‘Koppel pensioenleeftijd aan levensverwachting’
Groen formuleert controversieel voorstel voor zware beroepen
WOUTER DE VRIENDT
’’Uit Frans Kamerlid Groen onderzoek blijkt dat een handarbeider van 55 nog slechts negen gezonde jaren te gaan heeft. Moet die mens zich volledig kapotwerken?
Waarom de politie op vervroegd pensioen mag en de brandweer niet, het is Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen) een raadsel. Hij heeft een controversieel voorstel klaar om de pensioenleeftijd op een objectieve manier vast te leggen: ‘Koppel de pensioenleeftijd aan de levensverwachting.’ ‘Een poetsman van 60 met een versleten rug die na een loopbaan van 38 jaar wordt afgedankt omdat hij te traag is geworden. Een verpleegster van 59 die na 36 jaar geen patiënten meer kan tillen. Een havenarbeider die na 39 jaar hard labeur in weer en wind fysiek volledig op is. Voor deze mensen heeft de pensioenhervorming weinig opgeleverd’, zegt Wouter De Vriendt. ‘Er is nood aan een fundamentele discussie. Als de regering een lijst met zware beroepen moet opstellen, komen we terecht in onderhandelingen waarbij Brussel- Halle-vilvoorde in het niets verdwijnt.’ Daarom hebben Groen en Ecolo een voorstel klaar om op een objectieve manier vast te stellen wanneer iemand met pensioen kan: hoe lager de levensverwachting van een bepaalde beroepscategorie, hoe minder jaren die werknemers moeten werken.
‘ Uit Frans onderzoek blijkt dat handarbeiders tussen 50 en 56 jaar gemiddeld nog maar negen gezonde jaren te leven hebben zonder functionele beperkingen’, zegt De Vriendt. ‘Moeten zij dan net als alle anderen tot hun 62ste wachten voor ze met vervroegd pensioen kunnen? Wie jarenlang in een zwaar beroep heeft gewerkt en daardoor vroegtijdig sterft, zal in totaal veel minder pensioen trekken dan anderen. Het is uit de levensverwachting dat je kan opmaken hoe zwaar een beroep werkelijk is.’
Zwaarder getroffen
Het is daarbij niet de bedoeling om elke sector zijn eigen pensioenleeftijd te geven, wel om te rekenen op basis van het aantal gewerkte jaren. ‘In het huidige systeem kan een universitair geschoolde bediende die op zijn 22ste begon met werken al na 40 jaar met vervroegd pensioen, maar moet een 16- jarige bouwvakker daar 44 jaar voor werken. Een vaste pensioenleeftijd treft vooral mensen in zware beroepen, en dat is niet logisch.’ Vraag is alleen of het voorstel praktisch haalbaar is. ‘ Het moet natuurlijk grondig onderzocht worden, maar de gegevens over levensverwachting bestaan wel degelijk: verzekeringsmaatschappijen gebruiken dezelfde data om hun risicoprofielen op te stellen. Daar kunnen we onze inspiratie halen.’ En als een handarbeider na zijn pensioen geen tien jaar meer te leven heeft, moet een bankbediende met een levensverwachting van 90 jaar dan plots twintig jaar langer werken? ‘Neen, de norm blijft 40 jaar werken voor vervroegd pensioen en 45 jaar voor een volledig pensioen. Om het langer werken leefbaar te maken, moet ook de job zelf werkbaar blijven. Bedrijven moeten moeite doen om hun oudere werknemers te laten doorstromen naar een mentorfunctie of een lichtere job.’