MR en PS houden De Croo in de tang
SOCIAAL AKKOORD BRUSSEL
Vorige week hield premier Alexander De Croo (Open Vld) aan het einde van een gitzwarte week nog een lichtpuntje over: de transfer van de nieuwe staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand. Maar deze week keerde die discussie over het extra gat in de begroting en het ontslag van Eva De Bleeker (Open Vld) als een boemerang terug, hakten MR en cd&v openlijk op de premier in en gunden de Franstalige liberalen en socialisten hem ook geen sociaal akkoord om het weekend in te gaan. Nadat het dossier vorige week al op de agenda stond, werden de kansen op succes deze keer nochtans iets hoger ingeschat. Maar ook na vijf uur onderhandelen moet De Croo maandag opnieuw aan de bak om de ideologische spreidstand tussen PS en MR over de welvaartsenveloppe te overbruggen. PS wil die extra pot van 900 miljoen, bestemd voor de verhoging van uitkeringen en pensioenen, op dezelfde manier verdelen als de voorbije twee jaar. Dat wil zeggen: de minimumuitkeringen voor werkloosheid optrekken met 3,5 procent voor gezinshoofden, met 2,41 procent voor alleenstaanden en met 2 procent voor samenwonenden. MR wil daar niets van weten. “Het laatste wat we moeten doen om meer mensen aan het werk te krijgen is nog eens extra geld geven aan de werklozen”, zegt MR-vicepremier David Clarinval.
Werknemerspremie
De discussie over de welvaartsenveloppe is gekoppeld aan die over een werknemerspremie. Ze belandden allebei op de regeringstafel nadat vakbonden en werknemers er geen akkoord over konden vinden. Maar de breuklijn tussen de sociale partners loopt dus gewoon door binnen de regering, zij het enkel aan Franstalige kant: PS en MR wijzen elkaar met de vinger. De Franstaligen liberalen kunnen wel op meer begrip rekenen dan de socialisten. Open Vld en cd&v vrezen net als MR dat de werkloosheidsval nog wijder zal gapen als die uitkeringen op hetzelfde tempo blijven stijgen. Ook Vooruit zit niet op dezelfde golflengte als PS. De groenen liggen minder wakker van de discussie, maar ook zij duidden vrijdag PS aan als de oorzaak van de nieuwe mislukking.
Over de premies die bedrijven mogelijk bovenop de indexering van de lonen kunnen geven, zou er wel enige vooruitgang zijn geboekt. “De contouren van een akkoord beginnen zich af te tekenen”, zegt een vicepremier. De regering smeert die premies, door ze minder te belasten dan een loonsverhoging. Maar het zullen uiteindelijk de sociale partners zijn die binnen de sectoren en de bedrijven de onderhandelingen moeten voeren.
De werkgevers willen niet dat minder presterende bedrijven in goed boerende sectoren toch premies moeten uitbetalen. De vakbonden willen zoveel mogelijk marge om te onderhandelen in zoveel mogelijk bedrijven. Daarom komen er wellicht drie categorieen: sectoren waar er geen premies kunnen worden uitgekeerd, sectoren waar een premie tot 500 euro kan worden onderhandeld en uitzonderlijke gevallen, waar de premie nog hoger kan oplopen. Hoe dat laatste criterium moet worden bepaald, is niet meteen duidelijk. Daarover zal ook de regering dus nog een onderhandelingsrondje moeten draaien.