Licht op groen voor elektrische trambus op grote ring Hasselt
De Spartacuslijn tussen Hasselt, Genk en Maasmechelen zal met een volledige elektrische trambus gereden worden. In Hasselt gaat de route over de grote ring.
Een timing is er nog niet, maar binnen dit en enkele jaren moeten er volledig elektrische trambussen rijden tussen Hasselt, Genk en Maasmechelen. De Vlaamse regering heeft het licht op groen gezet voor de aankoop van de trambussen en de aanleg van laadinfrastructuur. De Lijn zal de trambusverbinding uitbaten.
Die zal niet over de kleine ring in Hasselt lopen, zoals eerst gepland, maar een aanzienlijk stuk via de grote ring. Dat moet voor een betere verbinding zorgen met de scholencampus aan de Elfde Liniestraat. Op termijn moet de trambus een volledig vrije bedding krijgen.
De regering besliste daarnaast ook dat de lijn Hasselt-Maastricht haalbaar is op de kleine ring in Hasselt. De vraag is of die verbinding met een tram dan wel een trambus moet worden gereden. Een nieuwe maatschappelijke kosten-batenanalyse moet de knoop ontwarren.
Op de laatste Vlaamse regering voor het zomerreces werden er afgelopen vrijdag traditioneel nog heel wat moeilijke dossiers doorgejaagd. Voor Limburg was het uitkijken naar een beslissing over het Spartacusplan en de regiovorming. Dat laatste dossier werd andermaal uitgesteld (naar september, nvdr.), over het eerste vielen wel twee belangrijke besluiten. Ten eerste is er een doorbraak voor de trambusverbinding tussen Hasselt, Genk en Maasmechelen. In mei vorig jaar besliste de Vlaamse regering om te onderzoeken of de geplande tramlijn (Spartacuslijn 2) vervangen kon worden door een trambus. Volgens een nieuwe studie van De Werkvennootschap is er daarvoor voldoende potentieel. De Vlaamse regering heeft vrijdag de opdracht gegeven om volledig elektrische trambussen te bestellen en heeft ook een nieuw tracé vastgelegd. Dat zal niet (zoals oorspronkelijk gepland) over de kleine ring (Groene Boulevard) in Hasselt lopen, maar net voor het Dusartplein afbuigen naar de Elfde Liniestraat en van daaruit de grote ring volgen tot de Kuringersteenweg, van waar vervolgens het station kan worden bereikt.
Volledig elektrisch
“Het Grote Ring-tracé heeft volgens een nieuwe studie van De Werkvennootschap 14 procent meer opstappers dan het tracé over de Groene Boulevard”, zegt Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld). Aan het kruispunt van de Kempische Steenweg en de grote ring wordt op termijn een nieuwe halte voorzien, zodat het grote aantal reizigers uit Midden- en Noord-Limburg makkelijk op de trambus kan overstappen (naar station of scholencampus). Er komen (in vergelijking met het tramscenario) ook twee nieuwe haltes: een in Genk-Zuid (kruispunt Boudewijnlaan en Westerring) en een aan de Bloemenlaan in het centrum van Maasmechelen. De trambus zal de bestaande buslijn 45 vervangen en om het kwartier rijden. Volgens de studie van De Werkvennootschap zal dat 54 procent meer opstappende reizigers aantrekken (9.000 per dag t.o.v. 6.000) dan lijn 45 vandaag. “De Lijn zal deze verbinding uitbaten en krijgt de opdracht een bestek te maken om de nodige trambussen en laadinfrastructuur te bestellen”, zegt Peeters. “We kiezen voor de meest duurzame voertuigen, die volledig elektrisch rijden. Daarom zal er zowel in de stelplaats van De Lijn in Hasselt als op de eindpunten van de verbinding laadinfrastructuur worden voorzien. Ook de stelplaats van De Lijn in Winterslag wordt hiervoor aangepast.”
Vrije bedding
Het is de bedoeling dat de trambussen op termijn in een volledig vrije bedding kunnen rijden. “Ik heb De Werkvennootschap de opdracht gegeven om te starten met de eerste fase van de uitvoeringswerken. Via een reeks kortetermijnmaatregelen kan al de helft van de vrije bedding worden gerealiseerd”, zegt Peeters. “De meer ingrijpende werkzaamheden, zoals de doortochten in Hasselt, de universitaire campus Diepenbeek, Genk en Maasmechelen, worden ondertussen verder bestudeerd en voorbereid om ze in een tweede fase te realiseren.”
De Hasseltse burgemeester Steven Vandeput (N-VA) is tevreden dat de trambusverbinding groen licht heeft gekregen. Vandeput kantte zich sinds de verkiezingen in 2018 tegen een tram over het oorspronkelijke tracé door de Heilig Hart-wijk en haalt zijn eerste slag thuis. “Het is belangrijk dat de trambus de campus op de Elfde Liniestraat aandoet. Binnen dit en vijf jaar zullen daar 12.000 leerlingen en studenten zitten.”
Tram of trambus?
Vandeput verzette zich met zijn belofte in 2018 vooral tegen de komst van de sneltram HasseltMaastricht, de eerste en meest omstreden lijn van het Spartacusplan. Ook voor dat project worden er nu vorderingen gemaakt. Eerder werd al beslist om voor lijn 1 het door Vandeput gewraakte tracé in de Heilig Hart-wijk te verlaten voor een tracé over de Hasseltse kleine ring. Een haalbaarheidsonderzoek heeft uitgewezen dat dit kan. Het tracé kan met het verkeer mee de ring volgen en stopt op drie plaatsen, om zo terug naar het Dusartplein te gaan. De vraag is: blijft de verbinding met Maastricht een tram, zoals oorspronkelijk voorzien, of wordt ook deze lijn straks afgezwakt tot een trambusverbinding? Doordat het tracé over de kleine ring nu vastligt, moet er een nieuw Project-MER (milieueffectrapport) worden gemaakt. Daarin zit ook een nieuwe MKBA (maatschappelijke kosten-batenanalyse). Als die straks uitwijst dat een trambus kostenefficiënter is dan een tram, lijkt het tramproject dood. Te meer omdat er maar één kandidaat-bouwer intekende op de aanleg van de tramlijn en de levering van de tramstellen, waardoor de kostprijs met tientallen miljoenen euro dreigt op te lopen. “Het is tijd om te beslissen”, vindt de Hasseltse burgemeester Vandeput. De N-VA had dan ook liever gezien dat er nu al een beslissing was genomen en ook op lijn 1 de tram zou zijn ingeruild voor een trambus, maar CD&V houdt voorlopig vast aan het tramproject. De christendemocraten hebben hun twijfels bij de haalbaarheid van de trambus op het traject, onder andere omdat het tramtracé over de oude spoorbedding Hasselt-Maastricht zou lopen. Het is onduidelijk of die bedding breed genoeg is om twee trambussen te laten kruisen. Bovendien dreigt Vlaanderen een forse schadevergoeding te moeten betalen aan Nederland als de tramplannen straks de vuilnisbak ingaan.