Qarauna na ka o kania; Vuniwai Fong

Ena loma ni rua na yabaki sa oti e vakayali kina na nodra bula e 12,400 na wekada - ka vu tiko mai na vei mate e so okati me mate sureti.

Varaitaka o Vuniwai James Fong na Vunivola Tudei ni Tabacakacaka ni Bula kei na Veiqaravi Vakavuniwai ni sa dua dina na wiliwili levu ka sa veivakauqeti kina me sa da lewa matau na veikakana e so e da vakayagataka e vale.

“Me vakalailaitaki na kakana qaqi e so dau levu tu na kena uro, na masima kei na suka ka me vakalevutaki tale ga na vakaukauwa yago,” e kaya ko Vuniwai Fong.

Kena sa tekivu me sa sevau yani na mate na COVID e sa da mai veirai matalevu tale tu yani kei na mate sureti ka ra kaya kina na Vunivola Tudei ni dua dina na leqa levu vakavuniwai e tara tiko na noda vanua e na gauna qo.

“Okati toka e na matesureti na vei mate me vaka na mate ni uto, mate ni suka, na kena vakaleqai na drodro ni dra ki na noda mona, Tubu ni Dra, Kenisa, na taqa ni cegu, Mate ni Ivi ka oka tale ga kina na leqa ni vakasama.”

E tomana ko Vuniwai Fong ka kaya ni vabauta ni da kila kece na vei mate oya ka da kila e dua na wekada se noda itokani e veitauvi tiko kina na mate sureti.

“E na yabaki 2020, e ra vakaleqai e 6, 600 na lewe ni vanua e na mate sureti. Yabaki sa oti e ra vakaleqai e 5,800 na lewe ni vanua. Ia me da kua ni rawai e na kena lutu na i wiliwili baleta ni da valuta tale tiko ga na mate dewa na COVID e na yabaki sa oti.”

Na nodra mai vakaleqai e vuqa na wekada e na COVID, e laurai rawa vakavuniwai ni dua tale ga na vuni kena rawai ira na mate ni sa tiko rawa na mate sureti.

Io sa dua dina na wiliwili levu ka sa tukia sara tiko ga na noda mata ni katuba ni sa dodonu me vaqaqaco taki na kena vunauci tiko na bibi ni noda dau yadrava na kakana e da vakayagataka, na noda dau vakaukauayago kei na noda yadrava na noda vakasama me dau tuvaki vinaka tu e na veigauna kece sara.

Na leqa qo e sega wale ga ni tarai ira na taba qase se o ira na matua, ia e sa vei rawai sara tale ga vei ira na tabagone kei na uabula. Vuqa e ra sa leqa kina ka vuqa tale e vakaleqai na nodra ivi, nodra uto se musu na yavadra ka vu tiko gona mai na mate sureti.

Sa veibolei sara kina vakalevu na Tabacakacaka ni Bula kei na Veiqaravi Vakavuniwai baleta ni 62 na pasede ni lewe ni vanua e tiko na nodra yabaki ni bula mai na 35 ka lako sobu.

E rawa me da veisautaka ya. O keda yadudua ga e vatau ki vei keda.