BULAGO MAI NA KORO
NA VANUA - NA ISOLISOLI NI KALOU [NA QARA NI KAWAKAWA]
Na noqu itaukei – e sega ni noqu digidigi, ia ni yaco vakakina – au kalougata vakalevu niu okati ena dua na vanua, vakasuluma vata kaya na dauniveibuli na veika e tu wavoliti au meu vakatawa. Na vanua e okati kina na qele, iqoliqoli, veika bula, tamata, bau kina na itovo kei na kena veiwekani.
Na irairai ni vanua e tukuni keda, eda na dui sakitaka ga ni keda idivi ena veivanua duidui eda cavutu mai kina. E okati me noda iyau – e cibi na yaloda ke kacivaki, e mosi tale ga na yaloda ke vakatanitaki mai na yavu era vakamenemenea kina na noda qase.
Sa rogolevu na italanoa ni urabuta mai Vatulele e Nadroga/Navosa, sa sarava o vuravura na kena talei ni talevi vakawasoma vei ira na dausaravanua. E bau tale ga kina mai Naweni e Savusavu ena urabuta, na vonu kacivi mai Nacamaki, Koro kei na ceva ni vanua kei Viti mai Kadavu – era okati me noda isakisaki.
Eda na sikovi Vanuavatu tale mada meda na rogoca tale ga e dua na itukutuku matanidavui, e vica ga era kila – oya na Qara ni Kawakawa. Ena veivakadonui nei Joji Mate na kawa ni Bete ena yavusa Nauluvatu – itokatoka Ligaulevu, mataqali o Korokula, eda na vakacakulea mada se cava na italanoa ni Qara ni kawakawa ena yanuyanu o Vanuavatu.
Na Qara ni Kawakawa qo - e toka ena ceva ni yanuyanu, 1300 na mita vakarivirivi mai na koro era tiko kina nikua. E toka ena baravi, vakatokai o Nukuleka ena nodratou kovukovu na mataqali Rukunikoro, na Tui Vanua. E 3 na ivakatawa ni Qara ni Kawakawa - kawakawa vula, Uradamu kei na Gata Sivi. Na Kawakawa vula, e sega ni vaka na Kawakawa ni wasawasa, e vulavula ka rawa ni laurai ni nawa tu vakayawa. Na ura damu - e via tautauvata kei na noda iqaqalo na kena levu. Na gata sivi – e gata caga rua, sega ni bula e vanua, e bula ga e wai.
E vakaitovotaki na Veisiko – eda na tama ka duidui na vanua e tamaki – na kena ikatolu, nida sa donuya yani na gusuni qara. E rua na kena tabu, kena imatai na isulu damudamu, na kena ikarua, oya na vakatatabu ni dusia na ka o raica kevaka era sa vura mai eloma ni qara. Sa vuqa na vulagi era sa talevi Vanuavatu oti - sa nodra italanoa lesu na Qara ni kawakawa kei na kena ituvaki.
Ena veivanua era tu kina na lewei Nauluvatu – qo na nodra isakisaki, e lagataki ka seretaki me tukuni tiko ga na veisemati ni Tamata kei na nona iYaubula. E sega ni vakabekataki ni tiko ga ena loma ni vuvale vakaBete na kena lewa meratou imamaroroi ni veiyaubula eso. Eso e kaya ni rawa ni vakavure iyau vei ratou – ia ena qai tukuna ga o gauna na kena matata.
Sa dri yani!