∂›Ó·È ÙÔ ¯Ú¤Ô˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÌË ‚ÈÒÛÈÌÔ;

Π λλές συ/ητήσεις για τ !ρέ ς της Ελλάδας, τ π ί αυτή τη στιγμή ρίσκεται στ 175% τ υ ακαθάριστ υ εγ!ώρι υ πρ ϊ ντ ς, πρ κύπτ υν απ την υπ θεση πως είναι μη ιώσιμ και δεν μπ ρεί να $επληρωθεί. Τ επι!είρημα αυτ είναι αρκετά αμ ί λ , τ νί/εται σε άρθρ π υ δημ σίευσε τ Πρώτ Θέμα.

Αρ!ικά, τα κυρίαρ!α κράτη π τέ δεν απ πληρών υν τα !ρέη τ υς. Τα ανα!ρηματ δ τ ύν με την έκδ ση νέ υ !ρέ υς. Απ αυτήν την σκ πιά, η Ελλάδα δεν αντιμετωπί/ει αυτή τη στιγμή σ αρά πρ λήματα, καθώς τ !ρέ ς της διακρατάται σε μεγάλ μέρ ς τ υ απ επίσημ υς πιστωτές, πως Ευρωπαϊκ ς Μη!ανισμ ς Σταθερ τητας (τ κε άλαι διάσωσης των 500 δις ευρώ της ευρω/ώνης), και άλλα κράτη-μέλη της ευρω/ώνης. Τ !ρέ ς έ!ει μια σ!ετικά μεγάλη πρ θεσμία, η π ία μπ ρεί να παραταθεί στα 30 !ρ νια, ως μέρ ς των ρων π υ συνδέ νται με τ πρ γραμμα πρ σαρμ γής. Θα μπ ρ ύσε να παραταθεί και περισσ τερ , αν !ρειαστεί και αν τηρηθ ύν ι ρ ι. Γενικώς, τ ελληνικ !ρέ ς διατρέ!ει λιγ - τερ υς κινδύν υς ανα!ρηματ δ τησης σε σ!έση με τις !ώρες της ευρω/ώνης π υ πρέπει να παρ υσιά/ υν δισεκατ μμύρια ευρώ στην αγ ρά κάθε !ρ ν .

Δεύτερ ν, η ιωσιμ τητα τ υ !ρέ υς ε$αρτάται απ τις δυναμικές με τ πέρασμα τ υ !ρ ν υ, και !ι με τ γενικ επίπεδ . Ένας υψηλ ς λ γ ς !ρέ υς πρ ς ΑΕΠ μπ ρεί να είναι πι ιώσιμ ς απ έναν !αμηλ , εάν πρώτ ς αναμένεται να σταθερ π ιηθεί και να πέσει με την πάρ δ τ υ !ρ - ν υ, ενώ δεύτερ ς συνε!ί/ει να ανε αίνει ανεμπ διστα. Στην πραγματικ τητα, η ιωσιμ τητα τ υ !ρέ υς είναι αντιστρ ως ανάλ γη με τ επίπεδ των επιτ κίων π υ πληρών νται για τ !ρέ ς, και ανάλ γη τ υ αναμεν μεν υ ρυθμ ύ ανάπτυ$ης της ικ ν μίας και τ υ πρωτ γεν ύς ισ /υγί υ πρ ϋπ λ γισμ ύ π υ έ!ει επιτευ!θεί.

Σε αυτ ύς τ υς τ μείς, η Ελλάδα ρίσκεται σε σ!ετικά καλή κατάσταση, σε σύγκριση με κάπ ιες άλλες ικ ν μίες της ευρω/ώνης. Τ επιτ κι τ υ !ρέ υς ρίσκεται περίπ υ στ 4% τ υ ΑΕΠ τ 2015, !αμηλ τερ απ τι σε !ώρες πως η Ιρλανδία, η Π ρτ γαλία και η Ιταλία, και παρ μ ι με των ΗΠΑ. Αυτ είλεται στ τι ι επίσημ ι πιστωτές έ! υν δε!τεί να μειωθεί τ επιτ κι των δανείων, τάν ντας στα επίπεδα των καλύτερων ειλετών της ευρω/ώνης. Επιπλέ ν, η Ελλάδα αναμένεται να ελτιώσει τ πρωτ γενές ισ /ύγι σε 4,1% τ υ ΑΕΠ (κατά 1,4% περισσ τερ απ την περασμένη !ρ νιά), καλύτερα απ την Π ρτ γαλία και την Ιταλία. Γι’ αυτ ν τ ν λ γ τ !ρέ ς της Ελλάδας αναμένεται να μειωθεί κατά 7 π σ στιαίες μ νάδες τ υ ΑΕΠ αυτ ν τ ν !ρ ν και κατά 11 τ 2016, στ 135% τ υ ΑΕΠ τ 2019 και συν λικά κατά 40 π σ στιαίες μ νάδες σε 5 !ρ νια, περισσ - τερ απ σ απαιτείται απ τ δημ σι ν μικ σύμ ων . Στην Π ρτ γαλία τ !ρέ ς αναμένεται να μειωθεί μ ν ν κατά 2 μ νάδες έτ ς και 1,5 τ ν επ μεν !ρ ν . Στην Ιταλία τ !ρέ ς θα πρέπει να σταθερ π ιηθεί στ 135% τ υ ΑΕΠ κατά τη διάρκεια αυτ ύ τ υ !ρ ν υ, ενώ στην Ισπανία κατά τη διάρκεια τ υ επ μεν υ. Στην Ιρλανδία τ !ρέ ς αναμένεται να μειωθεί κατά 1 μ νάδα έτ ς και 2,5 τ 2016.

