Na het proces

Het proces van het jaar is het misschien niet, de meest verbijsterende rechtszaak is het vermoedelijk wel. Alleen al omdat zoveel van de beklaagden ondertussen gedood zijn door de activiteiten die hen deels ten laste worden gelegd. En omdat iemand zowel wordt opgeroepen als verdachte, kroongetuige en eigenlijk ook slachtoffer. Dat Foaud Belkacem en zijn kornuiten de democratie verwerpelijk vinden, wisten we al. Dat hij justitie minacht – idem. Het bleek ook uit zijn ondervragingen en zijn houding voor de rechter. Het is wachten op zijn verweer, maar gisteren leek de mediagenieke frontman van Sharia4Belgium weer boven de wereld te staan met zijn denigrerende glimlach. Voor het feit dat zijn organisatie haat en geweld predikte zijn bewijzen genoeg. Al liet hij – zoals spirituele leiders de gewoonte hebben – het liever aan anderen over om hun handen vuil te maken. Maar bewijzen dat hij verantwoordelijk gesteld kan worden voor de exodus van jonge strijders richting Syrië wordt wat anders. Zoals uit de verklaringen van diegenen die wilden praten blijkt, stuurde hij ze niet manu militari naar het front. Maar zouden ze nooit in Syrië zijn beland zonder de preken en de manipulatie van zijn beweging. Rechtspraak in België is niet op ethische of religieuze regels geënt, maar op wetten. Of er voldoende munitie is geleverd om hem en de andere ‘leiders’ die men nog kan vinden voor vele jaren achter de tralies te draaien, is niet zeker. Het meest angstaanjagende aan de begindag van het proces was de vaststelling hoe makkelijk het is om jongeren die labiel in de wereld staan of zich maar een beetje in de hoek gedrumd voelen, te manipuleren. Hoe ze allemaal een eigen web van leugens over zich hebben gespannen. En die blijven volhouden. Mochten hun verklaringen waar zijn, dan zouden er veel meer ambulanciers, garagisten en poetsmannen bij ISIS zitten dan strijders. Zouden ze meer op hulporganisatie Halve Maan lijken dan op barbaarse strijders die er hun hand niet voor omdraaien om iemand te kelen. Uit die eerste dag blijkt dat er meer nodig zal zijn dan celstraffen om het jihadi-fenomeen in Vlaanderen en Europa te ontmijnen. Als iemand met de uitstraling van Belkacem jongeren al kan overtuigen om voor een toekomst te kiezen die ver in het verleden ligt, dan zit het probleem veel dieper en heeft het veel meer oorzaken. Persoonlijke zeker, maatschappelijke ook. Er moet nog een lang proces volgen na deze rechtszaak.

Er zal meer nodig zijn dan celstraffen om het jihadispook te ontmijnen