Een nieuw stigma

Intriest is het verhaal van Luc Baeyens. Vermoord door zijn stiefvader, die de zorg voor de hulpbehoevende veertiger niet meer aankon. Een mantelzorger, zoals dat heet, maar stammend uit de tijd dat het woord nog niet was uitgevonden. De last werd te zwaar, de angst dat Luc er ooit alleen voor zou komen te staan, te groot. Die uitzichtloosheid dreef hem tot een wanhoopsdaad. Een drama dat geen alleenstaand geval is. Herkenbaar voor iedereen die de zware taak van mantelzorg op zich heeft genomen om een andersvalide kind, een doodzieke partner of een dementerende ouder op te vangen. De last op de schouders van zij die de moed hebben om onvoorbereid die taak op zich te nemen, is niet in te schatten. Zeker niet door iemand die het geluk heeft gehad er nooit mee geconfronteerd te zijn. De keuze voor mantelzorg of niet is nooit te beoordelen of te veroordelen. Toch gebeurt dat vaker dan gedacht. Wie zijn moeder naar een home brengt of zijn hulpbehoevende kind in een instelling plaatst, wordt vaak scheef bekeken. Alsof die gedumpt worden in de vergeetputten van het Gravensteen. Het is niet omdat je een keer inspringt als vrijwilliger om het leed te verzachten dat je weet wat het is om 24 uur per dag met de situatie geconfronteerd te worden. De luxe om de deur dicht te trekken en de zaak voor een tijd te vergeten, hebben mantelzorgers niet. De maatschappelijke druk om hulpbehoevenden in huis te houden, is door de vergrijzing alleen maar toegenomen. Niet alleen door de overheid, die er alles aan doet om dit te promoten en te ondersteunen. Niet altijd om de juiste reden, de levenskwaliteit, maar ook om te besparen. Er is de onhebbelijke gewoonte om te verwijzen naar de tijd van toen, toen kinderen hun bejaarde ouders onder dak namen. Al vergeet men dan makkelijk dat er geen andere mogelijkheid was en dat de bestaande instellingen niet de gespecialiseerde zorg boden die ze nu wel bieden. Zo creëer je op den duur een stigma, een nieuw taboe. Je bent hardvochtig als je hulpbehoevende familieleden niet zelf verzorgt. Het maakt het steeds moeilijker om te zeggen dat je die taak niet aankan, toch zeker niet voltijds. Mantelzorg zou meer een optie moeten zijn dan de halve verplichting die het aan het worden is. Die men onderbreekt, inperkt of stopt als de bobijn af is. Zonder zich schuldig te voelen. Iedereen heeft recht op levenskwaliteit. De hulpbehoevende, maar ook zijn ouders, partners, broers en zussen.

Mantelzorg zou een optie moeten zijn, geen halve verplichting