Hoe armageddon de Bijbel, Bruce Willis en de oorlog in Oekraïne verbindt

Ton den Boon, hoofdredacteur van de Dikke Van Dale, heeft onlangs nog eens uitgelegd hoe het tot 1950 heeft geduurd vooraleer het woord Armageddon, met of zonder hoofdletter, Van Dale haalde. Vandaag luidt de uitleg gewoon: ‘reuzenstrijd’, ‘wereldbrand’. Het Bijbelse woord was toen in het Nederlands al honderden jaren gangbaar. Het staat in ‘De Openbaring’ van Johannes, het laatste Bijbelboek. De eerste Nederlandse vertaling ervan verscheen al in 1535 in Antwerpen.

Geen wonder dat het Nederlands, net zoals andere Europese talen, strak staat van de verwijzingen naar de Bijbel: in zak en as zitten, in adamskostuum rondlopen, steen des aanstoots, je dagen zijn geteld, een ongelovige Thomas, een rib uit je lijf, mijn oogappel, wie een kuil graaft voor een ander, de zondebok zijn, een teken aan de wand, zelfs: beter een goede buur dan een verre vriend … het komt allemaal uit die Bijbel.

In 1998 was er een succesrijke film die ‘Armageddon’ heette, met Bruce Willis in de hoofdrol: “Als de aarde vergaat neem ik een overdosis”, zei hij achteraf. En vandaag is er weer een: ‘Armageddon Time’ van regisseur James Gray. In mei in Cannes voorgesteld, met een staande ovatie van zeven minuten.

Meestal wordt aangenomen dat armageddon ‘Berg van Megiddo’ betekent, een plaats in het Karmelgebergte in Noord-Palestina, ooit een legendarisch strijdperk.

Actueel nu is het woord in verband met kernrampen en als bijnaam van de nieuwe opperbevelhebber van het Russische leger in Oekraïne: Sergej Soerovikin. Hij was betrokken bij alle ernstige Russische conflicten van het voorbije decennium zowel in Afghanistan, Tadzjikistan als Tsjetsjenië.

Generaal Armageddon? Een orthodoxe christen, naar verluidt.