“Landbouwers willen meewerken, maar niet op deze manier”
Op de valreep heeft nu ook Boerenbond vrijdag – de laatste dag van het openbaar onderzoek – in Leuven een bezwaarschrift ingediend tegen het stikstofakkoord. Voor 400 pendelaars aan het station waren er spek en eieren. En deze boodschap: “Voor uw voedselzekerheid hebben wij bestaanszekerheid nodig.”
Het protest tegen het stikstofakkoord van de Vlaamse regering lijkt breed gedragen. Vrijdag waren er alleen al in Peer 2.000 bezwaarschriften. Op de laatste dag van het openbaar onderzoek voegde belangenorganisatie Boerenbond er op zijn beurt een bezwaarschrift aan toe. Eén van liefst 170 bladzijden.
“Dit bezwaarschrift is heel grondig van onderuit voorbereid”, zegt voorzitter Lode Ceyssens. “Onze bezwaren komen neer op drie grote lijnen. Eén: de doelstellingen die Vlaanderen oplegt zijn onhaalbaar voor de landbouwers. Twee: het akkoord is juridisch niet robuust. De normen voor stikstof zijn strenger voor de landbouw dan voor de industrie, terwijl het voor de natuur toch niet uitmaakt waar die stikstof vandaan komt. Drie: het akkoord is ook ecologisch niet goed onderbouwd.” “Al zetten we als Boerenbond de hakken niet in het zand”, benadrukt Ceyssens. “Als sector willen we onze verantwoordelijkheid nemen voor die 29,4 procent stikstofdispositie in natuurgebieden. Maar hoe Vlaanderen ons oplegt om dat aan te pakken, is onhaalbaar. De manier waarop, moet anders.”
Natuurlijke afvloeiing
“Zo wil men al reductie van stikstof op stalniveau”, geeft Ceyssens als voorbeeld. “Maar de emissie moet toch naar beneden voor de sector? In de berekeningen wordt ook helemaal geen rekening gehouden met de voorziene opkoopregeling van varkensbedrijven: varkenshouders die vergoed zullen worden in ruil voor het stopzetten van hun bedrijf. Dat is stikstofuitstoot die zal verdwijnen, maar Vlaanderen neemt dat niet mee in rekening. Net hetzelfde voor de donkeroranje bedrijven die meer dan 20 procent uitstoot hebben op nabije natuur: ook de verdwijnende stikstof in die opkoopregeling wordt niet in rekening gebracht. Bovendien staat de landbouwsector in Vlaanderen voor een periode van natuurlijke afvloeiing. De gemiddelde landbouwer is nu 56 jaar. Amper 12 procent van de vijftigplussers geeft aan een opvolger te hebben – misschien iets meer als er meer rechtszekerheid zou komen. Hoe dan ook zal ook op die manier stikstof op termijn verdwijnen. En alweer wordt dat niet meegeteld.”
Twee maten
Net als veel landbouwers gewaagt Boerenbond ook van een contractbreuk door de Vlaamse overheid. “In de tijd van het Mestactieplan zei men dat de landbouwer die boerde in groen gebied én ook nog zijn rechtstreekse opvolger verder mochten doen. Nu moet er in die gebieden vanaf 2028 een nulbemesting zijn. Vele boeren hebben in hun bedrijfsmodellen rekening gehouden met de bepalingen van toen. Dat is nu ineens weg. Contractbreuk dus.”
Tot slot vindt Ceyssens het onfair dat Vlaanderen te weinig wetenschappelijke innovatie stimuleert inzake stikstofreductie via stallen en veevoeders. “En dat terwijl Vlaanderen nog maar vorige week een multinational gegund heeft met een stikstofuitstoot van wel honderd Vlaamse melkveebedrijven. Dat zijn twee maten en twee gewichten.