De Ritz/Atmoz, de club met “de mooiste vrouwen en sexy sfeer”
Eind jaren zeventig. Aan het Hasseltse Kolonel Dusartplein, waar nu café De Wijzen is, houdt Gil Knevels samen met twee vrienden muziekcafé De Munt open. “Dat was het eerste muziekcafé van Hasselt, met een dansvloertje en een discobar”, zegt Knevels (70). “In het weekend wilden we na sluiting zelf op stap, maar in de dancings aan de Genkersteenweg mochten we nergens binnen omdat we allemaal lang haar hadden.” (lacht) En dus doen ze het maar zelf. Op 8 december 1980, de dag dat John Lennon vermoord wordt, landen de vrienden in New York. “We zijn gaan kijken hoe de discotheken het daar deden”, zegt Knevels. “We zagen er hoe mannen om 2 uur ’s nachts binnenkwamen met een sporttas. Ze kleedden zich om, dansten een uur op de dansvloer en vertrokken naar de volgende dancing. Bij ons bestond dat soort animatie niet.”
Niet veel later openen ze aan de Hasseltse Dorpsstraat dancing de Ritz, dezelfde naam als een van de clubs die ze in New York bezocht hebben. “In het begin hebben we even The Moth Club overwogen, maar dat bekte niet goed. De Ritz klonk goed en we mochten die naam gebruiken”, zegt Knevels. “Als eerste dancing in de buurt hebben we inkom gevraagd, zoals we in New York gezien hadden. Omgerekend was dat 1 of 1,5 euro. Het was met een bang hartje, maar mensen betaalden het zonder probleem.”
Dikkenekkenclub
De Ritz is nog op een ander vlak vernieuwend. “We speelden de alternatieve muziek die we ook in De Munt draaiden: new wave, punk… Uitbaters van andere dancings die kwamen kijken, geloofden er niet in dat dat kon aanslaan. In andere dancings was het toen nog al James Brown wat de klok sloeg. De jonge Axelle Red heeft op haar vijftiende nog haar eerste optreden gegeven bij ons.” Maar een club in het centrum brengt overlast met zich mee en de Ritz wordt na minder dan drie jaar verbannen uit de binnenstad. De club verhuist naar een oude maalderij aan de Kanaalkom. “Vandaag is dat Quartier Bleu, maar toen was er helemaal niks”, zegt Knevels. “Maar het was een mooi industriepand dat goed bij onze stijl paste. We noemden het Hasselt-Plage en we wilden er een uitgaansbuurt van maken, zoals in Leuven aan de Vaart met de Manhattan gebeurd was.”
Dat lukt, maar gaandeweg verandert de Ritz van koers. “Na verloop van jaren zaten we vol met jongeren met een milletjas en een Opel GT of Volkswagen GTI voor de deur”, zegt Knevels. “We waren een dikkenekkenclub geworden. Dat was niet het oorspronkelijke plan, maar het publiek verandert en je past je aan.” Zich aanpassen moet de Ritz opnieuw doen als in 1988 aan de overkant van de Kanaalkom een nieuwe concurrent opduikt: megadiscotheek Dockside van de familie Vanderstraeten. “Dat was een tempel zoals we ze in België nog nooit gezien hadden”, zegt Knevels. “De eerste twee weken na hun opening zat het bij ons ook stampvol met mensen die niet binnen geraakten in de Dockside. Maar de derde week was het leeg bij ons. Wat nu gedaan?”
‘Fuck Dockside’
In een poging om zich af te zetten tegen de Dockside plaatst de Ritz de alternatieve muziek weer op de voorgrond. “We hebben vanaf dan ook elk half jaar de inrichting omgegooid. Telkens met een ander thema. Het eerste was een decor zoals in de film Mad Max. We hadden ook een muurschildering van de ruiters van de apocalyps aangebracht met daaronder in grote letters ‘Fuck Dockside’, alleen hadden we de klinkers weggelaten. Luc, de uitbater van de Dockside, is toen nog een keer op bezoek gekomen. Hij kon er wel mee lachen.” De decors doen hun werk: er wordt weer over de Ritz gesproken. Voor het thema DDR komen typische Trabant-autootjes over uit het Oostblok. “Iedereen die naar de opening kwam, kreeg een speld van de communistische partij op”, zegt Knevels. “Een andere keer hebben we een 15 meter breed vliegtuig van het type Dornier op een paal voor de Ritz gemonteerd, alsof het vliegtuig het gebouw binnen vloog. De meisjes waren gekleed als airhostessen en om binnen te komen, kreeg je een vliegticket. Dat vliegtuig kregen we in bruikleen van de luchthaven van Zwartberg. Op een bepaald moment zijn er nog techniekers uit Finland in die paal gekropen omdat ze een wisselstuk nodig hadden.”
Knevels heeft vooral mooie herinneringen aan de bruisende creativiteit waarop de Ritz dreef. “De
Ritz is nooit iets van één persoon geweest. Veel mensen die er werkten, waren op een of andere manier voorlopers. Het meisje dat bij ons de vestiaire deed, werd later directeur van het Belgische paviljoen op de wereldtentoonstelling in Shanghai. Onze dj Luc Van Laer ging naar TMF. Een van onze geluidstechnici mocht mee op tournee met Simple Minds. En dan had je Patje Krimson natuurlijk, nog zo’n voorloper.”
Travestieten en vuurspuwers
Die Pat Krimson, artiestennaam van Zonhovenaar Patrick Claesen (56), schrijft vanaf 1996 een gloednieuw hoofdstuk in de Ritz. “Ik kwam van Pharao Dreamland in Halen (de voorloper van Boccaccio, nvdr.). De Ritz had last van de concurrentie met Dockside en was al langer aan het polsen. Het gebouw had wel een bepaalde vibe, maar er was niet veel geld om te verbouwen. Er was op dat moment een glazen wand die de ruimte in twee helften verdeelde: rock en dance. Ik had op tournee met Praga Khan veel clubs in Groot-Brittannië bezocht en wilde datzelfde arenagevoel creëren dat ik daar gezien had. Het eerste wat ik zei, was: ‘Die glazen wand moet eruit.’ Gil wist niet wat hij hoorde, want zoveel volk kwam er toen niet.” (lacht)
Voormalig uitbater
van de Ritz