Maitied is Ammerlandtied
Vandagen willt wi wat van dat Ammerland vertellen. Jüst nu in de Maitied fangt de Rhododendron an to bleihn un de ganze Landschopp lett as een groten Blomengaarn.
In Westerstä, de Kreisstadt van dat Ammerland, gifft dat elkeen Vörjahr een grote Rhododendronschau. Ok in den „Park der Gärten“in Rostrup kann een de verscheden Soorten van disse feinen Büsch sehn. Bad Twüschenahn hett den Binamen: ,Parl van dat Ammerland’ kregen. Dat kummt ok woll van dat ,Twüschenahner Meer’, dat at blaue Parl in veel Gröön blänkert. In Twüschenahn gifft ja noch de feine, ole Kark mit ehren Klokkentoorn, de jüst so at bi veele Karken in’t Ammerland dichte bi steiht. In Apen is ja ok so een Toorn dicht bi de Kark, dat is de eenzig Klockentoorn, de vandagen noch at Dörgang brukt ward. De Gemeen Apen gellt at Grenz na Ostfreesland un weer fröher mit dat Moor een klare Scheed. Dör den Törfafboo un de Kanal kemen de Dörper Augustfehn I, II un III darto. Ok in de Gemeen Edewecht is Moor afboot wurrn, man nu, wo kien Törf mehr dar is, hebbt sik de Kooplüüd tohop daan, maakt Kees un Botter un könnt dat överall hen goot verköpen.
Na Raast ( Rastede) to föhrn, lohnt sik jümmers. Dar gifft dat de feine ole Kark, dat Slott un een groden Park mit den Turnierplatz, wo vandagen noch jümmer wat los is. Nich wiet weg is Wiefelstede. Ok dar gifft dat een wunnerbar Kark mit een olt Kanzel un Taufbecken. Besünners fien is de Orgel, de Christian Vater boot hett.
Een Tour dör dat Ammerland verlohnt sik un ik wünsch jo veel Spaaß darbi!
(Ollnborger Platt)
Ene Tour in’t Ammerland, of to Foot or mit Rad, lohnt sik jümmers, liekers geiht daar nix över de Maientied. Denn wiest sik de Parklandskup rund um dat Twüschenahner Meer in ehr moiste Klören: De Wischen strahlt in golden Geel van all de Hunnen- un Botterblomen, de Braam nich to vergeten, de todem van groden Belang för de Immen is. All dat verscheden Gröön van Büsch un Bööm in de Parks, an de wunnerschönen Alleen un in de velen Boomscholen (nargens in Düütschland gifft dat mehr Boomscholen as hier). maakt de Seel frisch un free. Daartwüschen lücht in ik weet nich wo velen verscheden Klören van witt un hell geel över rosa bit hen na düsterrot jüst um disse Tied de Rhododendren, Alpenrosen, as de Ammerländers seggt. Wat för ene Ogenweide!
To keen anner Tied is mi dat, wat mien Opa fröher jümmers seggt hett, so klaar wurrn as jüst nu, wo use Levensumstännen dör Corona doch teemlich minnerseert wurrn sünd. Up Minschen ut’n Ammerland is Verlaat, se sünd boddenstännig un hoolt tohoop. Naberskup steiht hoch in Tell, du büst nie nich alleen.
Dat gellt ok för Eekbööm. Eken sünd betekend för dat Ammerland. Över hunnert besünnere Eken un fiev Ekenalleen sünd van dat NLWKN as Naturdenkmale utwiest wurrn. Daarüm is de Eek ok up dat Wapen van’t Ammerland to finnen.
Veel Tied tobrocht
Wo moi, dat wi een Tohuus mit’n groden Gaarn in’t Ammerland us Egen nömen dröfft. In all de meist 50 Jahrn hebb ik mit mien Mann tohoop noch nie nich so veel Tied in usen Gaarn tobrocht as just dit Jahr in’n Aprilmaand. Un wat wi daar all updeckt hebbt un wies wurrn sünd, wo wi annerjahrs gar keen Oog för harrn, dat is bemarkensweert.
Teemlich fröh al weern de Spreen wedder trüch ut’n Süden. Wo drock de dat doch jümmers hebbt! In ehr wunnerbaret swartet Prachtkleed mit grönen und lila Schemer trippelt se so ielig över ’n Rasen as wenn daar well achter se her is. Meist nich to glöven, wo gau se daarbi ok noch Mettjes finnen doot. Ehr Gesang is nich to överdrapen. Woveel Stimmen un Töön se namaken köönt!
Moien Gesang
Ganz anner de Swartdrossel: se hüppt över’n Rasen lang. Daarbi hollt se ehren Kopp schreeg, as wull se seggen: „Kiek an! Moi, dat ji ok wedder daar sünd“. Se maakt dat, wiel se lustert, of sik daar wat in’n Bodden röögt un zack, hett se ok al wedder en Deert funnen. An’n Avend dreiht se mit ehren moien Gesang so richtig up. Besünners moien Klang gifft dat, wenn se mit ene tweete Drossel um de Wett singen deit. Un denn kunnen wi doch ok heel düütlich hören, wat se to seggen harrn: „Küss de Bruut, küss de Bruut!“un denn woller: „Us lütt Friedrich küsst de Deern, de Deern in’t Holt!“.
Tja, un denn wurnn wi enes Daags wat gewahr, wat wi bit daarhen noch nie to Gesicht kregen harrn. Achter usen Gaarn up de grode Wisch stunnen tegen Jan Schiet un sien Fro een noch grötter wittet Vagelpaar. As wi us dat Paar een beten neger ankieken wullen, flogen se weg. Daarbi trucken se ehren Hals up een besünner Aart in. Dat leet us keen Roh. Wi bemöhten use Vagelböker. Nu wussen wi Bescheed, dat weer een Sülverreigerpaar. Een Dag later maakden wi us up’n Padd to en Tour dör’t Ammerland. Glieks bi de Haaren an’n Düvelshoop troden wi use Ogen nich. Tominnst en ganzet Dutzend, wenn nich noch mehr Paare van Sülverreigers tummelten sik up de Wischen twüschen Wold, Haaren un Putthaaren. Van daar weern se also woll to us röverflagen. In de NWZ kunnen wi avends denn nalesen, dat vör veer Jahr al erste Paare sik in Jeddeloh daallaten harrn. Bi de Buurn sünd se willkamen, helpt se doch, de Wöhlmüüsplaag en Ennen to setten.
NLWKN = Niedersächsischer Landesbetrieb für Wasserwirtschaft, Küsten-und Naturschutz