Vreemde beslissingen leiden tot dood van agent
Het ziekenhuis dat Yassine Mahi opving, de man die donderdag politieagent Thomas Monjoie doodstak in Brussel, liet gisteravond weten dat ze niet waren ingelicht over het gevaar dat Mahi vormde.
De parketmagistraat van dienst had alle informatie gekregen van de politie over de man die zich donderdag in een politiekantoor had aangeboden en later op de dag de twee agenten neerstak. De magistraat heeft daarna een inschatting gemaakt en hem doorverwezen naar een psychiatrische dienst, omdat Mahi zei haat te voelen tegenover de politie. Dat heeft minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) vrijdagavond gezegd. “Agenten hebben de man vervolgens in handen gegeven van verpleegkundigen. Wat er daarna gebeurd is, moet onderzocht worden”, aldus Van Quickenborne. Ziekenhuis Sint-Lukas liet gisteravond weten dat ze niet op de hoogte gebracht waren over hoe gevaarlijk Mahi was. Hij is er even later dan ook gewoon weer vertrokken. Mahi stond nochtans op de lijst van OCAD, het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse. De politievakbonden eisten vrijdag het ontslag van Van Quickenborne, maar die blijft op post. Op vrijdag 28 november gaan de vakbonden betogen in Brussel. Intussen getuigt een Limburgse inspecteur die in Brussel werkt in onze krant over de zeer moeilijke werkomstandigheden voor agenten in de hoofdstad.
“Ik haat agenten, ik heb nood aan psychologische hulp.” Dat zei Yassine Mahi (32) donderdag tegen agenten. Ze brachten hem over naar de psychiatrische vleugel van het Saint-Luc-ziekenhuis, waar hij blijkbaar gewoon weer vertrok. Enkele uren later doodde Mahi een agent.
Donderdag 10 uur commissariaat Evere
Yassine Mahi (32) daagt op in het politiecommissariaat in Evere. Hij is geen onbekende voor politie en gerecht. De cel Extremisme weet dat hij al jaren prijkt op de OCAD-lijst, de lijst van potentieel gevaarlijke extremisten. Mahi verbleef tussen 2013 en 2019 in de gevangenis, vaak op de vleugel voor geradicaliseerde individuen. In 2017 viel hij een cipier aan. Mahi maakt een uiterst verwarde, agressieve indruk in het commissariaat in Evere. “Ik haat agenten”, roept hij en voegt eraan toe dat hij psychologische hulp wil. De agenten nemen contact op met de magistraat van het parket, om een gedwongen psychiatrische opname te starten.
11 uur ziekenhuis Saint-Luc
De magistraat besluit dat de agenten Mahi naar de psychiatrische vleugel van het Universitair Ziekenhuis Saint-Luc moeten brengen. Dat gebeurt zonder incidenten. In het ziekenhuis wordt Mahi meegenomen door verplegend personeel. Volgens het ziekenhuis zelf zet hij het daar op een lopen en worden ze nooit gebrieft door de agenten dat hij potentieel gevaarlijk is. Wanneer agenten in de namiddag telefonisch contact opnemen, krijgen ze tot hun verbazing te horen dat Mahi alweer weg is uit het ziekenhuis. Naar waar? Niemand die het weet.
19.15 uur Aarschotstraat (Noordwijk)
Het is al lang donker wanneer agenten Thomas Monjoie en Jason P. in de Noordwijk patrouilleren. Een wijk met veel overlast, veel prostitutie, veel criminaliteit. Dus er zijn ook extra politiepatrouilles. Rond 19.15 uur houden ze halt aan een rood licht wanneer Mahi opduikt. Of de twee agenten gebrieft zijn over de eerdere ontwikkelingen, is niet duidelijk. Ze zijn ook te verrast door de aanval terwijl ze in hun combi zitten. Thomas Monjoie wordt in de hals gesneden. Jason P. krijgt een messteek in de rechterarm. Hij kan nog net de dispatching oproepen dat er versterking moet komen. Volgens federaal magistraat Eric Van der Sypt meldt hij dat de dader “Allahu Akbar” roept tijdens de aanval.
