Zero Covid
Het rommelt in China. Voor het eerst wordt openlijk opgeroepen tot het aftreden van president Xi Jinping. “Weg met de partij”, scandeerden betogers, voornamelijk studenten, afgelopen weekend in een protest dat ze tot de A4Revolution omdoopten. Met lege vellen A4-papier gingen ze de straat op, omdat ook zonder woorden iedereen weet waar het om gaat: China heeft zich hopeloos vastgereden in een draconisch coronabeleid.
Terwijl de rest van de wereld langzaamaan leerde leven met het virus, bleef het land waar alles begon steken in ‘Zero Covid’. Nog altijd ziet het communistische regime geen andere uitweg dan iedere uitbraak te bestrijden met lockdowns en repressie. Dat leidt tot onwaarschijnlijke taferelen, zoals de hevige brand van vorige week in Urumqi, waarbij tien doden vielen. Op beelden was te zien hoe de waterstraal van de brandweer de vlammen niet kon bereiken, schijnbaar omdat de brandweerauto’s werden opgehouden door geparkeerde wagens van mensen die in quarantaine zaten.
Naast de menselijke tol, lijdt ook de economie in China en ver daarbuiten grote schade door het falende ‘Zero Covid’-beleid. Bovendien is door overheidsingrijpen in de IT-sector, die te veel macht verzamelde volgens de communistische partij, de jeugdwerkloosheid in de steden opgelopen tot boven 20 procent. Met een toekomstige economische groei van nog ‘maar’ 4 procent per jaar tot 2030 is het ‘Chinese Wonder’ definitief ten einde.
Toch is de kans klein dat Xi Jinping zijn falende beleid snel bijstuurt. In oktober, bij het begin van zijn derde ambtstermijn, pochte hij nog met de aanpak van het virus. ‘Zero Covid’ moet namelijk het bewijs leveren dat het Chinese model superieur is aan dat van de Westerse democratieën. Dat verklaart ook waarom China blijft volharden in het gebruik van het eigen Sinovac-vaccin, dat zonder de beproefde mRNA-techniek van onze vaccins veel te weinig bescherming biedt. Alleen is de import van die vaccins taboe, net omdat het de Westerse voorsprong zou benadrukken. Zelfs als hij dat wil, kan Xi zijn narratief niet van vandaag op morgen veranderen. Nu versoepelen zou met een historisch slechte gezondheidszorg, onvoldoende ouderen die gevaccineerd zijn en een slecht werkend vaccin voor miljoenen doden kunnen zorgen. Het zal nog maanden, zo niet jaren, duren voor China beseft dat het de verkeerde strategie koos en daar ook naar handelt. Het protest van de afgelopen dagen zal daar weinig aan veranderen. Daarvoor is het te weinig bedreigend voor een regime dat dankzij de draconische coronamaatregelen zijn controle over de maatschappij nog heeft versterkt. Maar het geeft wel aan dat Xi rekening moet beginnen houden met een groep kritische burgers die zich niet zomaar neerlegt bij zijn dictatuur.
Reacties: dekern@hbvl.be