“Teksten Bijbel en Koran zijn niet onschuldig”

“Wanneer ze met oude religieuze teksten in aanraking komen, hebben ongelovigen de neiging die letterlijk te lezen en is hun conclusie: gelovigen zijn achterlijk” Jos van Remundt Docent religiewetenschappen

Christenen vieren met Pasen de verrijzenis van Christus, volgens moslims is Jezus nooit aan het kruis gestorven en voor de Joden moet de Messias nog komen. In zijn boek ‘De achterkant van verhalen’ legt de Nederlandse docent religiewetenschappen Jos van Remundt de verschillende godsdiensten in de weegschaal.

Jos van Remundt werkt als docent en schoolbegeleider voor Stichting Echelon, een onafhankelijke organisatie die onderwijsprojecten en leermiddelen voor levensbeschouwing, communicatie en identiteitsontwikkeling aanbiedt. In zijn boek De achterkant van

verhalen legt hij de wortels bloot van christendom, Jodendom en islam. Hij vergelijkt de religieuze teksten waarop ze gebouwd zijn om zo niet alleen de overeenkomsten, maar ook de verschillen tussen de godsdiensten te ontrafelen.

Waarom wilde u dit boek schrijven?

Jos van Remundt: “Uit noodzaak, want er zijn geen toegankelijke boeken die over deze moeilijke onderwerpen schrijven. Terwijl ze wel nog vaak voor narigheid zorgen. Ik heb zelf meegemaakt dat een moslimleerling geen les meer wilde van zijn juf vanwege haar V-hals. Want dat is onrein volgens de islam. De schoolleiding vroeg de juf om in haar kledingkeuze rekening te houden met de gevoeligheden van de leerlingen. Dat weigerde ze en dus nam ze ontslag. Maar het is niet alleen de interpretatie van de islam die problemen geeft. De katholieke kerk vindt bijvoorbeeld homoseksualiteit ‘in strijd met de natuurwet’ en noemt homoseksuele handelingen zondig.”

Dat is toch niet nieuw?

“Neen, maar sinds het begin van deze eeuw is er een opleving van fundamentalisme. De traditionele liberale godsdienstige en sociale middengroepen verliezen terrein en groepen met duidelijke fundamentalistische, nationalistische en extreme uitgangspunten worden zichtbaarder in het publieke leven.”

Tot welke terreur dat in de islam geleid heeft, weten we allemaal. Maar geldt dat ook voor het christendom?

“Door het in snel tempo verdwijnen van de christelijke middengroepen gaan ook de liberale en vrijzinnige interpretaties en traditie verloren. Denk maar aan het unieke geluid van de Antwerpse bisschop Bonny over de inzegening van homoseksuele relaties (Bonny zei dat hij plaatsvervangende schaamte voelde nadat de Congregatie voor de Geloofsleer had gezegd dat homokoppels niet gezegend mogen worden, nvdr.). Zo krijgt ook de christelijke godsdienst een steeds orthodoxer en fundamentalistischer profiel in het openbare leven.”

Met welke gevolgen?

“Mensen die vrij en open hun levensbeschouwing willen beleven of hun mening willen uiten, worden door fundamentalisten in diskrediet gebracht. Het schept een klimaat waarin de mensenrechten, rechten van vrouwen, minderheden en andersdenkenden geschonden worden. Daarnaast stellen fundamentalistische opvattingen ook de wetenschappen in een kwaad daglicht. Vaak krijgen docenten discussies met moslimleerlingen die de evolutietheorie een westerse dwaling noemen. Volgens hen stonden alle westerse uitvindingen en ontdekkingen al gewoon in de Koran of waren ze lang geleden al door de profeet Mohammed aangekondigd. Maar evenzeer zie je dat enkele orthodoxe protestante kerken in Nederland, zoals de Sionkerk op Urk, zich niet aan de coronaregels houden. Want zij zeggen dat de wet van God boven de Nederlandse wet staat.”

U haalt in uw boek de Amerikaanse theoloog Robert Morey aan. Volgens hem is de opvatting dat er geen wezenlijke verschillen zijn tussen de wereldgodsdiensten een belediging van het unieke karakter van die godsdiensten. Waarin onderscheiden ze zich van elkaar?

“Een Jood voelt zich verbonden met God en daarmee ook met de ander. Men kan God niet liefhebben zonder de mens lief te hebben. De Thora, de eerste vijf boeken van het Oude Testament, vormen de basis van het Jodendom. Voor een christen is het allerbelangrijkste dat hij God liefheeft. Dat doet hij enerzijds door zijn geloof in Jezus Christus, anderzijds door Jezus na te volgen. Het geloof alleen is niet voldoende, het moet ook handen en voeten krijgen in de praktijk van het leven. Het Arabische woord ‘islam’ tot slot betekent overgave of onderwerping. Het wijst op het fundamentele principe dat een moslim zich overgeeft aan Allahs wil en wetten. De Koran is zijn leidraad en Mohammed zijn profeet.”

Toch zijn er ook heel wat schijnbare overeenkomsten tussen Bijbel en Koran. Hoe komt dat?