OESO-topman haalt uit naar ons onderwijs
OESO-topman Dirk Van Damme schiet met scherp op onderwijssysteem
‘Als ons onderwijs goed is, is dat ondanks het lerarenbeleid.’ Dirk Van Damme, hoofd onderwijsonderzoek van de OESO, is scherp. Beginnende leerkrachten ondergaan een praktijkschok, komen in de moeilijkste klassen terecht en dat zonder aanvangsbegeleiding of werkzekerheid. En ook de evaluatiecultuur noemt Van Damme zwak: het is moeilijk om leraren te straffen of te belonen in een carrière waarbij de doorgroeimogelijkheden sowieso al beperkt zijn. De vakbonden reageren boos: ‘Dat komt dan van een man die het beleid zélf mee bepaald heeft.’
‘Als ons onderwijs goed is, is dat ondanks het lerarenbeleid.’ Dirk Van Damme, hoofd onderwijsonderzoek van de OESO, is scherp. De vakbonden reageren boos: ‘Dat komt dan van een man die het beleid zélf mee bepaald heeft.’ ‘Ons lerarenbeleid is een onderwijs dat zich internationaal op het hoogste niveau wil meten, onwaardig.’ Dat is de scherpe mening van Dirk Van Damme, hoofd onderwijsonderzoek bij de OESO in Parijs. Om te beginnen zijn het niet de beste studenten die naar de lerarenopleidingen komen, zo zegt hij in een opiniestuk in De Standaard. Beginnende leerkrachten ondergaan een praktijkschok, komen in de moeilijkste klassen terecht en dat zonder aanvangsbegeleiding of werkzekerheid. En ook de evaluatiecultuur noemt Van Damme zwak: het is moeilijk om leraren te straffen of te belonen in een carrière waarbij de doorgroeimogelijkheden sowieso al beperkt zijn. Kortom: ‘Dat ons onderwijs uitstekend is, komt niet dankzij maar ondanks het lerarenbeleid.’ Van Damme betreurt dan ook dat er geen kwaliteitscultuur heerst. ‘De kwaliteit is het gevolg van de professionaliteit van individuele leraren, van de gedrevenheid van directies maar is geen systeemkenmerk.’ Voor de OESO-expert is de vaste benoeming afvoeren ‘ geen mirakeloplossing’ maar het statuut mag wel opgefrist worden, vindt hij. Want de benoeming verdeelt het onderwijs in insiders en outsiders. De vakbonden verwijt hij dan weer dat kwaliteit niet hun eerste bekommernis is. Dat ze ‘de insiders beschermen en degenen die er de kantjes aflopen’.
Ivoren toren
En de reacties op de scherpe tekst zijn al even fel. Jos Van Der Hoeven van de christelijke bond COC reageert vol ongeloof. ‘Dit komt van iemand die als kabinetschef van minister Frank Vandenbroucke (SP.A) mee het beleid heeft gestuurd en nu vanuit zijn ivoren toren in Parijs zegt wat er fout gaat.’ Zijn collega Raf De Weerdt van de socialistische ACOD is ‘verbolgen’. ‘Grof, die uithaal. Hij heeft het over de werkzekerheid van jonge leerkrachten, maar zijn minister schafte wel de vervangingspool af die wat meer zekerheid bood.’ De verwijten aan het adres van de bonden kunnen beiden maar matig smaken. Van Der Hoeven: ‘Wij zijn de eersten om kwaliteit te vragen. De rotte appels mogen eruit. Maar dan moeten de directies wel goed genoeg zijn om fatsoenlijk te evalueren. En wat het statuut betreft: als hij zegt dat we de kwaliteit aan de leerkrachten te danken hebben, moet hij weten dat dat in de meerderheid vastbenoemden zijn.’ De Weerdt: ‘Ergerlijk, die tweedeling tussen jonge, frisse krachten en uitgebluste vastbenoemden die er de kantjes aflopen. Wij komen voor alle personeelsleden op.’ Ook de bon- den willen betere mensen naar het beroep krijgen. ‘Vandaar dat wij voor een bindende toelatinsgproef zijn’, zegt de COCvoorman.
Brug te ver
Aan werkgeverszijde vinden de topman van het Katholiek Onderwijs, Lieven Boeve, en zijn tegenhanger bij het GO!, Raymonda Verdyck, de kritiek op de ontbrekende kwaliteitscultuur ‘overtrokken’. ‘Er kan nog wel wat verbeteren aan de evaluatie van slecht functionerende mensen’, geeft Verdyck toe, ‘ maar beweren dat alles vastzit door het statuut, is een brug te ver.’ Met veel van Vandammes analyses gaan ze – net als de bonden overigens – wel akkoord. Ja, we moeten betere mensen naar de opleiding lok-
RAF DE WEERDT Socialistische vakbond ACOD
Ergerlijk, die tweedeling tussen jonge, frisse krachten en uitgebluste vastbenoemden. Wij komen voor álle personeelsleden op
ken. Ja, we moeten jonge leerkrachten beter ondersteunen. Ja, de loopbaan moet minder vlak. ‘Maar de vaste benoeming ter discussie stellen, is geen prioriteit’, zegt Boeve. ‘En ik denk dat er geen middelen zijn om aan loondifferentiatie te doen. Mensen verschillend betalen staat haaks op de wens om meer aan teamwork te gaan doen.’ Vakbonden en onderwijsverstrekkers gaan binnenkort met de minister van Onderwijs, Hilde Crevits (CD&V), rond de tafel zitten om een loopbaanpact af te sluiten.