Συν λικά, κ ιτά/ ντας τις δυναμικές, τ

!ρέ ς

της Ελλάδας αίνεται πι ιώσιμ απ αυτ αρκετών άλλων !ωρών. Μπ ρεί να πει κανείς πως τ κ στ ς για τη διατήρηση τ υ !ρέ υς είναι π λύ υψηλ για μια ικ ν μία π υ έ!ει υπ - στεί σημαντική συρρίκνωση απ την αρ!ή της κρίσης. Πράγματι, σε σύγκριση με την περί δ πρ κρίσης, τ κατά κε αλήν ΑΕΠ της Ελλάδας έ!ει πέσει κατά περίπ υ 25%, περισσ τερ απ π ιασδήπ τε άλλης !ώρας της ευρω/ώνης, συγκεκριμένα της Ιταλίας (13%), της Ισπανίας (9%), ή της Π ρτ γαλίας (6%). Ωστ σ , παρά την πρ σ ατη πτώση, τ μέσ εισ δημα της Ελλάδας παραμένει 8% υψηλ τερ απ τι ήταν στην αρ!ή της ν μισματικής ένωσης, τ ίδι με την Ισπανία, τη Γαλλία και τ μέσ ρ της ευρω/ώνης, και καλύτερα απ την Ιταλία και την Π ρτ γαλία. ? λ γ ς είναι πως κατά τα 8 !ρ νια πριν την κρίση – ανάμεσα στ 1999 και τ 2007 – τ μέσ εισ δημα στην Ελλάδα αυ$ήθηκε κατά 36%, τ τριπλάσι της τιμής στην ευρω/ώνη, κάτι σα ώς μη ιώσιμ και π υ ήθησε να «σκάσει η ύσκα».

Γενικ τερα, τ !ρέ ς της Ελλάδας δε αίνεται τ σ κακ σ απλ ς υπ λ γισμ ς τ υ «175% τ υ ΑΕΠ» πρ διαθέτει. Τ αίτημα για μια υσιαστική παραγρα ή τ υ !ρέ υς, επ μένως, δύσκ λα μπ ρεί να δικαι λ γηθεί με άση τη ιωσιμ τητα και μ ν . Φαίνεται μάλλ ν να έ!ει σαν στ ! , τη δημι υργία !ώρ υ για !ρηματ δ τηση μιας πι επεκτατικής δημ σι - ν μικής π λιτικής. Κάτι τέτ ι , μως, εμπεριέ!ει τ ν κίνδυν της επιστρ ής σε π λιτικές πρ -κρίσης, με αύ$ηση των κρατικών ε$ δων και παραίτηση απ τις μεταρρυθμίσεις π υ !ρειά/ νται για να ελτιώσ υν την ανταγωνιστικ τητα της ελληνικής ικ ν μίας και να την κάν υν ένα σταθερ μέλ ς της ν μισματικής ένωσης. Η δια ρά θα ρισκ ταν στη !ρηματ δ τηση, η π ία θα πρ ερ! ταν αυτή τη ρά απ τ υς ρ λ γ ύμεν υς της ευρω/ώνης, και !ι απ τις αγ ρές κε αλαίων.

Δυστυ!ώς, η ιστ ρία δεί!νει πως τ απ τέλεσμα μιας τέτ ιας π λιτικής θα ήταν τ αίτημα για νέα απαλλαγή !ρέ υς μέσα σε λίγα !ρ νια.