlen Jean Vigneron uit Eisden in de Tweede Wereldoorlog kreeg van een Russische krijgsgevangene is het pronkstuk van de expo over het Russisch Kamp in het cultureel centrum van Maasmechelen.
Michel Vigneron overhandigde de houten vogel van zijn vader aan de Stichting Erfgoed. “Mijn vader werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog in de mijn van Eisden. Daar werden ook Russische krijgsgevangenen tewerkgesteld. Mijn pa gaf die jongens vaak wat eten. Van een Rus kreeg hij een uit hout gesneden vogel als dank. Wij hebben die altijd goed bewaard thuis en nu schenk ik hem aan de Stichting Erfgoed”, zegt Michel Vigneron (70).
De ex-schepen van Maasmechelen weet dat zijn vader destijds net 20 jaar was. “De Russische krijgsgevangenen werden in de ondergrond bewaakt door een Duitse luitenant die erg streng was”, weet Michel uit overlevering. “Die moest nagaan of die mannen ook hard genoeg werkten want de steenkool was bestemd voor de Duitse industrie. Na hun dagtaak werden de gevangenen onder militaire begeleiding met het geweer in aanslag teruggevoerd naar de houten barakken in het Vlierveld in Lanklaar.”
Boterham
Op de plaats waar zich later Bekaert en steenbakkerij Vandersanden vestigden, stonden houten barakken die de naam ‘Russisch Kamp’ kregen. “Van 1942 tot 1944 werden daar Russische gevangenen in onder gebracht”, weet historicus Jan Kohlbacher. “Van 1945 tot 1947 diende het als onderkomen voor Duitse krijgsgevangenen. Daarna gebruikte de mijn het kamp om buitenlandse arbeidskrachten uit Italië, Slovenië en Polen te huisvesten.” Volgens Kohlbacher wisselden de Russen wel meer uit met plaatselijke gevangenen. “Aan het kamp mocht je niet komen. De Duitsers waren daar erg streng. Vandaar dat de mijnwerkers in de ondergrond voedsel deelden met die
Russische gevangenen.”
Op de tentoonstelling prijkt naast de houten vogel met beweegbare vleugels ook een houten molen, gemaakt door een Rus. “Mijn schoonvader, een Italiaan, bezorgde een van die Russen een fotootje van zijn dochter -mijn vrouw- en in ruil voor een boterham maakte die Rus dan een pentekening van Angelina. In het kamp was van alles te doen en die mannen konden wel wat”, weet Kohlbacher.
De tentoonstelling met onder andere een maquette van het Russisch Kamp loopt nog tot mei in het cultureel centrum van Eisden.