“Hoe vroeger je nadenkt over zorgplanning, hoe beter”

Voorafgaande zorgplanning lijkt vaak verbonden met doodgaan. Hoewel het in se over leven gaat. De centrale vraag is: hoe wil ik het laatste deel van mijn leven doorbrengen?

Zorgplanning gaat dus over meer dan sterven alleen. Het is een continu en aanpasbaar proces waarbij je nadenkt over wat je wil of niet wil wanneer je ernstig ziek zou worden of wanneer je je wil niet langer kan uitdrukken. Maar wanneer begin je daaraan?

“In de praktijk zien we dat mensen hier vooral bij stilstaan als ze zelf geconfronteerd worden met een ernstige diagnose, of als er iemand in hun naaste omgeving is overleden op een manier die ze voor zichzelf liever niet willen meemaken. Of als ze hoogbejaard zijn en vinden dat het tijd wordt om daarrond iets te regelen”, zegt professor palliatieve geneeskunde Wim Distelmans (VUB).

Sleutelmomenten

“Hoe vroeger je erover nadenkt, hoe beter”, vindt dokter Jan Stulens, equipearts bij Pallion. “Want ook jonge mensen kunnen een slechte diagnose krijgen of betrokken raken bij een ernstig ongeval. Dat neemt niet weg dat iemand vandaag misschien anders denkt over het levenseinde dan over 20 jaar. Daarom is het belangrijk dat het zorgplanningsproces een ‘levend’ iets blijft. Het mag vooral geen lijstje zijn dat men snel afvinkt en dat nadien jaren onaangeroerd in een medisch dossier verdwijnt. Door verschillende gesprekken te voeren met naasten, met de eigen huisarts en/of andere betrokken zorgverleners, kan men zich een beter beeld vormen rond de precieze inhoud en betekenis van wilsverklaringen en de zorg die men nog wel of niet wil, wanneer men wilsonbekwaam is. Het is bovendien erg belangrijk om zogenaamde ‘sleutelmomenten’, wanneer bijvoorbeeld iemand een ernstige diagnose krijgt of wordt opgenomen in een woonzorgcentrum, aan te grijpen om het zorgplanningsgesprek te heropenen en te actualiseren.”

“Ook de aanvang van de palliatieve fase vormt zo’n sleutelmoment: het vroeg introduceren van palliatieve zorg staat garant voor een waardevol zorgplanningsproces in de laatste levensfase. Een palliatieve thuiszorgequipe (Pallion) kan, naast het geven van ondersteuning en advies rond kwaliteitsvolle levenseindezorg, ook dergelijk proces mee uitklaren en begeleiden.”