Brusselse Virginie Efira is lesbische non in ‘Benedetta’, de schandaalfilm van het jaar
Op het festival van Cannes is er altijd wel een schandaalfilm. Dit jaar gaat de eer naar Paul Verhoevens ‘Benedetta’, een historisch drama met een pittig blooten-sekssausje.
Na Elle met Isabelle Huppert bleef de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven in Frankrijk om een film te draaien over de beruchte Italiaanse non Benedetta Carlini (1591-1661), die flink wat ophef maakte met haar visioenen en het schopte tot kloosteroverste. Die promotie gaf haar de gelegenheid om ongestoord de liefde te bedrijven met haar kloosterzuster Bartolomea. Maar hun geheime liefde werd ontdekt en leidde tot een proces. Paul Verhoeven, sinds Turks Fruit altijd wel geïnteresseerd in provocerende onderwerpen, sprong gretig op dit verhaal. Hij smukte het op met ongegeneerd bloot zoals we dat in de jaren 70 zagen, een lesbische seksscène zoals alleen mannen die in beeld brengen en dat de recensent van het Vaticaan meer dan waarschijnlijk een woede-uitbarsting bezorgde.
Godslasterlijk?
Benedetta is weinig subtiel op het vlak van seksualiteit, maar toch ook slim gemaakt. Verhoeven blijkt vooral geïnteresseerd in het ondermijnen van de religie, fake news en leugenaars. Je weet nooit voor 100 procent of Benedetta, vertolkt door de Brusselse actrice Virginie Efira, echt die groteske visioenen heeft en of ze echt gelooft wat ze zegt. In feite is ze een beetje zoals Sharon Stone in Verhoevens Basic Instinct. Ook daarin zaait de regisseur constant twijfel over de diepere aard van zijn onbetrouwbaar hoofdpersonage. Benedetta valt oppervlakkig bekeken vooral op door het bloot.
Niet dat er echt veel te zien is, maar in ons tijdperk van nieuwe preutsheid zijn er altijd wel toeschouwers die behoorlijk geschokt reageren. Dat kan de 82-jarige Verhoeven geen barst schelen. In zijn ogen schildert hij op het witte doek gewoon een gebeurtenis die bijna 400 jaar geleden plaatsvond. Hij baseerde zich op het geschiedkundig boek Immodest Acts: The Life of a Lesbian Nun in Renaissance Italy van historica Judith C. Brown. Om de puntjes op de i te zetten, haalde Verhoeven tijdens zijn ontmoeting met de internationale pers het bewuste boek boven en begon eruit voor te lezen. “Ik was gedreven om Benedetta te maken omdat het boek over gebeurtenissen gaat die op de een of andere manier echt zijn gebeurd”, zegt Verhoeven. “Ik heb bovendien niet geprobeerd om me in te beelden hoe die vrouwen iets zouden doen, want het waren de nonnen zelf die me via het boek vertelden wat ze juist aan het doen waren.”
Dat het verhaal over Benedetta historisch correct is, volstaat voor Verhoeven om elke beschuldiging van godslasterlijkheid naast zich neer te leggen. “Ik begrijp echt niet hoe je godslasterlijk kunt zijn over iets dat in werkelijkheid is gebeurd. Je kunt de geschiedenis achteraf niet fundamenteel veranderen. Je kunt erover praten en zeggen dat het verkeerd was of niet, maar je kunt de geschiedenis niet veranderen. Ik denk dat het woord godslastering voor mij in dit geval eenvoudigweg dom is.”
Seks filmen
Verhoeven begreep eveneens niet dat sommige mensen anno 2021 nog problemen met bloot in films hebben. “Mensen die seks hebben, trekken over het algemeen hun kleren uit. Ik sta dan ook versteld van het feit dat we niet naar de realiteit van het leven willen kijken. Dit nieuwe puritanisme heeft het volkomen verkeerd voor. In de jaren 70 in Holland ging iedereen topless op het strand. Dat beeld is helemaal verdwenen en ik denk niet dat dit een goede zaak is.” De Brusselse Virginie Efira, Verhoevens hoofdactrice, trad haar regisseur bij: “Seksualiteit is een interessant onderwerp. Er zijn niet zoveel regisseurs die weten hoe ze seks moeten filmen. Paul Verhoeven weet al vanaf het begin van zijn loopbaan hoe dat moet. Hij is iemand die dit grote onderwerp op een geweldige manier heeft aangepakt. Naaktheid is niet interessant als het niet op een mooie manier wordt afgebeeld. Paul doet het wel op een interessante manier. Ik kan je vertellen dat er een vrolijke sfeer heerste toen we onze kleren uittrokken.” → Benedetta komt in het najaar in de zalen.
“Paul Verhoeven weet al vanaf het
begin van zijn loopbaan hoe hij seks moet filmen”
Virginie Efira
Actrice