Arena voor mensenrechten

FIFA-baas Gianni Infantino heeft de grootste mensenrechtencampagne ooit op zijn naam staan. Als hij niet zo tiranniek gereageerd had op het plan van onder meer de Rode Duivels om een regenboogarmband te dragen, dan was dit gewoon een sympathieke actie geweest. De aanvoerders van ocharme zeven landen met zo’n bandje, dat had de wereld niet veranderd. Maar het getier, de aangekondigde gele kaarten en zelf de dreigingen met uitsluiting van Infantino hebben het grasveld opgetild tot een arena voor mensenrechten. Of Infantino dat nu wil of niet, voetbal is ook politiek. Voetballers mogen meningen hebben, statements maken en onrecht aankaarten. Zeker als ze op een veld staan in een land waar dat allemaal niet vanzelfsprekend is. Onze minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) heeft in Qatar trouwens ook allerlei mensenrechten aangekaart met haar politieke tegenhanger. Van vrouwen, van arbeiders, van de LGBTQ+-gemeenschap. Maar die gesprekken hebben amper iemand beroerd. Laten we gewoon erkennen dat sportmensen wel eens meer in beweging kunnen zetten dan een minister. En laten we daar vervolgens dankbaar gebruik van maken.

Dit WK zal in elk geval de geschiedenis ingaan als hét moment waarop zelfs voetbalbonzen beseffen dat je geen Chinese muur kan trekken tussen de grasmat en het leven daarrond. Je kan niet eisen dat sportmensen zich alleen maar met een bal bezighouden en verder met oogkleppen door het leven gaan. Mensenrechten zijn trouwens niet beperkt tot wat we associëren met regenboogkleuren. Ze gaan ook over het recht op een eerlijk loon, op een veilige job, op een proper toilet, op degelijk onderwijs. Elke dag duiken er nieuwe verhalen op over de arbeidsomstandigheden in Qatar. Wie kan er nog naar die strakke stadia kijken zonder te denken aan de families verderop in Nepal die nu zonder kostwinner zitten? Maar diezelfde vraag mogen we ons ook wel stellen bij de aankoop van een smartphone of een stuk textiel. Ook daarover verschijnen rapporten van mensenrechtenorganisaties, maar die slaan minder aan dan de verhalen over het WK in Qatar.

De FIFA-baas heeft trouwens wel lef genoeg om voetballers af te dreigen, maar niet om mensenrechten af te dwingen. Nochtans had hij de macht die hem duidelijk naar het hoofd is gestegen, beter daarvoor gebruikt. Op een bepaald moment zal het trouwens toch over en uit zijn met de Infantino’s van deze wereld. Dat bewezen de Duitsers. Die hadden geen armbandje nodig om een statement te maken: even allemaal samen de hand voor hun mond houden was al duidelijk genoeg. Die oude verklaring van de Britse voetballer Gary Lineker houdt stand. Ook in dit spel winnen op het einde de Duitsers. Niet met de bal, wel met het tonen van ballen.