Αναγκαίοι οι λογιστές και οι δικηγόροι
Εκτός από το πρόβλημα της γλώσσας, πολλές φορές άλλα δικαιολογητικά μπορεί να ζητάει το ένα υποκατάστημα της εφορίας και του ΕΦΚΑ και άλλα το άλλο, όπως σημειώνει ο Αντρέας Μπλουμ, εργασιακός σύμβουλος στην IRC Hellas
Οπως ο Αμπντούλ και ο Αμάρ, οι περισσότεροι πρόσφυγες και μετανάστες δεν γνωρίζουν πού να αναζητήσουν θέσεις εργασίας ή πώς να προσεγγίσουν τους εργοδότες. Την κατάσταση κάνουν ακόμα δυσκολότερη το γεγονός ότι πολλοί δεν μιλούν ελληνικά ή αγγλικά, καθώς και η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων, (ακόμα πιο) απαραίτητων για αναζήτηση εργασίας εν μέσω πανδημίας.
Αρκετοί μετανάστες και πρόσφυγες μπορεί να μην έχουν καν πρόσβαση σε υπολογιστές ή σταθερό δίκτυο Ίντερνετ, συνήθως παλεύουν με ένα κινητό για να εξυπηρετηθούν, κάτι που κατέστη τρανταχτό πρόβλημα την περίοδο που οι υπηρεσίες ήταν κλειστές. Αν υποθέσουμε ότι θα ξεπεραστούν τα πρώτα εμπόδια -στις περιπτώσεις που αναδείξαμε θα ήταν αδύνατο χωρίς τη συνδρομή μιας ΜΚΟ, μοιάζει ακόμα μακρινή η εύρεση εργασίας που να ανταποκρίνεται σε κάποια στάνταρ: ασφαλισμένη, με σύμβαση, με σεβασμό στα εργασιακά δικαιώματα, με δυνατότητα εκμάθησης νέων δεξιοτήτων και σε θέση που να διαρκεί περισσότερο από λίγους μήνες ή να ανταποκρίνεται στις ανάγκες γονέων ή σε Άτομα με Αναπηρία. Πολλοί άνθρωποι, άλλωστε, προέρχονται από χώρες με τις οποίες η Ελλάδα δεν έχει μεριμνήσει να αναπτύξει τις απαραίτητες σχέσεις έτσι ώστε να αναγνωρίζονται τα επαγγελματικά προσόντα τους ή η κατάρτισή τους, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ξεκινήσουν από το μηδέν.
Ο Αντρέας Μπλουμ, εργασιακός σύμβουλος στην IRC Hellas, έχει ζήσει από κοντά τις δυσκολίες που έχουν οι πρόσφυγες και μετανάστες με τις υπηρεσίες που (θα έπρεπε να) τους βοηθούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Δυστυχώς, όπως περιγράφει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής, «πολλές φορές τα υποκαταστήματα Εφορίας και ΕΦΚΑ δεν ακολουθούν τις ίδιες διαδικασίες. Άλλα δικαιολογητικά
μπορεί να ζητάει το ένα υποκατάστημα και άλλα το δεύτερο. Με εξαίρεση πολύ σπάνιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει εξυπηρέτηση που να μην είναι στα ελληνικά. Αυτό δημιουργεί μεγάλο ζήτημα τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, και συντελεί στη διαμόρφωση μιας κατάστασης στην οποία πρακτικά είναι μικρές οι πιθανότητες να μπορέσει ένας πρόσφυγας ή μετανάστης να εξυπηρετηθεί χωρίς τη συνδρομή δικηγόρου ή λογιστή, με ό,τι έξοδα και καθυστερήσεις συνεπάγεται αυτό. Φυσικά, δεν υπάρχει ανάγκη για δικηγόρο ή λογιστή για τις περισσότερες συναλλαγές στον ΕΦΚΑ, το τονίζουμε αυτό».
«Στην ιστοσελίδα refugee.info/greece, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να βρει πλούσιο υλικό σε πολλές γλώσσες για το πώς να διεκπεραιώσει μόνος του συναλλαγές που σχετίζονται με τις δημόσιες υπηρεσίες. Ωστόσο, ακόμα κι αν γνωρίζει κανείς τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει, όταν δεν υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας ή σε κάποιες περιπτώσεις όταν υπάρχει ακόμα και αγενής διάθεση από υπάλληλο, πολλοί μετανάστες και πρόσφυγες θα απευθυνθούν σε έναν επαγγελματία για να νιώθουν βέβαιοι ότι θα εξυπηρετηθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα και χωρίς να αντιμετωπίσουν προβλήματα με το προσωπικό δημόσιων υπηρεσιών».
Οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες έχουν δικαίωμα στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Ο νόμος δεν αφήνει περιθώριο για διαφορετική ερμηνεία, αλλά συχνά, όπως τονίζει ο Α. Μπλουμ, τα πρακτικά εμπόδια και οι καθυστερήσεις είναι τόσα, που ουσιαστικά ακυρώνεται αυτό το δικαίωμα: «Είναι προς όφελος όλων να διευκολύνεται η διαδικασία και πρακτικά, έτσι ώστε η εργασία να είναι νόμιμη και ασφαλισμένη από την πρώτη μέρα. Ο Αριθμός Συστήματος e-ΕΦΚΑ ή πρώην ΑΜΑ, για παράδειγμα, θα έπρεπε να εκδίδεται με εύκολες και ταχείες διαδικασίες από τα υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ».