Müüs un Lüüs un anner Deerten
Von Mäusen und Läusen und anderem Getier
Is’t Tofall? 2015 hefft veele Kinner in de School Lüüs infungen. Ok in de 70er Jahren kemen Scholen in Oldenborg mit Lüüs bi Kinner to Woord. Dat sülvige geev it 1945. Schull dat in elk Generation en Luusinvasion geven? Mi full dat so in, as ik mit min Fründ an de Straat stund.
Kriegt Katten Lüüs?
De Sünn weer ünnergaan, nüms anners weer mehr ünnerwegens, un wi snackden över dat, wat vör us Fööt jüst so leep. Nabers Katt rögde sik. Se kleide sik, un mi keem dat so vör, as wenn de Lüüs harr. As ik min Fründ froog, weer he fast övertügt, dat Katten kin Lüüs kriegt. Man wi wüssen dat ne.
Mitdes rögde sik up günt Siet van de Straat wat ünner den Haag. Un eder wi us verseen harrn, susde en Muus över de Straat, un dat jüst up de Katt dal. De sloog mit den Steert hen un her, as wenn’t en Sweep weer, un swupps harr se de Muus grepen. De harr en korten Steert, weer also en Huusmuus. So full mi up, dat de Katt ok en korten Steert harr, so as Wildkatten de hefft. Weer dat ‘n tame Wildkatt?
Nä, meende min Fründ, de hett sik den Steert mal in en toslaende Dör avknepen un is min Huuspuus.
De Katt frett de Muus
So keeken wi to, as de Katt de Muus anfung, uptofreten.
Un wiel wi över de Lüüs nu mal snackt harren, keem mi in den Sinn, dat in de Natur so allerhand mögelk is.
Un so weer’t ok. Bi’t Upfreten kunn en Huusmuusluus ut dat Muusfell in’t Kattenfell flöstern. Un dor kunn jo de Huusmuusluus in dat dichte Fell en Huuspuusluus tomötkamen. De fungen sekers foors an to freen, un man mag’t ne glöven, weren denn van nu up glieks en Paar un leggden Neten in dat Kattenfell.
Dat düert man jüst 8 Daag, denn kummt Leven in dat Kattenfell, wenn de Junglüüs slippt. Hier sitt en Huuspuushuusmuusluus un dor sitt en an den Steert, achtert Ohr, tüsken de Benen, up Rügg un Buuk.
Wenn de Pussikatt dat spürt, meent de seker: Harr ik man bloots de dröge Muus lopen laten, dor is jo nix an as en dröge Luus. So kemen wi van sülvst munter in’t snacken. Wat keem denn herut, wenn de Katt noch en Fladdermuus gripen kunn, un denn noch en Luushochtiet togang keem, kunn’t denn en Huusmuushuuspuusfladdermuusluus geven?
Katten kriegt mit den Floh to doen
As wi so wiet kamen weren, harren wi ok al Twifel utbrödd un wi hefft dat „Taschenlexikon zur Biologie der Insekten“herkregen. Dor stund swart up witt, dat Fladdermüüs, Baren un Katten mit de Luus nix to doen kriegt, man woll mit den Floh.
De Katt harr mittlerwiel de Muus upfreten un fung nu al wedder an, sik to kleien. Schull das Spillwark denn woll so’n Art Flohcirkus ween hebben? Ja, bi’t Nalesen funden wi denn ok, dat Fladdermüüs, Katten, Winnewuppen, ja, ok Swalken un Swienegels düchtig mit Flöh to doen kriegt.
Un well en Huck vull Höhner hett, de jökt sik faken na’t Eiersöken. Man Höhnerflöh sünd ne so leep. De flöstert gau van den Minschen. Man van den Pestfloh Xenopsylla cheopis willt wi hier ne mehr vertellen. De kummt en anner Mal an de Reeg.
Woortverklaren Lüüs = Läuse; leep = lief; kleide = kratzte; övertügt = überzeugt; mitdes = gleichzeitig; günt Siet = gegenüberliegende Seite; Haag = Hecke; korten = kurzen; Steert = Schwanz; Sweep = Peitsche; tame = zahme; toslaende = zuschlagende; avknepen = abgekniffen; flöstern = umziehen, flüchten; tomötkamen = begegnen; foors = sofort; freen = freien; Neten = Nissen; slippt = schlüpfen; Rügg = Rücken; Buuk = Bauch; Twifel = Zweifel; Baren = Bären; Winnewuppen = Maulwürfe; Swalken = Schwalben; Swienegels = Igel; Huck = Stall; jökt = juckt; leep = übel; gau = schnell.