‘Meda Raica Ga na Veika Vinaka, Guilecava na Ca’
E dua na luluqa levu e mai sotava na yanuyanu o Vanuabalavu mai na yatu Lau ena nona sa mai tu vakasuka na kabani ni waqa na Goundar Shipping Limited ena nona veiqaravi.
Era vakila saraga vakalevu na lewe ni yanuyanu na nona sa sega tu ni veiqaravi na kabani ni waqa oqo.
Ena vica na vula sa oti, e tubu sara tiko vakatotolo na isau ni waiwai ka levu sara vei ira na dau ni bisinisi era sega ni ceguva rawa.
E dua na waqa nei Goundar Shipping e dau veiqaravi tiko e Vanuabalavu, kei na so tale na yanuyanu mai Lau ena tirivu ni matanitu (Franchise).
E tukuna o George Goundar nai taukei ni waqa ena dua nona tukutuku esa tabaki oti, ni lailai na ilavo e solia tiko na matanitu ena nona tirivu tiko ki Vanuabalavu kei na veiyanuyanu tale eso, me vaka ni sa sau levu na waiwai. E raica kina ni dua na lusi levu vua, ka sa vuna me sogota kina na nona veiqaravi.
Tukuna ko Eroni Loganimoce, mai na koro ko Lomaloma, ni leqa levu e tarai ira ni sa mai yali na veiqaravi nei Goundar.
“Era waqa lelevu na waqa nei Goundar, e rauti keimami vinaka na lewenivanua ni keimami dau gole ki Suva se gole ki yanuyanu. E dau maroroi vinaka talega kina na neimami yaya.”
Tomana ko Loganimoce ni vica na vula nona yali oqo era vakila vakalevu na dau cicivaki bisinisi tiko mai Vanuabalavu, ka sa sau levu na isau ni yaya e dau volitaki.
Ena gauna oqo, e kaya o Loganimoce ni sa lako tiko yani vei ira na waqa na Liahona 1.
“Na Liahona e waqa lailai, ka dau leqataki vakalevu ni levu na vakavodo e dau yaco kina ka rawa ni tini sara ena vakacalaka.”
VEIVAKATOROICAKETAKI
Ko Loganimoce e iliuliu ni Bose ni Tikina o Lomaloma ka liuliu talega ni Bose ni Masi ni Vanua ena tikina o Lomaloma.
Na veivakatoroicaketaki esa vakayacori tiko ena loma ni yanuyanu e kaya esa totolo ka levu talega
na veisau e raica. Na tawa ni Telecom, Digicel kei na Vodafone, esa qai vakarawarawataka sara vakalevu na nodra veitaratara kei ira na wekadra era tu ena veiyasai Viti kei vuravura.
Tukuna ko Loganimoce, ni totolo ni veivakatoroicaketaki e vakayacori tiko, e lako vata talega na kena seavu tiko yani eso nai tovo vakavanua e dau kila kina na koro o Lomaloma.
VEISAU NI DRAKI
E liu ni dau draki ca se tubu mai na ualoka, e dau yacova mai na loma ni koro o Lomaloma na wai. Ia, nikua esa oti.
Tukuna ko Loganimoce, ni sa veivuke na matanitu ena kena vakau na tabana ni Fiji Roads Authority (FRA) kei na misini lelevu, ena kena lai tuvani vakavinaka na vatu lelevu me bai ni ua (seawall).
Esa oti oqo e vica na vula na kena cakacakataki tiko.
Na bai ni ua oqo e vakaraitaka o Loganimoce ni rauta na 300 kina 400 na mita na kena balavu ka lima na mita na kena cere.
“Keimami sa vakacegu nikua, ka sa oti na tiko lomaleqa ena gauna e dau yaco mai kina na draki ca se na ualoka.”
Na gaunisala, e kaya, ni ratou sa cakava vinaka talega na FRA.
MATANITU
E vakaraitaka o Loganimoce ni totoka na veiqaravi e vakayacora tiko na FijiFirst.
“E tara kece na Viti na veiqaravi ni Matanitu ka sega ni dua e guilecavi.”
Tomana ka kaya ni levu na vosa e rogo tiko, ia esa dodonu me da raica ga na veika vinaka, ka vakayagataka sara vakavinaka na veivuke e solia tiko mai na matanitu.
“E dodonu meda rai vakayalomatua, eda sega ni kila na matanitu era na muri mai, era na mai cakava na veivuke e cakava tiko oqo na FijiFirst se sega.”
Tukuna o Loganimoce ni ra sa vinakata tiko me caka na veidigidigi.
“Na matanitu ga esa duri sa dodonu meda tokona, ka tokoni ira talega na kena veiliutaki.”
VANUABALAVU EXPO
Ena siga Moniti kei na Tusiti ena macawa oqo, a vakayacori kina na Vanuabalavu Expo, ka vakayacori e Lomaloma.
Era a kauta eso na dau ni bisinisini, kabani kei na cakacaka vakamatanitu na Lomaiviti Princess 7, ena kena kau vakavoleka yani vei ira mai Vanuabalavu na veiqaravi, me vaka ni sotavi ira tiko na dredre.
E vica na kabani kei na tabana vakamatanitu era tiko rawa wili kina na:
Unit Trust of Fiji (UTF); Ministry of Justice;
MCTTT;
Vinod Patel;
RC Manubhai;
CBS;
Blue Gas;
Vision Group;
Pacific Grow;
Techno; kei na
Carpenters Group.
UNIT TRUST OF FIJI
Ko Rosa Vuibeqa nai vakalesilesi mai na Unit Trust of Fiji a gole ena lakolako oqo e lai dolava rawa kina e 20 na akaude mai vei ira na lewenivanua o Vanuabalavu.
Oqo e wili kina e 15 na gone ka lima na qase.
Tukuna o Rosa ni oqo e dua na vakaraitaki vinaka ena kena kau vakavoleka vei ira na lewenivanua na nodratou veiqaravi, ka mera vakayarayarataki ena maroroi kei na vakatubu ilavo.
Tukuna o Loganimoce, na kena kau vakavoleka yani vei ira ena loma ni rua na siga na veiqaravi ni matanitu kei na kabani e solia vei ira e dua na vakacegu levu.
“E dua na ilavo levu keimami dau vakalusia na gole ki Suva ka lesu mai me lai voli mai neimami yaya ni bisinisi, kei na kena lai raici eso na tabana ni matanitu. Oqo esa kau voleka sara ga mai vei keimami.”
Na golegole oqo e vakailavotaka na Goundar Shipping, Fiji Sun, Mai TV, kei na Kovaka Communication.
E ratou a lai veivakamarautaki ena rua na siga oqo na matasere na Cagi ni Delai Yatova.
E rua na tikina e tiko ena yanyanu o Vanuabalavu, oqo wili kina o Mualevu kei Lomaloma ka 17 taucoko nai wiliwili ni koro. E vitu na koronivuli ni primary ka dua na secondary, na Adi Maopa.