Ciwa taucoko nai soqosoqo vakapolitiki era na vakaitavi ena vei digidigi levu sa roro tiko mai

Oqo e na dua na veidigidigi ena kaukauwa sara na kena valataki. Na vuna baleta sai koya ni ciwa taucoko nai lawalawa vakapolitiki era na na vakaitavi kina. E wiliwili levu taudua me vakatauvatani kei na veidigidigi ena 2014 kei na 2018.

SOQOSOQO VAKAPOLITIKI

■FijiFirst,

■Socia● Democratic Liberal Party (SODELPA),

■Natio■a● Federation Party,

■Freedom Alliance,

■Fiji Labour Party,

■U■ity Fiji,

■New Generation Party,

■We Unite Fiji Party,

■The People’s Alliance (PAP)

SOQOSOQO VOU

Nai soqosoqo vou e wili kina na;

■The People’s Alliance ka tauyavutaka o Sitiveni Rabuka,

■New Generation Party ka vakaduria o Varinava Tiko, e dua na dauni bisinisi, kei na

■We Unite Fiji ka tutaka o Ratu Tevita Makutu, na turaga Na Ka Levu mai Cuvu, Nadroga.

Ena vanua lailai me vakataki Viti, ka se bera ni yacova na dua na milioni na i wiliwili ni lewenivanua, na ciwa na soqosoq era na saga mera na rawata e levu taudua nai toqa mai na 664,481 era sa vakadeitaki oti mera veidigidigi.

Oqo nai wiliwili ena 31/12/21 ka rawa ni veisau ni bera ni tekivu na veidigidigi.

Kevaka mera na valataka taucoko na 51 nai dabedabe ena Palimedi

ena 459 na mata era na tu.

Oqo esa vakaraitaka tiko na noda tatawasewase vakapolitki ka rawa ni vakavuna na nodra vakamau (coalition) e rua se tolu nai soqosoqo mera rawata kina nai wiliwili mera Matanitu.

LEWENIVANUA

E na nodra vakatarogi tiko na lewenivanua mai na ‘Western Force Research’, e dua na kabani dau vakadidike ena vukuna na Fiji Sun, e laurai ni o liuliu ni Matanitu, Voreqe Bainimarama, e dina ga ni liu tiko ena 36.3 na pasede, ena gadreva e sivia na 13.7 na pasede tale me rawa ni matanitu tale.

E rawa ni yaco kevaka ena vakayacori e dai na veidigidigi levu.

Oqo sai karua ni vula veitaravi e na nona sa mai liu tale o Bainimarama kei FijiFirst ka lutu o Rabuka kei na PAP kina 20.2 pasede.

Ena rawa ni veisau na roka ni toso tiko na vakavakarau (campaign). Ea liu tiko mai o Rabuka ena gauna sa vakadeitaki kina na PAP ena yabaki sa oti me yacova sara mai na Veverueri ni yabaki oqo.

Qai vula o Maji sa liu tale o Bainimarama kei FijiFirst me yacova tiko mai oqo.

Ea mai lutu o Bainimarama ena gauna a caka tu kina na sogosogo, ka sega na cakacaka kei na veitosoyaki.

Era kudru na lewenivanua dina ga ni vakavuna na COVID-19 na kena sa malumu na bula vakailavo ni noda vanua.

Dua na ka na nodra marau ena gauna a dola kina nai yala ni vanua ena Tiseba.

E taura vinaka e tolu na vula me qai laurai na kena vakamawe. Sa ra qai raica na lewenivanua na maqosa ni veiliutaki nei Bainimarama ena gauna dredre ka da a lako curuma mai.

Sa ra suka tale mai na saravanua, dola tale na vei otela kei na bisinisi kara sa cakacaka tale na tamata cakacaka.

Na nodra vukei na lewenivanua e na kena sa kau laivi nai vakacavacava (Value Added Tax se VAT) mai na 21 nai voli wili kina na kakana kei na kena tubu nai sau lailai taudua mai na $2.68 dua na aua kina $4. Sa dua na veivuke levu.

E nanumi tiko nina yaco tale eso na veivuke ena kena kacivaki nai tuvatuva vakailavo ni matanitu (2022-2023) e na vula mai oqo.

Na veisau kece oqo era na sega ni ra cakitaka na lewenivanua baleta ni ra sa vakadinadinataka tiko.

Ena gauna vata oqo sa lako tiko na veivuke ni matanitu kina vei korokoro kei na vei tikotiko.

Na veivuke e wili kina na gaunisala, koronivuli, waqa kei na kena idini kei na yaya ni teitei, musu kau, koti co, kei na qoli.

ENA QAI TOMANI TALE YANI ENA MACAWA KA TU MAI