Sveobuhvatna pers
Ubistvo nadvojvode Franje Ferdinanda i njegove supruge, vojvotkinje Sofije u Sarajevu, tema je izložbe koja će biti otvorena danas u Bošnjačkom institutu
Nacionalna i univerzitetska biblioteka Bosne i Hercegovine i Bošnjački institut - Fondacija Adila Zulfikarpašića danas će predstaviti vrijednu postavku o Sarajevskom atentatu, čiji je autor naš poznati historičar Valerijan Žujo. Izložba koja govori o historijskom događaju koji je zakotrljao veliku i brutalnu gromadu zla zvanu Prvi svjetski rat biće svečano otvorena u 14 sati u Bošnjačkom institutu - Fondacija Adila Zulfikarpašića.
Ono što je zanimljivo je da ova kolekcija historijskih zapisa, iako je o pomenutom događaju toliko toga rečeno, donosi novu perspektivu na atentat. Naime, dosadašnje izložbe su priređivali arhivi i muzeji oslanjajući se samo na svoje fondove, ali izložba o Sarajevskom atentatu u Bošnjačkom institutu prva je multimedijalna i cjelovita prezentacija činjenica o ovom krupnom historijskom događaju. Na njoj su izloženi dokumenti, fotografije, predmeti i videozapisi, a ono što nije moglo biti uvršteno zbog prostora, biće projicirano kao slide-show.
Drugačije interpretacije
- Ubistvo nasljednika austrougarskog trona, nadvojvode Franje Ferdinanda od Austrije-este i njegove supruge, vojvotkinje Sofije od Hohenberga u Sarajevu, 28. juna 1914, ide u red onih povijesnih događaja o kojima je, čini se, kazano sve osim konačnih sudova i ocjena, istaknuto je jučer na konferenciji za medije u NUB-U povodom izložbe.
- Kontroverze o zbivanjima u dalekoj prošlosti razumljive su. O davno minulim događanjima obično nema dovoljno pisanih tragova i drugih materijalnih dokaza, a na temelju oskudnih izvora nije moguće donositi valjane, cjelovite zaključke. Međutim, razlozi neslaganja u sudovima i ocjenama vezanim uz događaje iz relativno bliske prošlosti, poput ovog o kojem je riječ, leže ponajprije u različitim političkim i drugim interesima i, konsekventno, u različitim ideološkim polazištima onih koji sude, pojasnili su organizatori.
Selektivan pristup građi osnovna je slabost većine radova o temi atentata u koje sam imao uvid, kaže Valerijan Žujo
Autor izložbe je pošao od pretpostavke da su temeljne činjenice vezane uz Sarajevski atentat općepoznate i nesporne, ali da su interpretacije bile drugačije.
- Na jednoj strani su autori koji nastoje dokazati odgovornost Srbije za rat, a na drugoj oni koji tu odgovornost negiraju. Između ova dva oprečna stajališta postoji čitav registar raznovrsnih načina razmatranja ove krupne historijske teme, od temeljitih do površnih, od naučno koncipiranih do mitomanskih, od ozbiljnih do banalnih i senzacionalističkih, ističe Žujo.
- Selektivan pristup građi osnovna je slabost većine radova o temi atentata u koje sam imao uvid. Primjerice, ako je teza da je vlast Kraljevine Srbije organizirala i omogućila atentat, a da su atentatori tek puki izvršioci te politike ili čak plaćenici, onda u razmatranju ovog čina bivaju izostavlje