“Scheiding kinderen van hun moeder was moeilijkste moment”
De teruggekeerde vrouwen poseerden ooit trots met kalasjnikovs. Zijn ze nog gevaarlijk?
De zes vrouwen, die vrijwillig terugkeerden, werden gescreend door het OCAD, het orgaan voor de dreigingsanalyse in ons land. Dit gebeurde op basis van een doorgedreven gesprek, wat wees op een dreiging op niveau twee – het maximale dreigingsniveau bedraagt vier. De politie maakt zich sterk dat deze vrouwen geen gevaar vormen voor de samenleving.
Hoe werd beslist welke vrouwen mochten terugkeren?
De vrouwen moesten Belgisch zijn, kinderen hebben die jonger zijn dan twaalf en verwantschap kunnen aantonen. Hiervoor werden zelfs DNA-testen afgenomen. “Ze moesten bovendien hun spijt betuigen en breken met de radicale islamitische ideologie”, zegt federaal procureur Frédéric Van Leeuw. Sommige vrouwen weigerden terug te keren.
Op welke manier gebeurde de repatriëring? Was er begeleiding
voor de kinderen?
De gerepatrieerde kinderen zijn tussen de drie en twaalf jaar. Voor elke moeder en haar kind(eren) werd tijdens de vlucht een aparte begeleider voorzien die hun taal sprak. Vooraf werd aan de mama’s gevraagd om een vragenlijst in te vullen, zodat rekening kon worden gehouden met medische achtergrond, eventuele allergieën of andere gevoeligheden. Er werd voorzien in aangepaste voeding, speelgoed, knuffels, kleding én luiers voor de allerkleinsten. “Na de landing volgde het moeilijkste moment: de scheiding van de kinderen van hun moeder”, vervolgt Marc De Mesmaeker, commissaris-generaal van de federale politie. “De iets oudere kinderen hadden er vooraf al wat kunnen over praten met hun mama, voor de kleinere kinderen is zoiets nog moeilijk te vatten. Onze meest ervaren mensen van de lokale politie waren er gelukkig bij.”
Wat gebeurt er met de kinderen nadat ze van hun moeder zijn gescheiden?
De meeste kinderen kunnen terecht bij familie. Als dat niet kan, worden ze opgevangen in een tehuis. De jeugdrechter beslist daarover. De kinderen kregen na de scheiding van hun mama een medische check-up in het ziekenhuis. Ze worden ook psychologisch begeleid, aangezien ze in zwaar conflictgebied gezeten hebben. Sommige kinderen zijn in Syrië geboren en hebben nooit een ‘normale’ situatie gekend. Professor kinderpsychologie Gerrit Loots (VUB) en onderzoekster Hannan Jamaï (VUB) bestudeerden de opvang en reintegratie van kinderen die terugkeerden uit noordoost-Syrië. Hun bevindingen staan haaks op wat er nu in de praktijk gebeurt. “Een bruuske en maandenlange scheiding zonder enig contact kan beschouwd worden als een psychologische aanslag op het emotionele welzijn en de verdere ontwikkeling van de kinderen, die ook al hun vader kwijt zijn.” Beide onderzoekers pleiten voor een ‘wenperiode’ tussen moeder en kind, waardoor een abrupte scheiding wordt vermeden en ze gaan zelfs verder: “Laat de moeders hun straf uitzitten met een enkelband.”
Deze vrouwen zitten nu in de gevangenis, maar komen ooit vrij. Vormen ze dan geen gevaar voor de maatschappij?
Vier van de zes vrouwen die eerder al werden gerepatrieerd, zijn inmiddels op vrije voet. De lokale politie volgt hen op in samenwerking met sociale diensten. Daar werd jaren geleden al een taskforce voor opgericht.