Japanse duizendknoop bestrijden blijkt hopeloos
Tips voor opruiming
De Japanse duizendknoop werd eind negentiende eeuw al eens meegebracht door een botanicus, na een bezoek aan het oosten. Her en der werd hij ook in siertuinen geplant. Het is dan ook een mooie plant die weelderig groeit met grote bladeren en in september witte bloemen ontwikkelt. Maar eens de plant buiten de beschermde omgeving van de tuinen wist te geraken, werd ze één van de snelst oprukkende invasieve exoten in ons land. Ze kunnen daarbij behoorlijk hinderlijk uit de hoek komen. De stengels kunnen tot 3 à 4 meter hoog worden. Op kruispunten belemmeren ze soms het zicht. In natuurgebieden verdringen
ze inheemse flora.
Gevaar voor funderingen
De duizendknoop is een overlevingskunstenaar. Ondergronds beschikt de plant over een netwerk van dikke wortelstokken waarin ze voedselreserves opslaat. Daardoor kan ze in barre weersomstandigheden overleven: zowel nattigheid als droogte hebben er weinig vat op.
De sterke wortelgroei net onder de bodem werkt evenwel erosie in de hand. De wortels kunnen vele meters ver strekken, ook onder betonnen funderingen of asfaltwegen. Op plaatsen waar de duizendknoop infrastructuur kan beschadigen, wordt ze beter weggehaald.
Maar de plant laat zich erg moeilijk verdelgen. Het simpelweg uittrekken van de plant volstaat niet. Een klein stukje achtergebleven wortel is voldoende voor de plant om de kop opnieuw op te steken. Ook het afgraven en afvoeren van de grond kan het probleem verspreiden: de plant zet zijn veroveringstocht verder op de stortplaats.
Het Agentschap voor Natuur en Bos past nu het nulbeheer toe. “Net omdat de plant sterker woekert naarmate je er meer tegen probeert te doen, hebben we de bestrijding ervan losgelaten. Hoe minder verstoring, hoe trager de uitbreiding”, aldus ANB. “Daarom hebben we beslist om er niets meer tegen te doen, zo lang de plant geen bedreiging vormt.” Voor lokale overheden is de duizendknoop inmiddels uitgegroeid tot een nachtmerrie. De kosten voor de aanpak lopen elk jaar hoger op. De gemeente Pelt spendeert 15.000 euro aan de bestrijding, Hasselt betaalt 50.000 euro.
Elektrocutie of bevriezing
Lier startte vorig jaar een project met elektrocutie van de planten. Daarbij worden stroomstoten van 3.000 volt door de wortels gejaagd. Dat werkt, maar de planten komen nog wel terug. “We gaan er dit jaar dan ook mee door”, aldus een woordvoerder van de stad. “De ervaring leert ons nu al dat dit procedé alleen nuttig is op beperkte oppervlaktes. Het is te arbeidsintensief om grote gebieden te bewerken. De zware stroomstoten zijn ook niet zonder gevaar voor de bestrijder.”
In Nederland, waar de duizendknoop een nog grotere plaag is, ontwikkelde het bedrijf Tibach een koelmachine die de wortels van de plant bevriest. De eerste resultaten van experimentele behandelingen met het toestel, uitgevoerd door de Universiteit van Wageningen, worden binnenkort bekendgemaakt. “Maar ze zijn positief”, zegt André Evers van Tibach. “De planten zijn na één behandeling dood en de techniek is goedkoper dan elektrocutie.” “Je kan de plant ook verhitten”, zegt Chris van Dijk, Onderzoeker Plant en Milieu aan de Universiteit van Wageningen. “Ook dat heeft zijn effect al bewezen. Deze thermische technieken bieden het grote voordeel dat je de grond niet hoeft af te graven waardoor het risico op verdere verspreiding vermindert. Maar het blijven complexe operaties waarbij je best wat energie in de grond moet steken. Een ideale oplossing voor de duizendknoop is er dus nog steeds niet.”
Wat moet u doen met de Japanse duizendknoop in uw tuin?
➜ Registreer de plaats op waarnemingen.be zodat de verspreiding opgevolgd kan worden.
➜ Als de plant geen probleem vormt, zet dan schaduwbrengende soorten zoals beuk, hazelaar, els of wilgen om de duizendknoop te onderdrukken.
➜ Schapen vinden de bladeren van de duizendknoop heerlijk en houden de plant kort.
➜ Wilt u de plant verwijderen, zorg er dan voor dat u ook alle wortelresten weghaalt. Graaf kleine plantjes voorzichtig los totdat u de plant zonder weerstand uit de grond kunt halen. Controleer of de wortel nog heel is en er geen stukjes in de grond zijn achtergebleven. Dieper dan een halve meter hoeft u wel niet te verwijderen.
➜ Doe plant- en wortelresten in een vuilniszak. Knoop die goed dicht en gooi hem bij het restafval.
➜ Het is af te raden de Japanse duizendknoop te maaien of te snoeien (tenzij u hem achteraf uitgraaft en verwijdert)
➜ Reinig nadien het werkmateriaal.