Taqomaki ni yau bula

Era sa vakauqeti na lewe ni yasana ko Lau mera taqomaka na nodra iyaubula.

Nai vakalesilesi mai na Conservation International (CI) o Mere Lakeba, Semisi Meo kei Kalesi Nadalo ena nodratou laki vakaitavi ena Bose ni Yasana o Lau ena Studio 6 enai ka 2 ni Jiune e laki vakabibitaka kina na kena taqomaki nai yaubula se nodrai vurevure mai vanua ka vaka kina e nai qoliqoli kei na wasawasa levu e taudaku ni iqoliqoli.

E dua na vakadidike ka vakayacori mai Lau ena 2017 e laurai kina eso na mataqali ika ka kune duadua ga e Lau ka sega ena dua tale na vanua e Viti.

E tukuna o Meo ni dua na veidinadinati ena 2016 sa tiko mai vei ira na Turaga ni Vanua ni veitikina ena yasana ko Lau kei na CI me baleta na kena taqomaki nai qoliqoli ena sala e matau me ganita na bula vakavanua kei na veika e tuva ka kina na Matanitu ena veiyalayalati kina Bose Levu ni Vuravura.

Na veidinadinati oqo e tayautaki kina na Lau Seascape Strategy 2018-2030 ka qarava tiko na yaubula ena yatu Lau.

YADRAVI NI QOLIQOLI

Na bibi ni kena yadravi nai qoliqoli e tukuna o Meo e baleta ni ra bula tu kina na veimataqali ika, ka vaka kina na yadravi ni vakayagataki ni yaubula vei ira na kena itaukei ena vakarau ni nodra vakatulewa. E nodra rai na vanua o Lau ni yaga me wanonova matua nai yaubula na nodra veiliutaki baleta ena rawa ni cau lesu na vanua ena so na vakatutu kina matanitu.

Sa tiko na veiyalayalati era cakava na turaga ni Vanua ko Lau me baleta na kena taqomaki nai qoliqoli, me vaka na lase mera na teivaka ka nodra cau kina yalayala ni matanitu ena matabose ni vuravura, walewale ni qoli matau me tabu na nunu ena bogi kei na vakatabui ni veicakau mera susu kina na sasalu ena noda vanua.

E vakabibitaka na CI ni yadravi ni qoliqoli sa noda itavi na kena itaukei ka dau dredre na kena saumi e dua me yadrava ia sa tu na gaunisala vakavanua me yadravi kina nai vurevure ni bula oqo me kauta mai na tiko vinaka kei na sautu.

IRA NA VEIVUKE

Ena kena cakacakataki nai yaubula mai Lau era veivuke kina na;

■Mi■isitiri ni Qoliqoli,

■Mi■isitiri ni iTaukei Affairs,

■Mi■isitiri ni Veikau,

■Taba■a ni Yaubula (Department of Environment),

■Mi■isitiri ni Veivakatorocaketaki ena Taudaku ni Koro lelevu (Rural & Maritime Development),

■Fiji Museum,

■Pacific Blue Foundation,

■Fiji Locally Managed Marine Area Network,

■The University of the South Pacific,

■Vatuvara Foundation,

■Lovi■g Islands,

■Ma■ta Trust,

■Grace Trifam Ministry,

■Jay’s Organix,

■Co■servatio■ International,

■Lewe ni vanua o Lau

■kei ira na turaga ni vanua e kovuta na Lau Seascape.

LAU SEASCAPE

Ena gauna oqo sa tiko na Lau Seascape ka sa veivuke tiko ena vakadidike kei na veivakasalataki ni qoliqoli ena loma ni Yasana.

Ko ira na lewe ni Bose ni Yasana era a tiko siga-rua ena Studio 6 era laki rogoca kina na nodratou itakitaki na Lau Seascape ena veiqaravi sa qaravi tiko mai ena loma ni 5 na yabaki sa oti.