Veel vragen bij start monsterproces

6,5 jaar na de aanslagen in Zaventem en Brussel start vandaag het grootste proces ooit in ons land. Tien verdachten staan terecht voor de terreur waarbij 32 mensen om het leven kwamen en 340 gewond raakten. De Limburgse advocaten die op het proces een cliënt verdedigen, zitten nog met veel praktische vragen.

Justitie trekt voor het proces acht tot negen maanden tijd uit. Het strafdossier telt liefst 67.000 pagina’s en er hebben zich 600 slachtoffers burgerlijke partij gesteld. De akte van beschuldiging telt meer dan 400 pagina’s waar dat op een doorsnee proces nauwelijks een tiende is. “Het is koffiedik kijken hoe wij als advocaten van de burgerlijke partijen dit gaan aanpakken”, zeggen drie Limburgse pleiters op de vooravond van het proces. Voor meester Erik Schellingen staat vast dat hij niet elke dag aanwezig zal zijn in Brussel. “Maar hoeveel dagen ik er wel zal moeten zijn, is een goede vraag. De praktische zitting heeft niet de duidelijkheid gebracht waarop ik had gehoopt. De burgerlijke partijen kunnen de debatten wel ook via webradio en streaming volgen.”

Het terreurproces in Parijs bereikte na acht maanden de eindmeet. Of dat ook in Brussel het geval zal zijn, daar twijfelen sommigen aan. Meester Sven Mary:“Er zijn 12 effectieve juryleden en 24 reserves. Ik vrees echt dat we met die 36 juryleden de eindmeet niet gaan halen.” Ook meester Bert Neyens stelt zich vragen bij het aantal juryleden. “Het zijn er weinig. Er gaan altijd zieken zijn of juryleden die om andere redenen moeten afhaken.”

Herinnert u zich de verkiezingscampagne van 2019 nog? Er werd ons beloofd dat er vijf jaar lang beleid zou worden gevoerd. Voor de eerste keer in decennia waren er namelijk vijf jaar lang geen verkiezingen. Politici zouden eindelijk hun adem terugvinden, zonder de permanente verkiezingskoorts die vaak werd aangewezen als hoofdschuldige voor het gebrek aan politieke moed in ons land. Maar kijk, de verkiezingen van 2024 zijn nog anderhalf jaar verwijderd en nu al is iedereen verlamd door het vooruitzicht op een jaar met zowel federale, Vlaamse, Europese als lokale en provinciale verkiezingen. De federale en Vlaamse regeringen hebben al een tijdje hetzelfde probleem: ze ontberen de daadkracht om te hervormen. Premier De Croo (Open Vld) zei vorige week dat hij nog voor het einde van het jaar een akkoord wil over de pensioenen, de arbeidsmarkt, de fiscaliteit én het sociaal tarief, maar eigenlijk heeft zo goed als iedereen de hoop al opgeborgen dat dit kabinet echt iets kan veranderen. Het gevolg van die inertie laat zich raden: al jaren staat extreemrechts in Vlaanderen op nummer één in de peilingen. In plaats van naar de oorzaken te zoeken en de logische conclusie te trekken, namelijk beter besturen, wordt nu al met de zwarte piet geschoven. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) beschuldigde vrijdag de federale Vivaldi-regering ervan “de architect te zijn van een nieuwe Zwarte Zondag”. Alsof het al even gebrekkige beleid van de Vlaamse regering, geleid door haar eigen N-VA, geen rol zou spelen. Zelfs bij Vlaams Belang, toch niet meteen de vrienden van Vivaldi, kijken ze voor hun succes vooral naar het Vlaamse niveau, waar N-VA, cd&v en Open Vld meer verliezen dan de vier Vlaamse partijen in de federale regering (cd&v, Open Vld, Vooruit en Groen). Een deel van de verklaring ligt uiteraard bij het succes van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau, maar tegelijk heeft de groei van Vlaams Belang ook de N-VA aangetast. De partij is daar minstens voor een deel zelf verantwoordelijk voor. Eerst was er de val van de federale regering over het Marrakech-migratiepact, een half jaar later normaliseerde de N-VA het Vlaams Belang door voor de eerste keer serieuze formatiegesprekken te houden met extreemrechts. Wie dus echt bezorgd is om een nieuwe Zwarte Zondag moet vooral in eigen boezem kijken. Dat geldt niet alleen voor N-VA, maar evenzeer voor de traditionele partijen die jarenlang de migratie- en integratieproblemen hebben geminimaliseerd en nu met een vermanend vingertje zwaaien naar de ontgoochelde burger. Er rest nog anderhalf jaar om beleid te voeren en de mensen te overtuigen. Gebruik die tijd. Wend de storm af in plaats van nu al te gaan schuilen.

Reacties: dekern@hbvl.be