Schieten is ook een beetje F1
In de nacht van vrijdag op zaterdag probeert Jessie Kaps de allereerste medaille van deze Spelen af te schieten. De Tongerse is vice-kampioene van Europa in de discipline 10m luchtgeweer. Haar coach Peter Hellenbrand legt uit hoe die sport werkt.
Geweer van 5.000 euro
Jessie Kaps (23) schiet met een Walther LG400 Monotec. Dat is geen vuurwapen (er komt geen kruit aan te pas) maar een luchtgeweer, in België ook ‘luchtkarabijn’ en in Limburg ‘luchtbuks’ genoemd. Het wapen werkt op perslucht: een cilinder wordt met een duikfles gevuld tot een druk van 200 tot 300 bar. Bij het schot wordt die gereduceerd tot een werkdruk van 80 bar. De kogel vliegt weg met een snelheid tot 180 meter per seconde. Hellenbrand: “Doordat de diabolovormige kogel van 4,4 mm weinig massa heeft, is het gevaar gering. Je kan een flinke blauwe plek oplopen, maar je schiet niet eens door een doek heen.” Zo´n Walther kost 3.000 euro, maar met alle accessoires erbij tik je af tussen de 4.500 en de 5.000 euro. Hellenbrand: “Het geweer ziet er heel geavanceerd uit, maar de techniek dient vooral om de terugslag te verminderen. Jessie kijkt achterin door een gaatje - het diopter - en vooraan door een ringetje, de ringkorrel. Er is niets van vergroting, alleen haar bril. In het diopter mag wel een filter zitten, een zonnebril of een polarisatiefilter.”
Kogel getest voor elke loop
Elke loop van een geweer is anders en kogels moeten daarop worden afgestemd. Hellenbrand: “We kopen verschillende productiereeksen van kogels. We zetten het geweer vast en schieten tien keer. De reeks met de kleinste spreiding wordt gebruikt in de wedstrijd. Dat is voor Tokio al lang gebeurd.”
Schietpak moet 3mm doorbuigen
Neen, het is geen kogelvrij pak dat Jessie Kaps draagt. Een schietpak - tel maar op tien minuten eer je het aan hebt - wordt vervaardigd uit kunststofvezel. De stijfheid zorgt ervoor dat je stil kan blijven staan en werkt bovendien ook preventief tegen overbelastingblessures. Om 60 kogels af te vuren sta je toch al gauw anderhalf uur met een wapen van 5,5 kilogram in de handen. Op de ellebogen zijn rubberen vlakken aangebracht, opdat je arm niet wegglijdt. De schietpakken doen sterk aan de F1 denken: de grenzen van wat toegelaten is worden constant afgetast. Bij een stijfheidstest moet het pak onder de druk van een kilogram minimaal 3mm doorbuigen. Ook de knopen worden getest. Als je die strakker zet, geeft het pak meer steun. Maar de voorgeschreven overlapping wordt met een test gecontroleerd. De jas wordt op maat gemaakt, weegt 8 à 9 kilogram en kost tussen de 1.500 en 2.000 euro. Hellenbrand, die zelf ook schietpakken verdeelt: “Er is een wedloop voor de beste jas en het beste geweer. In de F1 win je ook niet met een Dafje, zeg ik altijd. Een verschil is dat in het schieten al het materiaal voor iedereen beschikbaar is. Maar in de toplanden kopen ze dertig geweren om dan met het beste daarvan naar wedstrijden te gaan.”
Schoenen met vlakke zool
Schutters dragen speciale schoenen die een vlakke zool hebben, tegenover de gekromde zool van een loopschoen. Ook de schoenen ondergaan een keuring. Dat ze rechthoekig zijn, is met het oog op de geknielde houding. Schutters die de drie houdingen schieten (staand, liggend en knielend) mogen niet van kledij veranderen.
Mikken op een halve millimeter
Jessie Kaps schiet op een doel van een halve millimeter groot. Dat penpuntje raken levert 10 punten op, honderd procent in het midden zelfs 10,9. De score wordt elektronisch gemeten tot op een duizendste van een millimeter. Hellenbrand: “Om de finale met acht te halen moet je gemiddeld 10,45 schieten. Mannen en vrouwen zijn ongeveer even goed: tegenwoordig halen de mannen hogere scores, maar dat wisselt. In de Bundesliga schiet Jessie in een gemengde competitie.”
Oordopjes zonder elektronica
Jessie Kaps moet oordopjes dragen, maar die mogen geen elektronica bevatten. De coach mag niet coachen tijdens en de noise cancelling die in de nieuwere hoofdtelefoons ongewenste geluiden wegfiltert, is verboden. Schieten gebeurt bij muziek en om op alles voorbereid te zijn, laat Hellenbrand Kaps trainen bij alle soorten muziek. “Op de Spelen wordt wellicht een playlist van de internationale bond gedraaid. James Bond zal een keer of vijf voorbijkomen en Adele gegarandeerd ook. Gewoon gouwen ouwe popmuziek.”
Finale is afvalrace
Jessie Kaps, vice-kampioene van Europa, schiet zaterdagochtend haar kwalificaties. Ze heeft anderhalf uur voor 60 schoten. Daarna volgt een finale met de beste acht. Die verloopt via een eliminatiesysteem, waarbij elke ronde iemand afvalt.
→ Jessie Kaps: schieten (50m luchtgeweer): zaterdag, 1.30u
“Er is een wedloop voor de beste jas en het beste geweer. In de F1 win je ook niet met een Dafje”
Peter Hellenbrand
Coach van Jessie Kaps