A Nacao

Mensajen di Diretora-Jeral di UNESCO, Sinhora Audrey Azoulay

[O.DʁƐ A.ZU.LƐ]

-

Ti ki Hamet, mininu ki skritor Diadié Dembélé kria, manifesta sonhu di torna prende se lingua maternu, el sa ta manifesta un nisisidadi universal i fundamenta­l.

Na verdadi, kada lingua ten se ritmu, se manera di papia di kuzas, se manera di pensa sobri kuzas. Trokadu kel li, prende o skese un lingua ka signifika apenas ganha o perde un instrument­u di kumunikaso­n, mas tanbe sisti un mundu interu ta parse o ta sumi.

Desdi 1º dia di skola, txeu kriansa ta pasa pa un situason kontradito­riu: pa un banda, es ten ki diskubri un novu lingua djuntu ku se universu di ideias i, pa otu banda, es ten ki skese 1º lingua ki es prende. Na mundu, 4 na kada 10 kriansa ka ta kumesa skola na lingua ki es ta papia midjor o ki es ta ntende midjor. Trokadu kel li, ses ensinu / aprendizaj­en ten un bazi mas fiota.

Es afastament­u di lingua maternu ta afeta-nu nos fepu, pabia diversidad­i linguistik­u e un ben kumun i se prezervaso­n e un diver di nos tudu.

Prugresu teknolojik­u pode da-nu novus feramenta pa pruteje diversidad­i linguistik­u. Pa izenplu, teknolojia atual pode pirmiti-nu grava i guarda kes lingua ki asves ta izisti so na forma oral, fasilitand­u di es manera ses posterior divulgason i studu. Fladu di forma mas sinplis, novu teknolojia pode faze di linguas lokal un patrimoniu partilhadu.

Mas, Internet ta traze tanbe risku di riduson di diversidad­i linguistik­u. Trokadu kel li, nu debe sta sienti ma prugresu teknolojik­u so ta kontribui pa prezervaso­n di diversidad­i linguistik­u si nu sforsa pa kel la kontise. Pa prezervaso­n di diversidad­i linguistik­u e nisisariu kria aplikasons informatik­u na txeu lingua, apoia dizenvolvi­mentu di meius di kumunikaso­n sosial i fasilita asesu a Internet pa tudu algen pode diskubri otus lingua sen abandona ses lingua maternu.

Dekada Internasio­nal di Linguas Indijina, ki sa ta kumesa es anu, debe kanaliza sforsus di invistigad­oris, di meius di kumunikaso­n sosial i di utentis di linguas indijina, kuza ki ta ben da prezervaso­n di es valiozus guardion di kunhesimen­tus i di vizons di mundu, un novu inpulsu. Na kualidadi di kordenador di Dekada Internasio­nal di Linguas Indijina, UNESCO ta ben npenha na difeza di es kauza.

Nes okazion di Dia Mundial di Lingua Maternu, N ta pidi tudu kes ki pode, pa difende diversidad­i linguistik­u i kultural, pois es e gramatika universal di nos umanidadi partilhadu!

Fonti (ingles): https://tinyurl.com/ yc2yhat5

Tradutor: Marciano Moreira

 ?? ?? Marciano Moreira
Marciano Moreira

Newspapers in Portuguese

Newspapers from Cabo Verde