Ο ΟΚΑΝΑ που ονειρευόμαστε

* Ο Δήμος Φωτόπουλος είναι ψυχίατρος εξαρτήσεων, μέλος Ο.Μ. Ψυχικής Υγείας ΣΥΡΙΖΑ, τ. αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΟΚΑΝΑ

Κατά της Χρήσης και της Παράνομης Διακίνησης Ναρκωτικών (26 Ιουνίου) είναι πάντα μια ευκαιρία αναστοχασμού για όλους εμάς που δουλεύουμε στο πεδίο των εξαρτήσεων. Αναστοχασμός για ό,τι έχουμε κάνει, αλλά κυρίως για εκείνα που ονειρευόμαστε να κάνουμε στο μέλλον. Ξεκινώντας από τις δράσεις και τις παρεμβάσεις που έγιναν στη διάρκεια περίπου μιας πενταετίας όπου συμμετείχα στη διοίκηση του ΟΚΑΝΑ (2015-2020), θεωρώ ότι σε αυτό το διάστημα κάναμε ανατροπές:

μηδενισμό της λίστας αναμονής στην Αθήνα,

των τεράστιων χρεών και αύξηση του τακτικού προϋπολογισμού στο ύψος των αναγκών,

διαγωνισμών και καταγραφή της περιουσιακής κατάστασης του οργανισμού,

της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης με ειδικές δομές εντατικής παρέμβασης,

συνταγογράφηση βενζοδιαζεπινών και οπιούχων, εκπαίδευση του προσωπικού και σημαντικές συνεργασίες με πανεπιστήμια, των χώρων εποπτευόμενης

χρήσης,

ISO σε διοικητικές και θεραπευτικές υπηρεσίες και, κυρίως,

σχεδιασμό, διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία.

Οι αλλαγές που αναφέραμε θεωρούμε ότι επανέφεραν τον ΟΚΑΝΑ σε μια κανονικότητα στο τέλος της πενταετίας 2015-2020. Δυστυχώς, όπως έδειξε η συνέχεια, όλο αυτό δεν φτάνει. Όχι μόνο σ’ εμάς, αλλά κυρίως σε όλους αυτούς που έχουμε υποχρέωση να φροντίζουμε, στους λήπτες των υπηρεσιών μας.

Ο ΟΚΑΝΑ, λοιπόν, για να μπορέσει να επιβιώσει, πέρα από ρεαλισμό και χρηστή διοίκηση, θεωρούμε ότι χρειάζεται όραμα για το πού πρέπει να πάει στο μέλλον. Αυτήν την πορεία όλοι εμείς την ονειρευόμαστε. Ονειρευόμαστε ένα Σύστημα Υγείας που θα αποδέχεται την επιλογή του εξαρτημένου να συνεχίσει να κάνει χρήση και θα φροντίζει τις συνέπειές της (αποδοχή του χρήστη - μείωση της βλάβης). Ονειρευόμαστε έναν δημόσιο χώρο όπου δεν θα διώκεται η κατοχή ουσιών για

ατομική χρήση και η κατανάλωσή τους (αποποινικοποίηση της χρήσης). Ονειρευόμαστε υπηρεσίες εξαρτήσεων άμεσα προσπελάσιμες και προσιτές γεωγραφικά σε όλη την Ελλάδα (άμεση πρόσβαση υπηρεσιών).

Ονειρευόμαστε υπηρεσίες μείωσης της βλάβης που καλύπτουν όχι μόνο τα βασικά: ασφαλής χώρος, φαγητό, ατομική καθαριότητα, ύπνος, αλλά και λήψη υποκατάστατων για άμεση αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου (πλήρης κάλυψη των αναγκών των χρηστών στον δρόμο). Ονειρευόμαστε υπηρεσίες άμεσης πρόσβασης σε σταθερή στέγη και εργασία (υπηρεσίες housing first).

Ονειρευόμαστε μονάδες θεραπείας όπου προσφέρονται όλες οι θεραπευτικές εναλλακτικές (μεθαδόνη και βουπρενορφίνη) ανάλογα με τις ανάγκες του εξαρτημένου (επιλογή φαρμάκου υποκατάστασης).

Ονειρευόμαστε κοινωνικές υπηρεσίες που στηρίζουν τον εξαρτημένο σε κάθε βήμα, από την αρχή έως τη συνέχιση ή την ολοκλήρωση της θεραπείας με σταθερό πρόσωπο αναφοράς (συνεχής κάλυψη με κοινωνικές υπηρεσίες).

Ονειρευόμαστε υπηρεσίες εντατικής ψυχοκοινωνικής παρέμβασης, που δουλεύουν ψυχοθεραπευτικά, καλύπτοντας ταυτόχρονα τις σωματικές ανάγκες του εξαρτημένου σε υποκατάστατο, όταν αυτό χρειάζεται

(δομές εντατικής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης).

Ονειρευόμαστε επανένταξη όσων καταφέρνουν να προχωρήσουν, που σέβεται το ψυχικό τραύμα και επανασυνδέει τον θεραπευόμενο με το κοινωνικό του περιβάλλον (δομές απεξάρτησης). Ονειρευόμαστε υπηρεσίες πρόληψης που όχι μόνο θα ξεκινούν από πολύ μικρή ηλικία, αλλά θα καλύπτουν όλη την οικογένεια για ένα ευρύ φάσμα εξαρτητικών συμπεριφορών.

Ονειρευόμαστε έναν οργανισμό με διαφάνεια, αξιοκρατία και, κυρίως, δημόσια λογοδοσία.

Όλα αυτά που ονειρευόμαστε θεωρούμε ότι ανοίγουν τη συζήτηση ως πρόκληση/πρόσκληση για διάλογο με όλους όσοι μοιράζονται μαζί μας την ίδια ανησυχία για το μέλλον των υπηρεσιών θεραπείας των εξαρτήσεων.