Om 19.20 uur kan een tweede patrouille de vluchtende Mahi overmeesteren. Een getuige spreekt van vijf à zes schoten. “Men heeft de dader neergeschoten”, bevestigt Van der Sypt. De gewonde Mahi wordt afgevoerd naar het ziekenhuis. De jonge Luikse agent Thomas Monjoie overlijdt wat later aan zijn verwondingen, zijn collega Jason P. wordt ’s nachts geopereerd. Maar volgens de laatste prognoses zal hij de moordpoging overleven.
Werd hij dan niet opgevolgd?
Dat wel, zeggen meerdere bronnen. Vraag is hoe intens die opvolging was. Mahi heeft zijn straf volledig uitgezeten, waardoor hij zich amper aan voorwaarden moet houden. Sinds zijn vrijlating wordt Mahi in principe wel opgevolgd door Caprev, de dienst van de Franstalige Gemeenschap die waakt over deradicalisering. Op vergaderingen van de lokale politie valt zijn naam af en toe, om te bekijken of er bijkomende acties nodig zijn. Volgens onze informatie waren ze bij Caprev sinds kort op de hoogte dat de man psychologische problemen had, maar werd besloten om het beroepsgeheim vooralsnog niet op te heffen omdat de situatie was volgens hen niet zo verontrustend was dat het gemeld moest worden aan de politie.
Volgens justitieminister Van Quickenborne werd Mahi onlangs nog opgevolgd en waren er geen indicaties dat hij een aanslag zou plegen, wel dat hij psychologische problemen had.
Had hij niet gedwongen opgenomen moeten worden?
Bij de Brussels procureur te horen dat Mahi niet voldeed aan de voorwaarden voor een gedwongen opname, net omdat hij bereid was vrijwillig een behandeling te ondergaan. Een gedwongen collocatie na contact met de procureur was een optie, maar die procedure is tijdrovend en vraagt de nodige politiecapaciteit, zo klinkt het. Dat wordt door hoge politiebronnen betwist. “Men geeft er een juridische draai aan om niet te moeten toegeven dat er minstens een zware inschattingsfout is gemaakt.” Dat hij op een lijst van OCAD staat, blijkt nogmaals geen obstakel om andere keuzes te maken.
“Het parket heeft een inschatting gemaakt. Want: iemand die zegt een aanslag te willen plegen op de politie en zich eerst aanmeldt op een politiekantoor, heeft die werkelijk een aanslag voor ogen?”, zegt Van Quickenborne
Had men Mahi dan niet meteen moeten arresteren?
Mahi minstens enkele uren opsluiten, was een optie geweest. Dat zegt een kenner van het dossier. “Maar als je elke persoon die de politie haat en de pedalen kwijt is moet arresteren, zitten de gevangenissen overvol.” De Brusselse context valt ook niet te negeren, klinkt het nog. Voor het uiten van zulke dreigementen word je in de praktijk hoogstens voorgeleid bij een onderzoeksrechter die je zelden zal aanhouden.
De minister van Justitie ontkent dat bedreigingen aan de politie geseponeerd worden. “Ik hamer sinds mijn aanstelling op nultolerantie wat dat betreft. Elke Brusselse korpschef zal dat beamen.”
Waarom kon hij ongestoord uit het ziekenhuis vertrekken?
Volgens het ziekenhuis arriveerde Mahi met drie agenten. 28 minuten later werd hij voor het eerst onderzocht. Op dat moment verlieten de agenten het ziekenhuis, “zonder ons te waarschuwen dat hij gevaarlijk was”, reageerde het ziekenhuis gisteravond. In afwachting van een verder psychiatrisch onderzoek werd Mahi in een wachtzaal geplaatst. Zo’n twintig minuten later, wanneer ze Mahi komen ophalen voor het onderzoek, ontdekte een verpleegster dat hij weg is. Het ziekenhuis is misnoegd dat de indruk wordt gegeven dat zij met kennis van zaken een gevaarlijke extremist zomaar lieten lopen. Volgens hen klopt dat niet.
“Wat er daar precies gebeurd is, moet grondig onderzocht worden”, zegt Van Quickenborne.