Hoofd koel houden
De raket die dinsdagavond insloeg op Pools grondgebied is zo goed als zeker afgevuurd door Oekraïne, niet door Rusland. Tot die conclusie komen zowel Polen als de Verenigde Staten. Wellicht raakte het wapen, een luchtdoelraket van het type S-300, uit koers toen Oekraïne een massale Russische raketaanval probeerde af te weren, onder andere tegen de stad Lviv, dichtbij de Poolse grens. Het gaat dus wellicht om een spijtig ongeval, niet om een aanval op een NAVO-lidstaat. Maar natuurlijk wel een ongeval dat niet gebeurd zou zijn, moest Rusland Oekraïne niet zijn binnengevallen. De eindverantwoordelijkheid voor de twee dodelijke slachtoffers ligt dan ook bij het Kremlin, zoals NAVO-baas Jens Stoltenberg terecht opmerkte. Wat dinsdagavond gebeurde, is overigens hetgene waarvoor al sinds het begin van de Russische invasie wordt gewaarschuwd. Menselijke of machinale fouten kunnen gewild of ongewild leiden tot een oncontroleerbare escalatie. De zenuwachtigheid van de eerste uren, waarbij het door de waas van de oorlog aanvankelijk om een Russische raket leek te gaan, toont aan dat die vrees gegrond is.
Het Westen mag ook niet vergeten dat Oekraïne er alle belang bij heeft om Moskou de schuld te geven. Kiev was er dinsdag als de kippen bij om het Kremlin met de vinger te wijzen. Een daadwerkelijke Russische aanval op Polen zou immers kunnen leiden tot de activering van Artikel 5 van de NAVO, waarbij alle leden van de alliantie de verdediging van Polen op zich zouden nemen en de facto betrokken worden bij het conflict in Oekraïne. Laat dat net zijn wat Zelenski en co graag zouden zien: dat de NAVO meegesleurd wordt in deze oorlog en Moskou een bolwassing geeft. Hoewel die totale escalatie gelukkig werd afgewend, blijft waakzaamheid geboden. Een herhaling van dit scenario is niet uitgesloten zo lang deze oorlog duurt. Ook Russische wapens kunnen door een fout uit koers geraken en op NAVO-grondgebied terechtkomen. Herinner u 4 juli 1989. Een Sovjet-vliegtuig kreeg toen boven Polen technische problemen. De piloot gebruikte zijn schietstoel, zijn toestel vloog verder. Pas in het West-Vlaamse Bellegem stortte het neer op een woonhuis, waar een 19-jarige student het leven liet.
Net in die moeilijke momenten is het belangrijk om het hoofd koel te houden. Het verleden leerde dat we in Europa al slaapwandelend in een wereldoorlog kunnen belanden. Nu er opnieuw oorlog woedt op ons continent moeten we er alles aan doen om dit conflict in te dammen. Dat kan door wapens te leveren zodat Oekraïne de strijd wint. Maar een directe confrontatie tussen de NAVO en Rusland, daar heeft niemand iets mee te winnen. Ook Moskou niet. Dat weet Poetin maar al te goed.
Reacties: dekern@hbvl.be