Hasseltse taxi’s op voet van oorlog
Midden mei plukt de politiezone LRH in Hasselt een illegale taxi uit het verkeer. Uit onderzoek blijkt dat de chauffeur de afgelopen maanden een veelvoud aan illegale ritten heeft gereden. “De man bood zijn ‘zwarte’ diensten aan na afloop van grote evenementen in Hasselt”, verduidelijkt politiewoordvoerder Dorien Baens van LRH. Zijn voertuig en gsm-toestel worden in beslag genomen. Een week later krijgt Gwen Reynders, zaakvoerder van Gele Taxi, enkele vuistslagen van een collega na een discussie over standplaatsen. Iemand die regelmatig een gastcollege geeft aan Hogeschool PXL, wordt dan weer verbaal afgedreigd door een chauffeur. “Ik kom met de trein naar Hasselt en neem aan het station altijd een taxi naar de campus. Vorige week moest ik plots 30 euro betalen, in plaats van de gebruikelijke 8 euro. Cash. Toen ik protesteerde, werd de chauffeur verbaal erg agressief. Ik heb maar betaald om verdere discussie te vermijden en op tijd in mijn les te geraken. Maar in de toekomst denk ik wel twee keer na voor ik in Hasselt een taxi bestel.”
Cowboys
Ook in de Hasseltse horeca wordt er geklaagd. “Het is een zootje ongeregeld, beschamend voor mijn klanten”, zegt Dimitri Beckers van HasHotel. “Ik werd na het jongste Schlagerfestival ook aangesproken door gasten die klaagden over de hoge taxiprijzen aan de Trixxo Arena”, getuigt Marita Krall van Holiday Inn. “Cowboys die zich bedienen van zeer bedenkelijke praktijken”, zucht Yves Smolders van discotheek Versuz, die de jongste tijd ook veel klachten optekent. “Zulke praktijken zorgen voor een vertrouwensbreuk tussen de bezoeker en de stad. Ze ondermijnen de aantrekkingskracht van Hasselt. Het is ook jammer voor de jongens die wel correct hun werk doen, zoals de Gele Taxi en HTM.”
Wat is er aan de hand? “Sinds het nieuwe taxidecreet van toenmalig minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) op 1 januari 2020 werd ingevoerd, is de taxiwereld grondig door elkaar geschud”, legt voorzitter Pierre Steenberghen van de Belgische taxifederatie GTL uit. “Door dat decreet ontstond er een vrijere markt voor taxi’s. Er is ook meer vrijheid voor de tariefzetting, zolang de prijs maar duidelijk wordt geafficheerd. Taxibedrijven moeten in ruil wel investeren in vergroening en ze moeten een witte kassa invoeren. Dat kassasysteem heet Chiron. Alle taxi’s zijn verplicht om zich aan te sluiten en in real time informatie door te geven van elke rit. Met die verplichting kan de Vlaamse overheid makkelijker toezicht houden op de taxisector en zwartwerk tegengaan. Ook de politie kan op het systeem inloggen.”
Voor 1 januari 2020 was exploitatie van een taxidienst gebonden aan de gemeente waar de vergunning was afgegeven. Maar die beperking is voor straattaxi’s nu afgeschaft. De hoop is dat er nu veel minder ‘lege kilometers’ worden gereden. Want chauffeurs die een klant hadden afgeleverd in een andere gemeente, mochten vroeger geen nieuwe passagiers mee terugnemen.
Geen quotum meer
Ook twee belangrijke zaken zijn vrijgegeven: de tarieven en de begrenzing op het aantal straat
Gwen Reynders taxi’s. Wat dat laatste betreft, gold er een quotum van maximaal één vergunning per duizend inwoners van een gemeente. Nu dat wegvalt, schieten de straattaxi’s als paddenstoelen uit de grond. En ook de tarieven bepaalt elke ondernemer nu zelf, met als voorwaarde dat die voor klanten duidelijk zichtbaar zijn. Een daklicht en taximeter mogen, maar moeten niet. Betalingen kunnen via een mobiele app.
Wie een standplaatstaxi wil uitbaten, heeft daarvoor wél een aparte machtiging nodig. Die moet worden aangevraagd bij de gemeente. Aan standplaatstaxi’s zijn andere voorwaarden verbonden. Voor deze diensten liggen de tarieven juist wel vast, ze worden door de gemeente bepaald. Het gebruik van taxidaklicht en taximeter is verplicht en de gemeente kan ook minimale en maximale aantallen standplaatstaxi’s vaststellen. “Hasselt heeft honderd bestuurdersvergunningen voor straattaxi’s lopen en elf vergunningen voor exploitanten van standplaatstaxi’s”, zegt Marjan Reynders, medewerker van mobiliteitsschepen Marc Schepers (Roodgroen+).
Kriskras
Een belangrijke voorwaarde van de straattaxivergunning is dat de bezitter ervan zich met zijn taxi niet binnen 200 meter van een standplaats mag bevinden. “En net daar knelt het schoentje. Want straattaxi’s en standplaatstaxi’s staan aan het station van Hasselt kriskras door elkaar”, getuigt Gwen Reynders, zaakvoerder van Gele Taxi. “De klant die vandaag het portier van een taxi opent, geeft zich over aan willekeur. Stadstarief of driedubbele prijs, legaal of zwart, het kan alle kanten op.” En dat witte kassasysteem Chiron dan? “Nog maar 50 procent van de Vlaamse taxibedrijven is aangemeld bij Chiron”, zucht voorzitter Pierre Steenberghen van GTL. “Zonder aansluiting zou de overheid geen vergunning mogen afleveren,” weet Tim Vanreppelen, voorzitter van de Limburgse Taxibond. “Maar het systeem staat nog niet op punt en Chiron is erg complex en kostelijk. Door de coronacrisis zijn verschillende steden nog niet op de hoogte van de nieuwe regels of kan de gemeentelijke administratie het papierwerk niet bijhouden.” Precies wat in Hasselt aan de gang is.
Onderzoek
“Wij hebben helemaal geen toegang tot dat Chironsysteem”, zegt politiewoordvoerder Dorien Baens. “We merken wel dat er sinds het nieuwe taxidecreet veel nieuwe eenmanszaakjes bijgekomen zijn. En die houden zich minder goed aan de wetgeving dan de grotere taxibedrijven in het verleden. Nu houden we wel regelmatig controles op de taxibedrijven, zeker bij grotere evenementen, en moeten we inderdaad vaststellen dat er zich meer zwartrijders op het terrein begeven. We moeten het dan ook vooral hebben van individuele meldingen om op deze problematiek te werken.” De Hasseltse schepen van Taxi’s Marc Schepers komt uit de lucht vallen: “Hier had ik nog geen signalen over ontvangen. Het is in ieder geval zorgwekkend en wij gaan de zaak onderzoeken en evalueren. Want dit kan natuurlijk niet.”
Gele Taxi