Siga ni idinia e vuravura
Mo vukica na irairai ni vanua ena vinakati kina e dua na Na kena vakadewataki na livaliva se na iqaqi ni livaliva na dam se hydro power ena vinakataki kina e dua na hydro power engineer. Na kena vakadrodroi na wai e vinakati kina e dua na idinia ni wai. Na kena buli e dua na iyaya se ipamu ena vinakati kina edua na mechanical engineer.
EVEITALANOA na noda niusiveva ni Matanitu na iTaukei na ‘Noda Viti’ kei na Vunivola Tudei ni Veivakatorocaketaki Lelevu (Infrastructure) ko Taitusi Vakadravuyaca ena kena vakananumi e vuravura na Siga ni Idinia se na World Engineering Day ena ika va ni Maji 2021. Wilika sara yani na veitalanona oqo:
NODA VITI: Turaga Vunivola Tudei kemuni ni vaka ivola talega ena idinia se na Civil Engineering. Na cava na naki bibi ni Siga ni Idinia e Vuravura? VAKADRAVUYACA: Na inaki bibi ni World Engineering Day koya na kena kau vata mai na nodra na idinia e vuravura mera mai vakasamataka vata taucoko na kena maroroi na noda vuravura.
Na veivakatorocaketaki rau sala vata kei na kena vakamatau. me lewai
NODA VITI: Ni cavuta mada eso na cakacaka vaka idinia esa kilai levu tu e vuravura edaidai?
VAKADRAVUYACA: E rabailevu na cakacaka vakaidinia. Ni
da raici Viti e davo koto kina e vica na uciwai lelevu. Na vei bati ni uciwai kece oqori era dabe tiko kina na veikorokoro. Na veikoro kece oqori e semati ira tiko na gaunisala ni lori.
E semati ira talega na ikawakawa se wavu, semati ira talega na livaliva. E semati ira na gacagacaga ni vakau itukutuku se sa semati ira tiko yani oqori na internet.
Ni o sikova mai na veitauni ona mai raica e elevu na misini ni buli iyaya e tu kina. E levu na veika vakamisinisi se mechanical engineering.
Koya gona na cakacaka vakaidinia e ka sara tikoga me baleta na sasaga eso ni tamata. Sa da qai vida vakamatailalai tiko o iratou na civil engineering, tiko o iratou na Electrical Engineering, tiko na Mechanical Engineering.
Ni sa tiko na veitabana ni idinia lelevu oqo sa qai tiko tale kena veitabana lalai.
NODA VITI: Ni tukuna ira mada na veitabana ni idinia kara sema mai kina veitabana lelevu oqori.
VAKADRAVUYACA: Me vaka beka na civil engineering sa qai sema kina tabana lalai me vaka na structures. Na idinia ni wai se water engineering. Na geo tech e ratou raica na qele.
NODA VITI: Na lawa cava e Viti e vauca moni rejisita taumada na idinia kece e Viti? VAKADRAVUYACA: Na Engineers Registration Act 1976.
NODA VITI: Ni sa lewe l vica taucoko na idinia e Viti oni sa rijisita tu ena ruku ni lawa oqo?
VAKADRAVUYACA: Gauna oqo sa viavia 600 vakacaca tiko na idinia era sa rejisita tu ena ruku ni lawa oqo.
NODA VITI: Ni rawa ni cavuta mada eso na vuli ni cakacaka vaka idinia ka rawa nira lai vulica na gonevuli e ra via idinia mai muri?
VADRAVUYACA: Mo vukica na irairai ni vanua ena vinakati kina e dua na civil engineer.
Na kena vakadewataki na livaliva se na iqaqi ni livaliva na dam se hydro power ena vinakataki kina e dua na Hydro Power Engineer.
Na kena vakadrodroi na wai e vinakati kina e dua na idinia ni wai. Na kena buli e dua na iyaya se ipamu ena vinakati kina edua na mechanical engineer.
Ni sa rawa mai nomu koroi ni bachelor of engineering ena vinaka mo tosoya tale kina tabana mo kena dau kina se speacility.
Ke sa rawa nomu bachelor of civil engineering e rawa ni o tosoya mo laki vulica na water engineering.
Na water engineering mada ga vakataki oya e dua na tabana vakaitamera. Taura mada na dam engineering edua mada ga ena kena idinia e vakatokai na grounding.
NODA VITI: Na mataqali lesoni cava me taura mai koronivuli e dua na gone me rawa vakanamata kina vuli idinia?
VAKADRAVUYACA: E dua na lesoni e dau veibolei tiko e loma ni koronivuli na physics vata kei na maths. Na physics vata kei na maths o rau qo e rau core subjects sara ga ni vuli idinia.
Sa qai tiko na lesoni me ra ravi mai me vaka Technical Drawing na Engineering Contract issues.
NODA VITI: Na veitabana vaka idinia cava e gadrevi sara tikoga vakalevu ena nomu Tabacakacaka ena gauna oqo?
VAKADRAVUYACA:
Gauna oqo e Viti e leqa sara tikoga na hydrologist. Koya e kila na tau ni uca, vata kei na kena tau civil engineer.
ena dela ni wai, vata na cava na cakava na uca oya ena dela ni vanua.
Oya e dua na taba ni water engineering. Gadrevi tiko me so tale na civil engineer ena gauna oqo. Gadrevi tiko o ira na kena dau (specialist) ni road engineering.
Rawa ni o civil engineer mai ia mo specialist ni ta gaunisala vakabibi na ka ni qele e dua tani. Na tabana ni wai e lailai tiko na tabana ni wai na kenadau ena water engineering.
NODA VITI: Nomuni vakasala vei ira na itubutubu kei na gonevuli baleta na vaqara cakacaka ena gauna oqo
VAKADARAVUYACA: Na cakacaka vaka idinia au veivakauqeti kina. E cakacaka sau levu, e vuli dredre, ia ni sa rawa mai e sau levu ena rawa vinaka kina na ilavo baleta na vuvale. Kena ikarua ni gagadre tu o Viti ena kena sagai me vakatorocaketaki o Viti. Me lade mai o Viti mai na developing country kina developed country. Oya e dua na gagadre levu.
Kena ikatolu ya ni oti nomu gauna ni cakacaka ose idinia ga. Ko rawa ni lai dolava dua nomu kabani ni idinia.